بلندپروازی‌های همگانی

مترجم: فراز طهماسبی | دانشجوی مرمت شهری. دانشگاه‌ تهران

بلندپروازه‌های همگانی دومین چیدمان از سری نمایشگاه‌ها و سخنرانی‌های «ایتالیا در دست ساخت» است. حامی و مشوق این سلسله نمایشگاه‌ها انستیتوی فرهنگی ایتالیا در تورنتو است.

در میان مرزهای ملیتی و سیاسی، تعریف و بیان معمارانه‌ی اینکه حریم همگانی چیست تغییرات چشمگیری دارد. از یک سو آنجا که حاکمیت حجم سرمایه‌گذاری‌اش در ساخت فضاهای عمومی را کم می‌کند تجارب اجتماعی تا حد فرم و شخصیت محیط‌های خصوصی‌سازی‌شده همچون مراکز خرید تنزل می‌یابد. از سویی دیگر محبوبیت فضاهای مجازی حدود متعارف فضای عمومی را گسترش داده است و معماری را هم به مثابه محوطه‌ای قابل سکونت و هم تصویری سیال بازتعریف کرده است.

برای سر و کله زدن با این شرایط معماران باید تدابیری اتخاذ کنند که فرم‌های بناهای عمومی برجسته‌ی تاریخی را بازخوانی کنند و در همین حین برای به‌کارگیری و بازنمائی فضاهای جمعی، حوزه‌های جدیدی را بکاوند. معماران به تغییرات گرایش‌های عمومی نسبت به فضای جمعی با کندوکاو در ابعاد جدید زیرساخت‌های انرژی و حمل‌ونقل واکنش نشان داده‌ و در کنار آن مجموعه‌ی اشکال فضاهای سنتی گذشته را هم بسط داده‌اند. اشکالی مثل خیابان، میدان، پلازا، نهادها و بناهای مذهبی. ایتالیا و بیشتر اروپا نیز برای حمایت و توجیه اهمیت معماری عمومی به مثابه جنبه‌ای حیاتی برای زندگی روزمره سعی در رسیدن به طراحی‌های باکیفیت از طریق دستورهای رگزاری مسابقات طراحی داشته‌اند.

نمایشگاه‌ بلندپروازی‌های همگانی ده اثر را که در ایتالیا ساخته شده‌اند را به نمایش می‌گذارد. این آثار نمایان‌گر چالش‌های ساختن معماری همگانی از سه منظر فرم معمارانه، حضور شهری و سکونت‌پذیری آنگونه هستند که در شبکه‌های اجتماعی منعکس شده‌اند.

معماران مدعو: آ.ب.د.ز (رم)، بائوکو (میلان)، CeZ (بولتزانو)، امانوئله فیدونه (سیراکوزا)، گاروفالو میورا (رم)، ایف‌دیزاین (میلان)، ام‌دی‌یو آرکیتتی (پراتو)، معماران مودوس (برسانونه)، استودیوی معمار اسکاندورا (میلان)، استودیوی پائولا ویگانو (میلان).[۲]

دست‌اندرکاران نمایشگاه

خط متروی B1، قسمتی از خط موجود  B ، شامل ۴ ایستگاه جدید است. ایستگاه آنیبالیانو به عنوان واریاسیونی به غایت لطیف به نمایش در آمده تا ورودش به بافت شهری را محترم بشمارد. میدانی بزرگ و مغروق هسته‌ی شهری و معماری ایستگاه جدید را تشکیل داده و اطمینان می‌دهد که  هیچ حجم ساختمانی‌ بالای خط خیابان ساخته نخواهد شد و کورسو تریستو[۲۲] و آرامگاه سانتا کستانتزا[۲۳] را مخدوش نمی‌کند.

نوع رقابت: مسابقه‌ی آزاد طراحی معماری                         

کارفرما: شهرداری رم

سال: ۲۰۱۲-۲۰۰۴

محدوده: ۵۹۰۰۰ متر مربع

هزینه: ۳۷۰۰۰۰۰۰ یورو

پروژه:  ایستگاه مترو- پلازا- پارکینگ زیرزمینی

طراحی: ABDR Architetti Associati / Rome        

عکس:  ABDR

تئاترپلاین در آنت‌ورپ فضایی بی‌مرز است. دشوار است که فواصل را در این فضا اندازه‌گیری کنیم و موقعیت خود را تشخیص دهیم. بدون توجه علی‌حده به فرم و برنامه فیزیکی سایت این پروژه در پی بازتعریف میدان و تقسیمش به چهار فضای عمده است: باغ زمین بازی در بخش جنوبی، میدانی سرپوشیده در شمال، مرکز خریدی در غرب در کنار میدان اوده‌وار و در جبهه‌ی شرقی در برابر خیابان مدیس[۲۵] فضایی تجهیز شده. مصالح کف میدان بتن رنگی است و موانع موجود در سایت را حذف کرده است. سقفی کرکره‌ای بخشی از میدان را پوشانده است. این سقف را رواقی بلند و باریک نگه داشته است که حفاظ بازار هفتگی است.

