نسرین فقیه: معماری از داخل به خارج

نویسنده: امیر نجفی | دانشجوی کارشناسی ارشد معماری مسکن، دانشگاه علم‌وصنعت


تخصصش طراحی موزه است. اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم طراحی داخلی موزه، و اگر بازهم بخواهیم دقیق‌تر باشیم، مرمت و چیدمان داخلی موزه. نسرین فقیه شاید از اولین معماران زن شناخته‌شده‌ی ایرانی باشد. دکترای معماری‌اش را درسال ۱۹۶۹م از دانشگاه ونیز گرفت. در سال ۱۹۷۳م در رشته‌ی طراحی محیط از مدرسه‌ی معماری دانشگاه یِیل فارغ‌التحصیل شد. سپس به ایران آمد. فقیه در سال ۱۳۶۲، یعنی ۱۹۸۲م از ایران خارج و به فرانسه رفت، و با آغاز به کار دفترش فعالیت‌های معماری‌اش را آغاز کرد. مرمت و طراحی داخلی موزه‌ی اورسی و هچنین بازسازی گنیجنه دائم ژرژپمپیدو از تجارب او در آن سال‌ها است.

پروژه‌‌های او پیش از انقلاب مدیریت طرح تفصیلی اصفهان برای مهندسین مشاور ارگانیک و مدیریت بخش معماری موزه‌ هنرهای معاصر را شامل می‌شوند. از دیگر کارهای نسرین فقیه می‌توان به طراحی دهکده‌ی خانواده خلیلی به همراه سهراب رفعت، خانه‌ی پیکاسو، برج چیتگر و خانه‌ای در شیب تند اشاره کرد. در مسابقه‌ی طراحی غرفه‌ی ایران در اکسپوی ۲۰۱۵ میلان به همراه شرکت نقش‌جهان پارس رتبه‌ی اول را کسب کرد، درمسابقه‌ی طراحی سفارت فرانسه در تهران دوم شد و در طراحی مرکز جهانی فرش مقام سوم را به دست آورد. نسرین فقیه از آن دسته از معمارانی است که در کنار طراحی، فعالیت‌های پژوهشی نیز دارد که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به مقالاتی درباره‌ی باغ‌های ایرانی و اسلامی اشاره کرد.

اگر خانه طراحی کند، سقف‌اش شیبدار است و سازه‌اش چوب. این موضوع را تقریباً در همه‌ی خانه‌هایی که طراحی کرده می‌بینیم؛ همچون دهکده‌ای که برای خانواده خلیلی طراحی کرده. از دیگر ویژگی‌های این مجموعه سعی‌بر مستقل بودن هر واحد در کلیتی منسجم است. او علاوه بر طراحی دانه‌ها به فضای بین دانه‌ها توجه بسیار دارد. فقیه در طراحی‌ فضای موزه‌ها سعی می‌کند تا وفاداری و احترام خود را به آثار به نمایش در‌آمده ادا کند. «داخل» نقطه‌ی شروع طراحی اوست. او این امر را ملهم از فرهنگی می‌داند که در آن پرورش یافته و در این رابطه می‌گوید: «ایرانی بودن و مسلمان بودن برای من یک جامه‌ی فرهنگی است که بدون آن احساس عریانی می‌کنم. تأثیر ملیت در آثار من به وضوح پیداست. به عنوان مثال من معماری را همیشه از داخل شروع می‌کنم و می‌توانم بگویم که مشغله‌ی ذهنی‌امْ فضا به معنی متعارف آن نیست. مشغله‌ی من یک نوع انفجار و انبساط از درون به بیرون است. بیرون همیشه منتج از درون است. از طرف دیگر کارهای من لایه پس از لایه است. مثل معماری سنتی ایران که در فاصله بیرون تا درون بنا لایه‌های مختلفی از قبیل ایوان و دیوارهای دو پوشه وجود دارد. این‌ها همه نشانه‌های ایرانی بودن است، نیست؟». احجامی که استفاده می‌کند کلیتی خالص دارند اما همان‌طور که خود او نیز اشاره می‌کند دربرگیرنده‌ی درونی سیال هستند. این موضوع را در برج نفت صبا و به شکلی قوی‌تر در طرحش برای مسابقه ساختمان بنتون می‌بینیم. تقسیم احجام و ارتباط آن‌ها با المان‌های سازه‌ای و در مجموع تلاشی محتاطانه برای در هم شکستن خلوص احجامش از ویژگی‌های فرمی اوست.

[divider]پرو‌ژه‌ی مسکونی صلاح الدین کولا[/divider]

[divider]خانه پیکاسو[/divider]

 

[divider]خانه مربع[/divider]

[divider]خانه‌ی میگون، خانه‌ای در کوه [/divider]

 

[divider]ساختمان اداری- تجاری صبا[/divider]

[divider]ساختمان اداری تجاری یاس [/divider]

[divider]ساختمان بینتون [/divider]

[divider]ساختمان شبدیز[/divider]

[divider]ساختمان سفارت فرانسه در ایران[/divider]

[divider]مرکز بین‌المللی فرش[/divider]

صفحه‌ی اصلی پرونده‌ی «معماران و شهرسازان»

مطلبی دیگر
بلندپروازی در راه‌آهن، از نوع چینی