نگاهی به تلاقی طبیعت و معماری در آثار هیروشی سامبویچی

hiroshi-sambuichi_01

مهم‌ترین ویژگی قابل‌توجه در آثار «هیروشی‌سامبویچی»  لمس جریان هوا و حرکت نسیم است که مخاطبان را به سمت این بناهای  جذاب فرامی‌خواند. این اثر در حقیقت شاهدی بر فلسفه‌ی فکری «سامبویچی» است که بر اساس آن معماری باید با محیط پیرامون هماهنگ و یکپارچه باشد تا به‌عنوان جزئی تفکیک‌ناپذیر و بدیهی از زمین به نظر برسد. بنابراین جای تعجب نیست اگر بدانید  «سامبویچی» بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه علوم توکیو تصمیم گرفت به هیروشیما شهر زادگاهش برگردد که مقصد خوب و شناخته‌شده‌ای برای معماران آینده دار و باانگیزه نبود. او به این دلیل دست به چنین انتخاب جسورانه‌ای زد که می‌خواست سبک متفاوتی از زیبایی‌شناسی و فلسفه‌ی معماری را خلق و گسترش دهد. «سامبویچی» با اجرای پروژه‌های متعدد در بافت نه‌چندان شهری مناطقی مانند میاجیما، هیروشیما، اینوجیما، نائوشیما، روکو و دیگر محله‌ها در منطقه‌ی دریای داخلی ستو با ویژگی‌های آب‌و‌هوایی و توپوگرافی این مناطق آشنا شد و ساختمان‌هایی طراحی کرد که ریشه در  طبیعت بومی آن داشتند.

p20-tamashige-sambuichi-a-20160925-870x582

به گفته‌ی سامبویچی، او قبل از شروع هر پروژه، حتی پیش از آنکه در مورد طراحی معماری بنا تصمیمی جدی بگیرد، دو یا سه سال درزمینه‌ی ویژگی‌های زمین، آب‌وهوا و گذشته‌ی تاریخی منطقه احداث پروژه تحقیق می‌کند. توجه او در مرحله‌ی اول  معطوف بر استفاده از منابع طبیعی در دسترس در فرآیندی است که آن را  «انتقال»  مصالح طبیعی از دل طبیعت به ساختار بنا می‌نامد. سامبویچی معتقد است این کار نه‌تنها تأثیرات مخرب زیست‌محیطی پروژه را کاهش می‌دهد بلکه مقاومت بنا در جریان گذشت زمان را هم تضمین می‌کند.

inujima_museum_top-thumb-1440x1080-178

سامبویچی با این رویکرد و طراحی آثاری منحصربه‌فرد توانست  برخی از معتبرترین جوایز معماری ژاپن مانند جایزه‌ی موسسه‌ی معماری ژاپن ۲۰۱۱ برای طراحی موزه‌ی هنر اینوجیما سیرنشو را دریافت کند. موزه هنر که قبلاً پالایشگاه مس جزیره اینوجیما بود، در جریان بازسازی با طراحی جدید تبدیل به یادمانی جذاب شده که  آثار مخرب زیست‌محیطی پالایشگاه را از بین می‌برد و درعین‌حال خاطره‌ی دوران صنعتی این جزیره را زنده نگه می‌دارد.

00_naoshima_hall

بهار امسال برای اولین بار مروری گذشته‌نگر بر آثار سامبویچی در گالری توتوما هم‌زمان با انتشار اولین کتاب او با نام «هیروشی سامبویچی- معماری دریای داخلی » انجام شد. سامبویچی در مصاحبه با ژاپن تایمز در سکوی بازدید برج هیروشیما اوریزورو درباره‌ی انتشار کتابش که فعالیت حرفه‌ای او در پنج پروژه شاخص ازجمله رصدخانه میاجیما میسن و آخرین اثرش در هیروشیما را دنبال می‌کند صحبت کرده است. در ادامه مصاحبه‌ی او  را بخوانید:

kenchikuten_main

  • در ابتدای کتاب یکی از آثارتان در میاجیما معرفی‌شده که میراثی جهانی به شمار می‌آید و با معبد شناور ایتسوکوشیما مشهور است. به نظر می‌رسد این معبد تأثیر عظیمی بر معماری شما گذاشته است.
  • برای من معماری زمانی ایده آل است که با نگاه به فرم‌ها و منابع طبیعی احساسی عمیق از جریان باد، آب و خورشید در وجود مخاطب ایجاد کند. در معبد ایتسوکوشیما  این ایده آل  به‌صورت کاملاً واضح و زیبایی مجسم شده است. جذر و مد دریای داخلی ستو معمولاً سطح آب را در هر شش ساعت حدود سه متر تغییر می‌دهد و این بالا و پایین رفتن آب دریا باوجود خط افقی راهروهای خارجی معبد قابل‌مشاهده است. زیبایی این معبد شب‌ها با نمایان شدن نور ماه چند برابر می‌شود. این بنا به ما نشان می‌دهد اجدادمان چگونه از طبیعت می‌ترسیدند،  آن را پرستش می‌کردند و به‌جای تلاش برای کنترل نیرویش تسلیم می‌شدند.