نوع رقابت: مسابقه‌ی آزاد طراحی معماری

کارفرما: شهر آنت‌ورپ

سال: ۲۰۰۴- ۲۰۰۹

محدوده: ۳۰۲۰۰ متر مربع

هزینه:  ۱۰۰۰۰۰۰۰ یورو

پروژه: سایبان فروشگاه- فضای خارجی چندمنظوره – باغ

طراحی: استودیو سچی ویگانو- میلان

عکس: ترسا کس[۲۶]                                                              

کلیسای سانتا ماریا دله گراتزی رم[۲۷]– ایتالیا

طراحی این کلیسا از دل خصوصیات سایت می‌آید: زمینی شیب‌دار که به قطعه‌ای بکر و آرام از زمین‌های حومه‌ی رم مشرف است. کلیسای بخش، مثل یک آکروپولیس کوچک برای روستاهای اطرافش است و از بدنه‌ی فضاهای جمعی شهری جدا شده تا به مناظر مشرف باشد. اعضای کلیسا در راهرویی ساده اما جسیم گرد هم می‌آیند. راهرو سقف شیب‌دار معکوسی که به آرامی به محورهای فضای نیایشی متمایل است دارد. یکنواختی سقف با چهار نورگیر شکسته است که رویدادهای فضایی و معماری پایین خود را نورانی می‌کنند. گردهم‌آیی از دل کلیسا بیرون زده است و از این عناصر معمارانه تشکیل شده است: حیاط، مهتابی، پلکان.

نوع رقابت: ماموریت

کارفرما: Vicariato di Roma, Ufficio Nuove Chiese

سال: ۲۰۰۶- ۲۰۱۰

محدوده: ۲۷۵۰ متر مربع ساختمان – ۲۲۵۰ متر مربع فضای باز

هزینه: ۲۳۵۰۰۰۰ یورو

پروژه: کلیسا- مکان گردهم‌آیی عمومی

طراحی: گورافالو میورا[۲۸] – میلان

عکس: ک آلبرتو موچیاچیا[۲۹]

خانه‌ی خاطره فضایی بایگانی، نمایشگاهی و کنفرانسی در میلان است. بنای جدید بخشی از پورتا نوئوای[۳۰] تازه دگرگون شده است و در کنار شبکه‌ی تسهیلات و فضاهای عمومی جدید شامل فرماندهی ناحیه‌ی لومباردی، شرکت ریکاردو کاتلا[۳۱]، انکوباتور هنر و پارک «کتابخانه‌ی درختان» قرار می‌گیرد. خانه‌ی خاطره خانه‌ای است که فضایی جمعی دارد. فضایی جمعی که شهروندان میلانی امیدوارند در آن از خاطراتی که دوست دارند حفظ شود نگهداری شود. این خانه یک یادمان نیز هست. بنا همچنین میزبان ستادهای مرکزی پنج انجمن فرهنگی است که هدفشان هدفشان حفاظت از خاطرات مبارزه برای استیلای آزادی و دموکراسی در ایتالیاست: انجمن ملی مطرودان سابق، انجمن ملی پارتیزان‌های ایتالیا،  انجمن ملی قربانیان تروریسم، انجمن میدان فونتانا-  ۱۲ دسامبر ۱۹۶۹و انستیتوی ملی مطالعات جنبش مقاومت ایتالیا.

