چطور یادمانهایی بسازیم که باعث شوند جنایتهای گذشتگانمان را به یاد بیاوریم یا فراموش کنیم؟ جنبش ضدیادبود در پی پاسخ به همین سوال شکل گرفت؛ جنبشی که با ضد خاطره و مذمت سروکار داشت نه خاطره و بزرگداشت. این نوشته، دربارهی ضد یادبودها و دلالتهای آنهاست؛ از کته کلوویتز تا ستونی که به تدریج در خاک فرو میرود. ادامه متن
تاریخ معماری
اپراخانهی سلطنتی جدید در مسقط عمان و موزهی لوور تازهساخت ابوظبی، پرسشهایی اساسی را احیا میکنند: آیا این مؤسسههای جدید ابزارهایی برای سلطهگری غرب هستند؟ آیا فضاهای فرهنگی اینچنینی همساز با زندگی اجتماعی مسلماناناند؟ ادوارد سعید، اپراخانهی خدیو قاهره را یک حماقت و «آیدا» را اپرایی استعماری میدانست. در کتاب «فرهنگ و امپریالیسم» او، فرهنگ اروپایی با فرمانروایی اروپایی تقریباً مساوی انگاشته شده بود. طبق منطق سعید، باید بپذیریم که مؤسسههای فرهنگی جدید در خلیج فارس، نشانگر سلطهی غرب هستند. اما آیا این همهی ماجراست؟ ادامه متن
در خیابان ولیعصر، کمی بالاتر از تقاطع طالقانی، سالهاست که ساختمانی با یک برآمدگی منحنی شکل رو به خیابان و شیشههایی که در بخشهایی شکسته شدهاند، متروکه رهاشده است. در قلب شهر تهران، در مجاورت چندین دانشگاه، پارک و سالنهای تئاتر. این ساختمان، سینما رادیوسیتی تهران است. یکی از سینماهای ممتاز پیش از انقلاب. گذر سالها و متروکه ماندنش هم باعث نشده که تخریب شود. سینما رادیو سیتی در جدال بین فراموشی و یاد، همچنان در ذهن شهر است. ادامه متن
وقتی میگوییم «میدان عمومی» باید از خود بپرسیم این عموم کیستند یا چیستند؟ چه کسی مالک این فضاست؟ چه چیزی آن را جمعی میکند؟ لازمهی دموکراسی این است: توانایی و قدرت داشتن در به پرسش کشیدن نهاد قدرت. این مالکیتِ دولتی نیست که ضامن عمومی بودن یک مکان است، بلکه کنشهای پرسشگرانه و تضارب آراست که میتواند مکانی را مکانی جمعی کند. به همین سبب است که بر میدان مثل خود دموکراسی نظارتی موشکافانه اعمال میشود و عموماً جایی مخاطرهآمیز است. ادامه متن
فیلیپ جانسون حتی امروز هم سالها پس از مرگش کماکان چهرهای مناقشهبرانگیز است؛ همچون یک کاغذ تورنسل برای معماران: چهرهای به طور همزمان محبوب و فحشخور. ادامه متن
سودمندی مطالعهی تاریخ معماری برای کیست؟ معماران؟
دانشجویان؟ یا صرفا تاریخنگاران معماری؟ ویتمن در این متن با اشاره به چالشهایی که در راه نگاشتن تاریخ معماری به دست معماران یا غیرمعماران وجود داشته است، تاریخ معماری معاصر را در مورد تجسس روشهای بیشماری میداند که ساخت، تجربه، نمایش و مفهوم فضا، تاریخ انسان را شکل میدهند. تا بدانجا که چنین مطالعاتی به هدفش در غنیکردن درک ما از ارتباطات پیچیده میرسد. این چنین مطالعاتی به کار معمارانی میآید که چنین تصمیم سیاسی را گرفتهاند که تاریخ را جدی بگیرند. ادامه متن
تخت فولاد در تنگنا: چرایی زوال تدریجی گورستان تاریخی تخت فولاد اصفهان با کندوکاو در ماهیت گورستانها
