دبیران پرونده: کامیار صلواتی، حسین ذبیح
پس از فتح اوکراین توسط نازی‌ها، مسابقه‌ی فوتبالی بین کارگران اوکراینی کارخانه‌ی نان و آلمان‌ها ترتیب داده شد و اوکراینی‌ها توانستند حریف اهریمنی‌شان را ۵-۳ شکست دهند. کمونیست‌ها بعدها از این بازی افسانه‌ها ساختند و آن را «بازی مرگ» نام نهادند؛ طبق روایت آن‌ها، آلمان‌ها بعد از این بازی همه‌ی بازیکنان تیم برنده را کشته بودند. پیش از فروپاشی شوروی، بازی باشگاه‌های ارمنستانی، گرجستانی، ازبکستانی و دیگر قلمروهای فتح‌شده توسط بلشویک‌ها در لیگ شوروی، بدل به معدود فرصت‌های سیاسی برای ساکنان خود شده بودند. یکی از نمونه‌های امروزی مشهور این وضعیت، باشگاه بارسلونا و نسبت آن با جدایی‌خواهان کاتالانی است؛ باشگاهی که گویی «تیم ملی» کاتالانی‌هاست. نقش حساس و تنش‌زای فوتبال در این ایالت به جایی رسید که سال گذشته در بحبوحه‌ی اعتراضات کاتالانی‌ها، در اتفاقی کم‌سابقه برای لیگی در سطح لالیگا، بازی تیم بارسلونا در ورزشگاهی خالی برگزار شد. به نظر می‌رسد که هرجا راهی برای اعتراض باقی نمی‌ماند، فوتبال به عنوان یگانه –و گاه آخرین- مفر رهایی به میدان می‌آید.
مثال‌هایی از این دست ارتباط‌ها میان سیاست و فوتبال و اجتماع فراوان‌اند. اگر رابطه‌ی جامعه، سیاست و فوتبال این‌چنین تنگاتنگ است، قاعدتاً کیفیت فضا هم باید بده‌بستان پررنگی با فوتبال داشته باشد. در فضاهای فوتبالی، مردم کنار یکدیگر جمع می‌شوند، شعار می‌دهند، و به‌طور جمعی احساسات مشترکی را تجربه می‌کنند. در این میان، جام جهانی، احتمالاً در کنار المپیک، حساس‌ترین و مهم‌ترین تجلی‌گاه این گردهم‌آیی است.
در پرونده‌ای که پیش رو خواهید داشت و همزمان با برگزاری رقابت‌های جام جهانی منتشر می‌شود، مطالبی درباره‌ی نسبت فوتبال با شهر و معماری می‌خوانیم؛ از خاطرات فوتبالی شهرهای ایران و جهان، ماجراهای مربوط به معماری استادیوم‌ها، هویت محلی و فوتبال، شهرهای میزبان جام جهانی، زمین‌های فوتبال، و زیرساخت‌های شهری؛ این پرونده‌ای‌ست به مناسبت برگزاری بزرگ‌ترین جشن جهانی ورزشی در جهان.
[divider]معرفی شهرهای میزبان: روستوف[/divider]
اینجا می‌توان عجیب‌ترین بناهای یادبود را یافت: بناهایی که برای یک لوله‌ی آب یا برای یک خواننده‌ی روزنامه ساخته شده‌اند. رودخانه‌ی دان سواحل آرام و چشم‌نواز و غذاهای بی‌نظیری که با ماهی و خرچنگ طبخ می‌شوند را برای شهر به ارمغان آورده است. روستوف در حدود هزار کیلومتری جنوب غرب مسکو واقع شده و یک مرکز مهم فرهنگی و حمل‌و‌نقل در جنوب روسیه به شمار می‌رود…
[divider]آتشفشان خاطره‌انگیز؛ مجموعه‌ی ورزشی آزادی[/divider]
نویسنده: هاله عابدین | معمار
به مناسبت جام‌جهانی نگاهی داریم به ورزشگاه آزادی، سازه‌ی شاخصی که عبدالعزیز فرمانفرمایان آن را طراحی کرده است. کمبود مستندات و غیاب معمار این بنا باعث شده است تا این بنا، که یکی از بزرگ‌ترین ورزشگاه‌های جهان و نمادی از تهران است، بدل به اثری غریب شود و کمتر راجع به آن صحبت شود.
