پروژه راهآهن سریعالسیر تهران – قم – اصفهان، اولین پروژه احداث خط سریعالسیر در کشور و یکی از مهمترین پروژههای کشور در بخش حملونقل ریلی بوده است که باوجود گذشت ۱۱ ماه از آغاز رسمی عملیات اجرایی آن توسط رئیسجمهور، هنوز وارد فاز اجرایی نشده است.
پروژه راهآهن سریعالسیر تهران – قم- اصفهان سالهاست که بهعنوان پروژه احداث خط سریعالسیر در کشور مطرح میشده و در زمره طرحهای اولویتدار راهآهن بشمار میرود.
این پروژه که باهدف تسهیل و تسریع در جابجایی مسافران سه کلانشهر تهران، قم و اصفهان پیگیری میشود در سالهای اخیر هم ازنظر فنی و هم ازنظر سیاسی درگیر حاشیههای جدی شده است. درنتیجه، باوجود قرار گرفتن این پروژه در لیست پروژههای با اولویت دولت، پیشرفت آن فقط در حد انتشار اخبار در رسانهها بوده است.
ماجرا ازاینقرار است که با روی کار آمدن دولت روحانی، پروژه راهآهن سریعالسیر تهران-قم-اصفهان که در دولت گذشته گامهای اولیه جذب سرمایهگذار خارجی آن برداشتهشده بود، از منظر حجم سرمایهگذاری خارجی و موارد فنی موردنقد مسئولین جدید وزارت راهوشهرسازی قرار گرفت. این امر سبب شد تا این پروژه کلان بازنگری شود.
اسفندماه سال ۹۲، سید مسعود نصر آزادانی، معاون ساخت و توسعه راهآهن در شرکت ساخت و توسعه زیرساختهای حملونقل کشور گفت که: «پیشرفت در زیرسازی در قطعه نزدیک به اصفهان بیش از ۹۰ درصد و در قطعه دوم (نزدیک قم) حدود ۶۰ درصد و درمجموع پیشرفت فیزیکی قطعه اصفهان ـ قم از پروژه قطار سریعالسیر تهران ـ اصفهان بالای ۷۰ است. در صورت انعقاد سریع قرارداد فاینانس، در ماههای اول سال آتی (سال ۱۳۹۳) بخش اصفهان – قم تکمیل میشود».
به گفته وی، «حتی یک روز افتتاح زودتر این طرح منفعت زیادی برای بهرهوری اقتصادی کشور و نیز استفاده مردم از سفر سریع و ارزان و ایمن دارد».
ماهها از روند پیشرفت این طرح خبری نبود تا اینکه در ۲۱ آذرماه ۹۳، مشاور مدیرعامل شرکت راهآهن از مشخص شدن تکلیف قرارداد طراحی، ساخت و راهاندازی نخستین قطار سریعالسیر ایران با طرف چینی تا دیماه همان سال خبر داد و گفت: قرارداد احداث این خط آهن در دولت دهم با طرف چینی منعقد شد اما چینیها به دلیل مسائل فنی به قرارداد عمل نکردند.
با روی کار آمدن دولت یازدهم مجدداً پرونده احداث خط آهن قطار سریعالسیر پیگیری شد اما اتفاق خاصی برای این قرارداد نیفتاد.
درنهایت، ۱۵ بهمن ۹۳، حسن روحانی، رئیسجمهوری گفت: «این خط باید سریعتر راهاندازی شود و برای این منظور ۲.۶ میلیارد دلار منابع برای آن تأمین کردهایم که با فنّاوری جدید و سرعت ۳۰۰ کیلومتر عملیاتی خواهد شد».
کمتر از یک ماه بعد، اصغر فخریه کاشان، قائممقام وزیر راهوشهرسازی در امور بینالملل، درباره احداث خط آهن نخستین قطار سریعالسیر ایران گفت: «بهتازگی ال سی غیرفعال این پروژه گشایش یافت و رئیسجمهوری، چهارشنبه ۶ اسفندماه کلنگ احداث این طرح را به زمین میزند.»
گفته میشد، بر پایه این قرارداد خط آهن نخستین قطار پرسرعت ایران ۴ ساله ساخته خواهد شد و سرعت آن ۳۰۰ کیلومتر در ساعت است و مسافران، مسیر تهران تا اصفهان را در یک ساعت و ۴۵ دقیقه طی خواهند کرد.