نوع رقابت: مسابقه‌ی آزاد طراحی معماری       

کارفرما: شهر میلان

سال: ۲۰۱۱-۲۰۱۵

محدوده: ۲۵۰۰ متر مربع

هزینه: ۳۶۰۰۰۰۰یورو

پروژه:  بایگانی- دفاتر- فضای همایش و رویدادها

طراحی: باوکو- میلان

عکس: گیولیو بوم[۳۲]– استفانو گرازیانی[۳۳]

طرح این پروژه شامل صفحه‌ای باز است. فضایی آزاد که با میدانی مرکزی و دو پاویون تشخص یافته است. این فضا فضایی خالی است که می‌تواند پذیرای رویدادها و تظاهرات مختلفی در صحنه‌های داخلی و خارجی باشند. پاویون‌ها به مثابه مدخل اکسپو عمل می‌کنند؛ این سازه‌ها با ابزارهای مختلفی خوش‌آمد می‌گویند: تصاویر، بنرها و گرافیک‌های نوری. پاویون‌های ورودی اکسپو  هم‌راستا با محورهای شهری که از کلیسا می‌آیند و از مهتابیِ دئی مرکانتی[۳۵] و میدان دلا راجیونه[۳۶] می‌گذرند و پس از آن به جاده‌ای که به تپه‌ی دلا پیس[۳۷] بر سر راه سمپیونه می‌رسد، هستند. پاویون‌ها تابع اصول سبکی، شفافیت و مدول هستند. آنها ابزاری پیچیده‌اند که با فناوری‌های ابتدایی ساخت فولاد ساخته شده‌اند و سر هم کردنشان بسیار آسان است و نیز قابل بازیافت و گسترش‌پذیر هستند.

نوع رقابت: مسابقه‌ی آزاد طراحی معماری       

کارفرما: شرکت La Triennale di Milano Servizi

سال:  ۲۰۱۳- ۲۰۱۴

محدوده: ۱۰۰۰ متر مربع ساختمان-۳۲۰۰ متر مربع فضای باز

هزینه: ۴۱۶۵۰۰۰ یورو

پروژه: پاویون های چند منظوره

طراحی: استودیو معماری اسکاندورا-میلان

عکس: فیلیپو رومانو[۳۸]

تئاتر جدید در مونتالو دی کاسترو در کناره‌ی شهر قرار گرفته است: ناحیه‌ای مرزی میان بافت شهری متمرکز و حاشیه‌های شهر. فرمانداری شهر در تلاش بود تا مناطق صنعتی شهر را به یک تئاتر چند منظوره تبدیل کند تا آسان‌تر رشد فرهنگی اجتماع را هدایت کند. تئاتر و میدان جدید در کنار جاده‌ای اصلی به مرکز شهر قرار گرفته‌اند. سقف بزرگ معلق تئاتر، برج پروازی شب‌تاب و میدان عمومی، نشانه‌های شهری برای تئاتر و نیز ورودی شهر آن‌سوتر هستند. میدان جدید بتنی و تراورتنی، فضایی برای تئاتر باز و تجمعات پیش و پس از نمایش فراهم آورده است و محملی برای مشارکت در تئاتر هرروزه‌ی جاری در فضای همگانی است.

نوع رقابت: مسابقه‌ی آزاد طراحی معماری

کارفرما: شهرداری مونتالتو دی‌کاسترو

سال:  ۲۰۰۴- ۲۰۱۱

محدوده: ۱۰۰۰ متر مربع

هزینه: ۲۴۰۰۰۰۰یورو

پروژه: تئاتر- آتریوم خارجی

طراحی: mdu architetti- پارتو

عکسبرداری:  لورنتزو بودی[۴۰]– ولنتینو موسکدرا[۴۱]– پیترو ساوورلی[۴۲]

در سال ۲۰۱۵، معماران CeZ ساخت یک گاراژ را در شهر کوچک اسکی‌سواریِ لوسون به پایان رساندند. ساختمان‌های شهر در امتداد یک دره پراکنده شده‌اند. معماران پارکینگ را در دل شیب کوه جانمایی کرده‌اند: جانمایی‌ای که هم به منظره لطمه نمی‌زند و هم یک فضای عمومی جدید برای دو هزار نفر ساکن روستا ایجاد می‌کند. دو چیز در برنامه‌ی فیزیکی مد نظر بوده است: پارکینگی با ۸۹ جایگاه و زمین بازی و زمین‌های ورزشی بالا. رمپ ورودی و سه گشودگی نشانه‌هایی هستند که خبر از وجود این پارکینگ هشتادتایی که در زمین پنهان شده می‌دهند. دهانه‌های گاراژ وسیله‌ای برای قاب کردن چشم‌اندازها و ارتباط کاربران با شبکه‌ی راه‌های دامنه‌ی تپه‌ها هستند.

