در جلسه علنی شورای شهر تهران نشستهام و نطقهای پیش از دستور با صحبتهای آقایان انصاری و مجتبی شاکری شروع میشود. هر دو نماینده به تخریب خانه توران و اعتراض به آن اشاره میکنند. احتمالاً در این لحظات دیگر خبرنگاران شهری و خصوصاً نزدیکان این اعضا با هیجان این نطقها را مخابره میکنند؛ اما من که تخریب نهایی خانه توران را با چشم خود دیدم و تصاویرش را مخابره کردم، ناگهان با شنیدن نام توران از درون برافروخته میشوم. سخت است این احساس را افسوس یا عصبانیت تفسیر کنم.
هفته گذشته را همه اعضای کمیته حفاظت از خانه توران با اضطراب و تکاپو گذراندیم؛ از این سازمان به سازمان دیگر رجوع میشد تا یاری برای حفظ این خانه جلب کنیم. درحالیکه نیروهای شهربان با همراهی فراقانونی برای چند روز تخریب نیمهکاره را به تأخیر میانداختند، سهشنبه گذشته برای جلب همراهی اعضای شورای شهر تهران به صحن شورا آمدم. از شورای معاونین کمیته امداد خبر داشتیم که این سازمان برای تخریب این اثر عزمش را جزم کرده است. مالک این اثر به دلیل کاهلی سازمان میراث فرهنگی در عدم ثبت ملی آن توانسته بود در روالهای معمول شهرداری طبق طرح تفصیلی پروانه تخریب و نوسازی بگیرد. علیرغم ثبت اضطراری اثر در میانه تخریب، به دلیل عدم تمایل میراث فرهنگی به شکایت قضایی و کسب دستور موقت توقف عملیات ساختمانی، گمان میکردیم با افزایش فشار رسانهای و عمومی و خصوصاً با نطق نمایندگان مردم در شورای شهر، میتوانیم کمیته امداد را قانع کنیم که به حقوق مردم احترام بگذارد.
یکی دیگر از اعضای رسانهای کمیته از قبل با آقای حکیمی پور صحبت کرده بود و قول گرفته بود که رئیس کمیسیون میراث فرهنگی در صحن علنی شورا این موضوع را مطرح کند ولی ایشان ترجیح دادن تمام نطق خود را به موضوع سیاسی و مختومه اختیارات شهردار بپردازد. ایشان که گرم این بحث بود بهعمد یا فراموشی از حتی یک جمله دراینباره دریغ کردند.
از آقای حکیمی پور که ناامید شدیم از آقای مختاباد عضو هنرمند شورا که این روزها بیلبورد تبلیغاتیشان شهر را فراگرفته خواستم که به این موضوع بپردازند و ایشان با یک تلفن با شهرداری منطقه جواب دادند که موضوع مهمی نیست و حل میشود!
آقای اقبال شاکری، رئیس کمیسیون عمرانی آخرین امید در دسترس بود که پس از تماس قول دادند که دراینباره صحبت کنند که با پایان زمان و عدم تلاش برای صحبت دراینباره این فرصت نیز از دست رفت.
پس از پایان جلسه و در حاشیه صحن، آقای حکیمی پور در جواب خبرنگاران گفتند که «شهرداری تهران و معاونت شهرسازی میتواند از طریق کمیسیون ماده پنج، پروانه را لغو کند». این در حالی است که از عضو دو دوره شورا توقع میرود که بداند پروانههای صادرشده شامل حقوق مکتسبه افراد میشود و تنها نهاد قضایی میتواند آن را لغو کند.
***
دو روز از تخریب خانه توران میگذرد. فراتر از ارزشهای تاریخی، میراثی و معمارانه این اثر، این خانه نمادی بهیادماندنی از روند افزایش احساس مسئولیت اجتماع به سرمایههای کالبدی شهر و خاطرهای شرمآور از ناکارآمدی دولتی سازمانهایی چون میراث فرهنگی و تضییع حقوق عمومی توسط سازمانهایی چون کمیته امداد است. خانه توران حتی در وضعیت امروزش که تلی از خاک و سیمان است باید برای زنده نگهداشتن این خاطره حفظ شود.