[divider]آنروز که سرگیجه گرفتید[/divider]
خاطره‌ای از اولین بازی فوتبال در استادیوم آزادی
نویسنده: حمیدرضا صدر | شهرساز و تحلیلگر ورزشی
کتاب «پسری روی سکوها» نوشته حمیدرضا صدر سال ۹۲ به چاپ رسید. کتابی که صدر خاطراتش را از دهه ۱۳۴۰ تا ۱۳۸۰ با جزئیات پرشمار درباره فوتبال ایران نوشته است. آنچه در ادامه می‌آید، بخشی از این کتاب است که صدر از خاطره افتتاح شدن زمین فوتبال استادیوم ۱۰۰هزار نفری آزادی و برگزاری اولین بازی فوتبال در آن می‌نویسد. آنچنان که او می‌نویسد «با کوچاندن تماشاگران از ورزشگاه امجدیه، در ورزشگاه جدید همه گیج شده‌اند و مدت‌ها طول خواهد کشید تا همچون امجدیه، استادیوم جدید نیز میراث‌دار یک خاطره جمعی شود».
[divider]گفتوگو با مهدی مهدوی‌کیا[/divider]
مهدی مهدوی‌کیا از تفاوت‌های ورزشگاه آزادی و نمونه‌های اروپایی‌اش می‌گوید؛ شاهکاری که خیلی‌ها درخواب هم نمی‌دیدند
گفتوگو کننده: احسان ناظم بکایی | روزنامه نگار
مهدی‌مهدوی‌کیا کاپیتان سابق پرسپولیس، موشک ایرانی هامبورگ و زننده گل برتری به آمریکا در جام‌جهانی ۹۸ فرانسه و شماره۲ تیم ملی محبوب یک دهه قبل که سال‌ها بال راست ایران را حفظ کرده بود. تجربه حضورطولانی او در تیم‌های خارجی حرف‌هایش درباره ورزشگاه آزادی را شنیدنی کرده است.
[divider]معرفی یکاترینبورگ؛ از شهرهای میزبان جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه[/divider]
شهر یکاترینبرگ، در نقطه‌ای بینظیر از خط مرزی اروپا و آسیا و در پای کوههای اورال واقع شده است. این شهر با فرمان پیتر اوّل کبیر تأسیس شده و از لحاظ جمعیتی، یکاترینبرگ چهارمین شهر در روسیه و جزو دوازده شهری است که جمعیتی بالاتر از یک میلیون نفر دارند. در طول قرن هیجدهم، این شهر به عنوان مرکز تولید آهن شهرت داشته و اکنون شهری مدرن است که دارای زیرساختهایی در سطحی جهانی است که شامل سیستم قطارزیرزمینی باکیفیت و فرودگاهی عالی می‌شود. همچنین این شهر همین به خاطر جای دادن [تعدادی از] شناختهشدهترین مراکز هنری روسیه شهره است و یکی از مراکز اصلی ورزشی روسیه نیز شناخته می‌شود. یکاترینبرگ بعد از مسکو و سن پترزبورگ، دارای بیشترین تعداد مأموریت‌های دیپلماتیک است.
[divider]افتتاحیه‌های جام جهانی در گذر زمان[/divider]
فوتبال، بادکنک‌ها و رقصنده‌ها جزو جدانشدنی مراسم افتتاحیه‌های جام جهانی هستند، اما ماشین‌های حلزونی موشکی، غول‌ها، طاووس‌ها، و سوسک‌های سرگین‌غلتان هم در طول سال‌های برگزاری جام جهانی جای خود را داشته‌اند. در این گزارش تصویری که در تلگراف منتشر شده است، بعضی از اتفاقات در افتتاحیه‌های جام‌های جهانی در طول تاریخ برگزاری این رقابت‌ها مرور شده است.
[divider]معرفی سن‌پیترزبورگ؛ از شهرهای میزبان جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه[/divider]
از معماری و طراحی شهری تا هنروران با استعداد اپرا و بالهی مارینسکی تا شاهکارهای موزهی عظیم اِرمیتاژ، همه چیز در این شهر لذتبخش حول زیبایی و لطافت میگردد. پلهای معلق افسانهای این شهر بر روی رودخانه‌ی نِوا و [موسم] مشهور به «شبهای سپید» در ماه ژوئن، سالانه هزاران توریست را به این نقطه میکشاند.