نوع رقابت: مسابقه‌ی محدود طراحی معماری

کارفرما: شهر لوسون

سال: ۲۰۰۸-۲۰۱۴

محدوده: ۸۰۰۰ متر مربع زمین بازی-۳۵۰۰ متر مربع پارکینگ زیرزمینی

هزینه: ۲۴۹۵۰۰۰ یورو

پروژه: توالت و رختکن

طراحی: CeZ Calderan Zanovello Architetti / Bolzano

عکس: لئونارد آنگرر[۴۴]

در شهر برسانون پنج توربین مولد نیرو (مولدهای ترکیبی گرما و الکتریسیته) نشانه‌های رگ‌های جریان گرما و اکتریسیته‌ی مدفون زیر زمین هستند. سه بخش این پروژه- پایه ستون بتنی، نمای توری و پارک اسکیت- با هم ترکیب شدند تا اهرمی برای نیازهای فنی و زیرساختی توربین همراه با یک زمین مسطح پذیرای عموم باشند. دسترسی به پارک اسکیت جدید از طریق رمپ بزرگی صورت می‌گیرد که از پیاده‌روهای بستر رودخانه آغاز می‌شود. پارک مکانی سرزنده برای نسل‌های جوان شهر شده است. درصد زیادی از گرمای مازاد برای استفاده‌های آتیِ شبکه‌ی گرمایی منطقه ذخیره می‌شود.

نوع رقابت:  مناقصه

کارفرما: سازمان خدمات شهری برسانونه اسپا

سال: ۲۰۰۶- ۲۰۰۷

محدوده: ۱۲۰۰ متر مربع

هزینه: ۴۵۰۰۰۰۰ یورو

پروژه; توربین – پارک اسکیت

طراحی: معماران مودوس- برسانونه

عکسبرداری: یورگن اهایم[۴۵]

نوی‌وُی‌لورو انجمنی غیرانتفاعی و خصوصی برای مراقبت از معلولان جسمی است. به سبب نداشتن بودجه‌ی عمومی، هشتاد درصد از بودجه‌ی سازمان صرف فعالیت‌های تامین بودجه برای کمک به معلولان می‌شود. این مرکز کانونی اجتماعی است و برنامه‌های اجتماعی متعددی را میزبانی می‌کند: یک کافه/ رستوران با آشپزخانه‌ی حرفه‌ای، تئاتری برای میزبانی فستیوال‌های فضای آزاد که هزاران نفر در آن گرد می‌آیند، آزمایشگاه رقص، مسکن موقتی و آموزش اشتغال.

نوع رقابت: مناقصه‌ی خصوصی

کارفرما: جامعه‌ی نعاونی اجتماعی noivoiloro

سال: ۲۰۰۸- ۲۰۱۰

محدوده:  ۲۰۰۰ متر مربع ساختمان – ۷۳۰۰ مترمربع فضای آزاد

هزینه: ۴۰۰۰۰۰۰ یورو

پروژه: مرکز اجتماعات

طراحی: ایف دیزاین – میلان

عکس: آندریا مارتیرادونا[۴۷]

مرکز اطلاعات توریسم سیراکوزا در یک بازار قرن نوزدهمی بازسازی‌شده قرار گرفته است که مجاور با محوطه‌ی باستانی معبد یونانی آپولو است. معماری جدید بنا را به دو قسمت تقسیم می‌کند: زیر زمین و طبقه‌ای مرتفع با حیاط وسیع ۱۶×۲۳ متری که رواقی احاطه‌اش کرده است. عناصر معمارانه‌ی اندکی در تالار چندمنظوره‌ی جدید وجود دارند تا دید بصری به معبد یونانی را بر هم نزنند: عناصر تقسیم‌کننده که از پانل‌های لولادار پوشیده از بتن باستانی (اوپوس سینینوم[۴۹]) و پنجره‌ی بلندی که دیوار را شکافته تا تالار را روشن و ارتباط میان فضای درون و رواق را برقرار کند.

نوع رقابت: مناقصه

کارفرما: شهر سیراکوزا

سال: ۱۹۹۸-۲۰۰۰

محدوده: ۱۶۰۰ متر مربع

هزینه: ۸۳۰۰۰۰ یورو

پروژه: مرکز اطلاعات توریستی و سالن چندمنظوره

طراحی: امانوئل فیدون – سییراکوسا

عکس: لامبرتو روبینو[۵۰]

روبرتو دامیانی[۵۱] فوق دکترای از دانشکده‌ی معماری، منظر و طراحی  دانشگاه جان. اچ. دانیلز در تورنتو است. در همین دانشگاه او در رشته‌ی مدیریت شهری مقطع فوق لیسانس فارغ‌التحصیل شد. او دکترای خود را از دانشگاه G. d’Annunzio در پسکارا دریافت کرد. اومشروحی از تحقیقات خود را در کنفرانس بین المللی Architecture Education Goes Outside Itself: Crossing Borders, Breaking Barriers, University of Pennsylvania در سال ۲۰۱۳ و نمایشگاه Radical Pedagogies, ۱۴th Venice Biennale of Architecture در سال ۲۰۱۴ ارائه کرد.