نویسنده: کسری شهبازبیگی | دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران در دانشگاه هنر اصفهان «شهر مردگان روی دیگر جامعه زندگان... ادامه متن
از عهد کهن و در سراسر جهان، حمامهای بخار و گرمابهها در حیات اجتماعی ایفاگر نقش بودهاند: بستری که در آن کاربرانی از هر طبقهی اجتماعی عریان میشدند و این بستر بزنگاهی غنی برای معماران فراهم میکرد. در این متن نگاهی داریم به سنتهای معطوف به حمامهای عمومی در جهان. ادامه متن
تاریخ متناقض معماری زنان بسیاری را از این عرصه ناپیدا کرده است. مالکیت معنوی آثار معماری در ارتباط با آثاری که در همکاری با معماران زن و مرد به انجام میرسد، تنها به نام مردان تمام میشود. منع از حق معنوی، معماران و دانشجویان زن جوان را بدون الگویی وامینهد و باعث میشود آنها عملاً فکر کنند که زنان در تاریخ این حرفه غایب بوده اند. در این متن نگاهی داریم به چالشها و موانعی که در ناپیدایی زنان در تاریخ معماری نقش دارند. ادامه متن
دبیرستان دخترانۀ انوشیروان دادگر (یا آنطور که روی تابلوی ورودی آن درج شده، نوشیروان جی تاتا)، بهتنهایی میتواند بخشی از تاریخ یک قرن اخیر ایران (و تهران) را بازنمایی کند: تاریخ احداث آن به سال ۱۳۱۵ بازمیگردد، سبک بهکاررفته در معماری آن شباهت بسیاری با برخی بناهای همدورۀ خود دارد، و البته به دست زرتشتیان بنا شده است. بینیاز از گفتن است که دورۀ حکومت رضاشاه (۱۳۲۰-۱۳۰۴)، برهۀ پا گرفتن باستانگرایی غلیظی بود که، بهواسطۀ میل همزمان حاکمیت و گروهی از اهل فکرِ آن دوره به ایران پیش از اسلام، بهتدریج هواداران فراوانی یافت. بر همین اساس، علاقه به کیش زرتشتی (در وجه اعتقادی) و الگوبرداری از بناهای بهجامانده از آن دوران (در وجه هنری) به یکی از مشخصههای فرهنگی عصر پهلوی اول بدل شد. ادامه متن
معماری امروز ما در مرحلهای بینظریه به سر میبرد: هیچ چارچوب نظری، کلانروایت یا نظامی از معیارهای ارزشی وجود ندارد تا جهتگیری معماری امروز را روشن سازد.اگر از اواخر قرن ۱۹ تا دههی ۱۹۸۰، نظریههای معماری افقی از کلیت حوزهی معماری را شکل داد، این افق امروز جایش را به انبوهی از اظهارنظرهای معماران، تاریخنگاران نظریهی معماری و اشارههایی به سایر رشتهها همچون انسانشناسی، جامعهشناسی و فلسفهی سیاسی داده است. امروز، فقط شبحی از نظریهی معماری در تعقیبمان باقی مانده است. ادامه متن
«در جهان پیشامدرن قلعه و قصر و دیگر ساختمانهای عظیم، به همان اندازهی دین و قانون و اقتصاد از اجزای اصلی ساختار سیاسی بودند. در جهان مدرن، معماری و سیاست سیستم کارکردیِ جدایی دارند.»
نظریات پاتریک شوماخر، نویسنده و همکار اسبق زها حدید، چه زمانی که دفاعیهای از سرمایهداری ارائه میداد و چه زمانی که پارامتریسیسم را به عنوان خوانشی از معماری قرن بیستویکم معرفی میکرد، مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. در این متن جک سلف، معماری، سیاست و پارامتریسیسم را در اندیشهی شوماخر بررسی میکند ادامه متن