[divider]یوفا،تاچر و هواداران متعصب: فاجعه‌ی ورزشگاه هیسل چگونه رخ داد؟[/divider]
نویسنده: سعید احمدیان| دبیر بخش اندیشه
در سال ۱۹۸۵ میلادی، دو تیم یوونتوس ایتالیا و لیورپول انگلیس،به فینال جام باشگاه‌های اروپا رسیدند. دیدار فینال در تاریخ ۲۹ می ۱۹۸۵،در ورزشگاه هیسل در شهر بروکسل بلژیک برگزار شد. پیش از آغاز بازی در جریان درگیری میان هواداران دو تیم در یکی از جایگاه‌های ورزشگاه و حمله‌ی هواداران لیورپول به هواداران یوونتوس، یکی از دیوارهای جایگاه تماشاگران فروریخت. در این ماجرا، ۳۹ نفر کشته شدند و بیش از ۶۰۰ نفر آسیب دیدند. این اتفاق یکی از خونبارترین و تلخ‌ترین اتفاقاتی است که در یک ورزشگاه فوتبال رخ داده است. این نوشته روایتی است از اینکه فاجعه‌ی هیسل چگونه رخ داد.
[divider]معرفی کالینینگراد؛ از شهرهای میزبان جام جهانی[/divider]
کالینینگراد که در قرن سیزدهم میلادی توسط شوالیههای فرقهی تئوتونیک بنیان گذاشته شد و قبلاً به نام کونیگسبرگ، پایتخت پروس شرقی شناخته می‌شد، بالغ بر ۴۵۰۰۰ نفر جمعیت دارد و یکی از بندرگاههای مهم دریای بالتیک روسیه و دروازهی ورود آن به اروپا است. در طول تاریخ پر فراز و نشیب آن، این شهر باستانی اروپایی خانهی متفکران و هنرمندان زیادی از جمله فیلسوفی چون امانوئل کانت بوده است؛ کسی که سراسر عمرش را در این شهر به سر برد و در دانشگاه محلی آن تدریس کرد. همچنین آهنگساز برجسته ریشارد واگنر و نویسنده‌ی رومانتیک ای.تی.ای. هوفمان نیز از ساکنان این شهر بوده‌اند.
[divider]آزادی بند ناف مرا بُرید: گفت‌و‌گویی درباره‌ی شهر و فوتبال با حمیدرضا صدر[/divider]
گفت‌و‌گوکنندگان:کامیار صلواتی، حسین ذبیح
حمیدرضا صدر برای فوتبالی‌ها چهره‌ای شناخته‌شده است. با این‌حال، آنچه او را از دیگر فوتبالی‌ها متمایز کرده اطلاعات او در زمینه‌های دیگر غیر از فوتبال است. او علاوه بر آشنایی با تاریخ فوتبال، تحلیلگر سینما هم هست و در دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران، برنامه‌ریزی شهری خوانده است. او همچنین سابقه‌ی تألیف کتاب‌های داستانی و کتاب‌هایی درباره‌ی فوتبال نیز دارد که پسری روی سکوها، تو در قاهره خواهی مُرد، روزی روزگاری فوتبال، و نیمکت داغ تعدادی از این آثار هستند. در این گفتوگو، به بحث میان نسبت شهر و فوتبال پرداخته‌ایم و نقشی که فوتبال و فضاهای فوتبالی می‌توانند در شهرها داشته باشند.