تکمیل زیرسازی، روسازی، برقی سازی، استقرار سیستم و علائم ارتباطات، دپو و تأمین ۴ ست ناوگان پرسرعت از مفاد این قرارداد با چینیهاست. همچنین مبلغ کل قرارداد ۱۳.۷ میلیارد یوان است و شرکتهای «ایران استن» و «جوینت ایتال» بهعنوان مشاوران فنی کارفرمای این پروژه انتخابشدهاند.
یک روز بعد (۶ اسفندماه ۹۳)، عملیات احداث خط آهن سریعالسیر تهران – قم – اصفهان با حضور رئیسجمهور در استان قم آغاز شد.
سید مسعود نصر آزادانی، معاون ساخت و توسعه راهآهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور اعلام کرد: «مذاکرات و توافقات در دولت قبل قریب ۳ تا ۴ سال زمان به خود اختصاص داد. درنهایت این مذاکرات برای احداث بخشی از مسیر قم تا اصفهان به طول ۲۴۰ کیلومتر مبلغ ۱.۷ میلیارد یورو تعیین شد، مبلغ احداث کل این پروژه نیز ۵.۴ میلیارد یورو بود و مقرر شد حدفاصل ۱.۷ میلیارد یورو تا ۵.۴ میلیارد یورو در فاز دوم قرارداد مبادله شود».
نصر آزادانی در پاسخ به این سؤال که قرارداد احداث خطوط نخستین قطار سریعالسیر کشور در دولت قبل منعقد شد و در دولت یازدهم تغییر کرد، تفاوت این قراردادها در چه موضوعاتی بود؟ گفت: «در برآورد هزینه اجرایی این پروژه علیرغم اینکه شرح خدمات گسترش یافت، هزینهها کمتر شد. برآورد ما با هزینههای جانبی حدود ۲.۵ میلیارد یورو است درحالیکه در دولت قبل ۵.۴ میلیارد یورو بود.»
۱۵ اردیبهشتماه ۹۴، علیاشرف افخمی، مدیرعامل بانک صنعت و معدن گفت: «١.٨ میلیارد دلار از محل خط اعتباری چین برای پروژه راهآهن تهران ـ قم ـ اصفهان گشایش ال سی صورت گرفته است و امیدواریم طی دو سال و نیم آینده وارد مدار شود».
سه ماه بعد (۱۴ دیماه ۹۴)، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور درباره وضعیت این طرح گفت: «پیشنویس فاینانس پروژه هماکنون در کشور چین است و بهطرف چینی یک ماه فرصت دادیم تا بررسیهای مربوط به خواستههای قراردادی و مشخصات فنی برقراری فاینانس پروژه قطار پرسرعت تهران- قم-اصفهان را انجام دهد. سپس طرف چینی ۸ ماه برای طراحی روسازی پروژه فرصت دارد.»
۸ دی، استاندار اصفهان درباره وضعیت احداث خط آهن سریعالسیر تهران – قم – اصفهان گفت: «وزارت راهوشهرسازی تمام تلاش خود را به کار بست که این قرارداد را به مبلغ واقعی خود برساند و اکنون بحثهای نهایی این قرارداد در حال انجام است و احتمالاً در سقف ۴ میلیارد یورو بسته خواهد شد. برخلاف برخی از اظهارنظرها این طرح تنها پروژهای است که منابع مالی آن در حد ۲/۲ میلیارد یورو گشایش اعتبارشده و مشکلات بودجه ندارد و اگر قرارداد تجاری آن در اسرع وقت بسته شود جزو معدود پروژههای است که فاینانس آن گشایشیافته است».
بااینحال، مصاحبههای مسئولین مختلف وزارت راهوشهرسازی و مسئولین استانی مرتبط نشان میدهد که باگذشت ۱۱ ماه از زمان برگزاری مراسم رسمی آغاز عملیات اجرایی پروژه راهآهن سریعالسیر تهران-قم-اصفهان توسط رئیسجمهور، این امر آغاز نشده و هنوز منتظر نهایی شدن قرارداد بود.
منبع: [button color=”white” size=”normal” alignment=”none” rel=”nofollow” openin=”samewindow” url=”http://nasimonline.ir/”]نسیم آنلاین[/button]
