شورای شهر پنجم و چالش‌های نوپدید در مدیریت شهری تهران

نویسنده:دکتررحیم سرور


استقرار قریب به ۲۵ درصد از جمعیت شهرنشین کشور در منطقه شهری تهران نشانگر درجه اهمیت نظام تصمیم سازی و تصمیم گیری در خصوص این منطقه شهری می‌باشد. این در شرایطی است که شهر تهران علاوه بر مشکلات شناخته شده دارای مسائل نهفته دیگری است که می‌تواند در هیبت فرصت و یا چالش ظاهر شود که بستگی به نحوه مدیریت آن دارد. قطعاً بخشی از فضای کاری شورای شهر پنجم به این قبیل موضوعات هدایت خواهد شد و نحوه سیاستگذاری آن‌ها می‌تواند فرصت‌هایی را برای حل مشکلات به وجود آورد:

۱. نقش در حال تغییر حکومت و سطوح مختلف آن: نقش حکومت‌ها و سطوح مختلف آن در حال تغییر است. این نقش از یک تأمین کننده اصلی خدمات در حال تبدیل به نقش تسهیل‌گری خواهد بود (ایده دولت کارآمد) لذا سازوکار پویا سازی سازمانهای شهری و چابک سازی آنها در کنار توجه به ارتقای برد اثر و گستره برنامه‌ها موضوعی است که باید مورد بررسی قرار گرفته و الگوهای عملی برای آنها تدوین نمود.

۲. شکل گیری چارچوب‌های قدرت: شبکه‌ای شدن و تمرکززدایی فرصت‌های جدیدی را برای مداخله ذی‌مدخلان مختلف فراهم می‌سازد. نهادهای تازه تأسیس یا سازمان‌های خدماتی ویژه برای برخورد با مسائل شهری ایجاد و تجهیز می‌شوند و البته در همین راستا مساله سهم خواهی ذی مدخلان موضوعی است که مسیر مدیریت و برنامه ریزی را بشدت تحت تأثیر قرار خواهد داد.

۳. دسترسی به تکنولوژی‌های ارتباطی و اطلاعاتی جدید: در نتیجه این تکنولوژی‌های جدید ارتباطی، روش ارتباط مردم با مقامات شهری و نحوه سازمان یابی مقامات و مردم بسیار متفاوت گشته است. همچنین به کار گیری فناوریهای نوین کمک موثری بر حل معضلات موجود خواهد کرد که لازم است مورد توجه اعضای شورای شهر پنجم و سیاستگذاران شهری قرار گیرد.

۴.ظهور سازمانها و نهادهای جدید: سازمان‌ها و نهادهای جدیدی در توسعه شهری نقش‌آفرین شده‌اند. نمونه آن‌ها سازمان‌های غیردولتی، سازمان‌های مبتنی بر اجتماعات محلی و جامعه مدنی است. نحوه تعامل و کار با آنها و همراه سازی این نهادها بخشی از برنامه توسعه و دلمشغولی اعضای شورای شهر پنجم و سیاستگذاران شهری خواهد بود.

۵.طرح اولویت‌های جدید: اولویت‌های جدیدی در مدیریت شهری درحال ظهور است. برای مثال اهمیت سیاستگذاری اقتصادی در سطح شهر و اثر توسعه شهری بر محیط‌زیست. موضوعاتی مانند اینکه چگونه به توسعه اقتصادی محلی دست یابیم یا اینکه چگونه مدیریت محلی را برپا کنیم و با کدامین برنامه‌ها به کاهش فقر در سطح شهری کمک کنیم؟ و سؤالات متعدد دیگر

۶. اهمیت یابی تنوع فرهنگی: اکنون نحوه برخورد مناسب با موضوع تنوع فرهنگی برای مدیران و سیاستگذاران شهری به عنوان یک چالش مطرح است. تنوع فرهنگی باید به عنوان دارایی دیده شود نه یک تعهد و بار مسئولیتی اضافی. استفاده از این تنوع به عنوان یک دارایی برای توسعه شهری، مساله دیگر شورای پنجم شهری می‌تواند باشد.

۷.اهمیت ظرفیت سازی برای مدیریت شهری: چالش ظرفیت‌سازی برای مدیریت شهری در سطوح مختلف چهره می‌نمایاند از نوسازی شهری تا ایجاد بنگاه‌های تنظیم مقررات و بازتعریف شیوه‌های راهبری موضوعات اقتصادی و اجتماعی.

۸.اهمیت بازتعریف نظام مدیریت پسکرانه تهران: شهر و پسکرانه آن از هم مجزا نیستند، بلکه با هم بسیار مرتبط هستند. این رابطه باید دارای سودبخشی دو طرفه‌ای باشد، امروزه بواسطه شکل گیری شهر- منطقه، صیانت و توسعه پایدار پهنه‌های پیراشهری (حریم) اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در هدایت و تضمین توسعه پایدار کلانشهرها پیدا کرده است، موضوعی که امروزه یکی از چالش‌های جدی منطقه کلانشهری تهران می‌باشد.

[divider] نتیجه[/divider]

اول: استقرار بخش بزرگی از جمعیت کشور در منطقه کلانشهری تهران، موضوع مدیریت و نظام شورایی و راهبری آن را در شرایط حساسی قرار داده است که ضرورت دارد با واقع بینی و به دور از هر گونه نگاه‌های جناحی و حزبی به عنوان یک واقعیت فرایند توسعه منطقه‌ای و شهری بدان توجه کرده و به حل مسائل شناخته شده و ناشناخته آن پرداخت.

دوم: چالش‌های منطقه کلانشهری تهران ماهیت جدیدی یافته‌اند که در یک طیف از سطح جهانی تا محلی قابل شناسایی هستند. مدیریت فرهنگ سیال و رو به تغییر شهری، مسائل اجتماعی متعدد، موضوع جذب و تجهیز سرمایه‌های انسانی و مالی، مقابله با انواع تهدیدهای احتمالی، تأمین زیرساخت‌های قوی، ارتقای تاب آوری شهری، ساماندهی عوارض و منابع درآمدی، نحوه شراکت با سایر شرکای ملی و فراملی و تبدیل فضاهای غیرفعال شهری به فضای جریان، اصلاح و به سرانجام رساندن لایحه مدیریت شهری و … بخشی از موضوعات و دغدغه‌های شورای شهر پنجم خواهد بود.

 


رویدادهای معماری: علیرغم جستجوی تحریریه شهرسازی رویدادهای معماری برای یافتن منبع اصلی مطلب فوق به قلم دکتر رحیم سرور منبع اصلی آن را پیدا نکردیم و آن را از کانال تلگرامی باغشهر نقل می‌کنیم.

مطلبی دیگر
وقتی شهری جایی برای مردگانش نداشته باشد