[divider]معماری پیشرو و الهام‌بخش رختکن‌های فوتبال: روایت‌هایی درباره‌ی اهمیت نوع طراحی رختکن[/divider]
نویسنده: جاناتان ولز؛ مترجم: الیاس کهنسال
وقتی ورزشکاران وارد زمین می‌شوند، باید هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روانی در بهترین سطح آمادگی باشند. اگر این امر مستلزم مهندسی کردن محیط اطراف آن‌ها برای از بین بردن هرگونه بهانه‌ای است، پس باید همین کار را کرد. به همین دلیل است که دقیق‌ترین اتاقی که در کل یک استادیوم فوتبال طراحی می‌شود، نقطه‌ای مرکزی برای باشگاه و اتاقی است که عموم مردم هیچ‌وقت آن را نمی‌بینند. یک رختکن ساده، صرفاً آنچه که به نظر می‌رسید نیست بلکه سنگر روحیه تیمی و قلعه‌ی رفاقت است…
[divider]معرفی کازان؛ از شهرهای میزبان جام جهانی[/divider]
کازان مدرن پایتخت جمهوری تاتارستان است و جمیعتی ۱.۲ میلیون نفری دارد. این شهر بی‌زمان همچنین شهر جوانان است و میزبان سی تا از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های روسیه و بیش از ۱۸۰۰۰۰ دانشجو. «فرهنگ جوانی» به کازان پویایی‌ای مدرن و پیشرو داده است، انرژی‌ای که فقط جوانان می‌توانند به آن تزریق کنند…
[divider]راهنمای ورزشگاه‌های جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه[/divider]
باوجود نگرانی‌های بسیار در مورد هزینه‌ها و ساخت‌وساز استادیوم‌های جام‌جهانی، ساخت محل‌های برگزاری جام جهانی به پایان رسید. این مطلب فهرستی کامل و اطلاعاتی کلی از زمین‌هایی که میزبان مهم‌ترین رویداد دنیای فوتبال خواهند بود، ارائه می‌کند.
[divider]سرگذشت البسه‌‌ی فوتبالی و اینکه چرا این‌همه برایمان مهم‌اند[/divider]
لباس‌ها فقط جلوه‌گرِ هویت یک تیم نیستند، بلکه قرار است عصاره‌ی همه‌ی موجودیت یک ملت، از گذشته تا حال، باشند. تولیدکنندگان ماه‌ها صرف پژوهش درباره‌ی چگونگیِ ظاهرِ تی‌شرت، شورت و جوراب تیم‌ها و طراحیِ آن‌ها و اینکه باید جلوه‌گرِ چه باشند، می‌کنند. پروراندن یک طرح فقط استفاده از رنگ‌های ملی کشورها نیست؛ بعضی از کشورها رنگ‌های پرچم‌هاشان را استفاده می‌کنند و بعضی دیگر رنگ‌هایی را که معنایی تاریخی، سیاسی، یا جغرافیایی دارند…
[divider]بندر سرخ: هواداران باشگاه لیورنو ایتالیا[/divider]
نویسنده: سعید احمدیان | دانشجوی کارشناسی‌ارشد جامعه شناسی
پرچم‌هایی با عکس چه‌گوارا در ورزشگاه به اهتزاز درمی‌آیند.تماشاگران غالباً به سبک چریک‌ها،لباس‌هایی به رنگ سبز می‌پوشند،کلاه‌هایی شبیه فیدل کاسترو می‌گذارند.سالروز تولد استالین و مرگ هوگو چاوز را در ورزشگاه گرامی می‌دارند.علیه سیلویو برلوسکنی و سیاست‌هایش شعار می‌دهند و پرچم‌هایی در دفاع از فلسطینی‌ها به ورزشگاه می‌اورند.لیورنو ایتالیا و هوادارانش، کمونیسم را در فوتبال زنده نگه‌داشته‌اند.
[divider]معرفی ولگاگراد؛ از شهرهای میزبان جام جهانی روسیه[/divider]
ولگاگراد که پیش از این استالینگراد نامیده می‌شد، در طول رودخانه‌ی ولگا قرار گرفته است و یک میلیون نفر جمعیت دارد. ولگاگراد جدید با صنایعی شامل کشتیسازی، پالایش نفت و تولید فولاد و آلومینویم، یکی از مراکز تولیدی مهم [روسیه] است…
[divider]معرفی نیژنی نوودگرود؛ از شهرهای میزبان جام جهانی روسیه[/divider]
نیژنی نووگورد به همراه کرملینِ خود، به زیبایی بر دامنههای مشرف بر رودخانه‌ی ولگا جای گرفتهاست. قدمت کرملین [موجود در این شهر] به قرن ۱۶ام بازمیگردد که بارویی آجری به طول ۲کیلومتر و ۱۳ برج دیدبانی دارد…
متن کامل این نوشته
[divider]معرفی سامارا؛ از شهرهای میزبان جام جهانی روسیه[/divider]
سامارا پایتخت ناحیهی سامارا و خانهی حدود ۱٫۱ میلیون نفر است. سامارا یکی از شهرهای برجسته‌ی ناحیهی رود ولگاست که به عنوان مرکز هوا و فضای روسیه شهرت دارد…
متن کامل این نوشته