itsukushima_gate

  • شما در سال ۲۰۱۳ هم رصدخانه‌ی میاجیما میسن را در بالای کوه میسن در میاجیما طراحی کرده‌اید که معرفی آن در کتاب راهنمای میشلن ژاپن آمده است. کمی از کوه میسن برای ما بگویید.
  • من تمام کودکی‌ام را در هیروشیما گذرانده‌ام و هر شب سال نو از این کوه بالا می‌رفتم تا نزدیک ایواکورا در کنار ارواح ناظر بر شهر بنشینم و اولین طلوع آفتاب را تماشا کنم. از همان زمان می‌توانستم ارتباط بین کوهستان و محیط پیرامونش را درک کنم. می‌خواهم بازدیدکنندگان این ساختمان بر روی این برج جریان انرژی درهم‌تنیده‌ی کوه میسن و منطقه‌ی ستو را با نسیم، آب، خورشید، ماه و زمین احساس کنند. این‌ها به آدمی یادآوری می‌کنند که چه چیزهایی واقعاً در دنیای هستی اهمیت دارند؟

1605_jl_03

  • ما در بالاترین نقطه برج اوریزورو هیروشیما ایستاده‌ایم که مشرف بر گنبد بمب اتمی است و از سمت جنوب غرب نمای خوبی بر پارک یادمان صلح و میاجیما دارد. حتی اینجا در مرکز شهر هم ما می‌توانیم قدرت باد را احساس کنیم.
  • بله، در طول روز باد از سمت میاجیما جریان دارد و در فصل تابستان در هیروشیما نسیم هر ۱۲ ساعت از شمال به جنوب می‌وزد. در هیروشیما از کوهستان تا دلتا و دریای داخلی ستو، جریان آب‌وهوا به‌طور مداوم در حرکت هستند و این جابه‌جایی باعث می‌شود شهر نفس بکشد. ما این ساختمان ۵۰ متری را با حذف دیوارهای بیرونی و باقی گذاشتن  چارچوب ساختمانی اصلی بازسازی کردیم تا باد در فضای ایجادشده با حداکثر سرعت به داخل جریان داشته باشد. برآمدگی‌های تپه‌ها و پیش‌آمدگی پشت‌بام‌ها اجریان باد را در مسیری معین هدایت و تقویت می‌کند. به‌این‌ترتیب مردم تنفس شهر هیروشیما را کاملاً ملموس احساس می‌کنند.

orizuru-1

  • دفتر شما نزدیک به پارک یادمان صلح قرار دارد. درباره‌ی هیروشیما و آنچه بر آن گذشت چطور فکر می‌کنید؟
  • می‌گویند حتی ۷۰ سال بعد از بمباران هیروشیما هیچ گیاه و درختی بر این زمین سبز نشد. هیروشیما شهری است که به طرز خارق‌العاده‌ای حیات دوباره گرفته است و من فکر می‌کنم زنده‌بودن این شهر به این خاطر است که نفس می‌کشد. منابع طبیعی در تمام شهرهای دنیا وجود دارد و من می‌خواهم توجه مردم را به سمت اهمیت عناصری مانند باد، آب، خورشید، ماه و زمین جلب کنم و دوست دارم مردم در خانه‌هایی زندگی کنند که با استفاده از این منابع ساخته‌شده باشند.
  • در «هیروشی سامبویچی- معماری دریای داخلی» از هونمیورا در جزیره‌ی نائوشیما به عنوان منطقه‌ای یاد شده که به‌صورت طبیعی شکل‌گرفته است. از این موضوع و تأثیرش بر نائوشیما هال کمی بیشتر برای ما بگویید.
  • من بیشتر از ۲ سال و نیم از عمرم را صرف تحقیق بر روی دهکده‌ی هونمیورا کردم و فهمیدم که خانه‌ها در این منطقه با چینش شمالی جنوبی مسیرهای عبور باد مخصوصی برای ایجاد تهویه‌ی طبیعی دارند و این چیزی است که در تمام دهکده می‌توانید ببینید. این سبک معماری در حقیقت جلوه‌ای از کاربرد ماهرانه قدرت‌های طبیعت است که روستاییان بر آن تسلط داشته‌اند. طرح دهکده‌ی هونمیورا شبیه به وصیتی خردمندانه است که از گذشتگان به نسل‌های بعدی رسیده و من دوست دارم معماری‌ام چنین وصیت‌نامه‌ای باشد.

منبع:[button color=”white” size=”normal” alignment=”none” rel=”nofollow” openin=”samewindow” url=”http://www.japantimes.co.jp/life/2016/09/24/style/hiroshi-sambuichi-nature-architecture/#.V_Z_o1R95di”]ژاپن تایمز[/button]

 

مطلبی دیگر
گزارش بیست و ششمین کارگاه نظریه‌های نو «نگرشی بر تاریخچه و آئین اسماعیلیان در ایران»