او در سال ۲۰۱۲ استاد مدعو دانشگاه کورنل در ایتاکا بود. وی برگزارکننده و سازمان‌دهنده‌ی برنامه‌ی نمایشگاهی جدید معماری معاصر در ایتالیا موسوم به «ایتالیا در دست ساخت» است که حامی‌اش انجمن فرهنگی ایتالیا در تورنتو بود.

جیوانی کوربلینی[۵۲] ایتالیایی معمار، منتقد معماری و استادیار مطالعات و طراحی معماری در دانشگاه تریستو است. او مدرک دکترای خود را  از دانشگاه  کالج معماری در ونیز دریافت کرد. او نویسنده‌ی مقالات و کتب متعدد از جمله  Ex libris. 16 parole chiave dell’architettura contemporanea است (که در سال ۲۰۰۷ توسط LetteraVentidue به نشر مجدد رسید.)

الخاندرو روگرا[۵۳] مدرک ادبیات ایتالیایی خود را از دانشگاه فوسکاری ونیز در سال ۱۹۹۵ در ایتالیا دریافت کرد. تدریس او در سال ۱۹۹۶ در دانشگاه پراگ به عنوان سخنران آغاز شد و تا سال ۲۰۰۲ ادامه داشت.او همکاری خود را با وزارت امور خارجه‌ی آمریکا در سال ۲۰۰۸ آغاز کرد. در سال ۲۰۱۱ او دبیر انجمن فرهنگی ایتالیا در آدیس‌آبابا شد. در سال ۲۰۱۵ نیز دبیر انجمن فرهنگی ایتالیا در تورنتو شد. 

صفحه‌ی اصلی پرونده‌ی «ایتالیا در حال ساخت»

[divider]پی‌نوشت[/divider]

[۱] Public Ambitions

[۲] ABDR (Rome); Baukuh (Milan); CeZ (Bolzano); Emanuele Fidone (Siracusa); Garofalo Miura (Rome); ifdesign (Milan); mdu architetti (Prato); MoDus architects (Bressanone); Scandurra Studio Architettura (Milan); Studio Paola Viganò (Milan)

[۳] Alessandro Ruggera

[۴] Roberto Damiani

[۵] Nuria Montblanch

[۶] Roberto Damiani

[۷] Meaghan Burke

[۸] Alistair Grierson

[۹] Hamza Vora

[۱۰] Alberto Barattucci

[۱۱] Neal Baj

[۱۲] Scott Carncross

[۱۳] Sally Kassar

[۱۴] Sungjin Lee

[۱۵] Liheng Li

[۱۶] Ashkan Nazemi

[۱۷] Cristopher Tron

[۱۸] Nadja Uzelac

[۱۹] Evan Wakelin

[۲۰] Kevin Murray 

[۲۱] Annibaliano Metro Station

[۲۲] Corso Trieste

[۲۳] mausoleum of Santa Costanza

[۲۴] Theatreplein (Theatre Square) Antwerp

[۲۵] Medis

[۲۶] Teresa Cos

[۲۷] Santa Maria delle Grazie Church

[۲۸] Garofalo Miura

[۲۹] Alberto Muciaccia

[۳۰] Porta Nuova

[۳۱] Riccardo Catella

[۳۲] Giulio Boem

[۳۳] Stefano Graziani

[۳۴] Expo Gate

[۳۵] dei Mercanti

[۳۶] Palazzo della Ragione

[۳۷] Arco della Pace

[۳۸] Filippo Romano

[۳۹] LEA padovani’ Theatre

[۴۰] Lorenzo Boddi

[۴۱] Valentina Muscedra

[۴۲] Pietro Savorelli

[۴۳] Parking Garage and Playground Luson

[۴۴] Leonhard Angerer

[۴۵] Jurgen Eheim

[۴۶] NoiVoiLoro (WeYouThem) Erba

[۴۷] Andrea Martiradonna

[۴۸] Siracusa

[۴۹] opus signinum

[۵۰] Lamberto Rubino

[۵۱] Roberto Damiani

[۵۲] Giovanni Corbellini

[۵۳]