نویسنده: هدا عربشاهی
نویسندگان و هنرمندان جزو مفاخر هر کشور هستند بنابراین علاوهبر آثار ادبی و هنری بهجامانده از آنها اشیایی که استفاده میکردند و خانهای که در آن زندگی میکردند هم جزو میراثی بهشمار میروند که کشورها بهجای تخریب و نابودیشان در حفظ آنها تلاش میکنند. روز چهارشنبه ۲۰ دی ۱۳۹۶ معاون میراثفرهنگی تهران خبر داد که خانه نیمایوشیج در محله خیابان دزاشیب تجریش تهران از فهرست میراث ملی خارج شده است. این خانه سال ۱۳۸۰ مصادف با سالمرگِ پدر شعر نو فارسی در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد اما اکنون پساز ۱۶ سال، اهالی محل میگویند که محل رفتوآمد معتادان شده است. همین خبر کوتاه تلنگری است برای مقایسه رفتار کشورهای دیگر با خانههای مشاهیر ادب و هنر با رفتار متولیان میراثفرهنگی ایران در قبال محل زندگی شاعران و نویسندگان شهیر کشورمان.
[divider]خانهموزه کارلو گولدونی[/divider]
کارلو گولدونی، نویسنده، نمایشنامهنویس، آزادیخواه و وکیل پرآوازه ایتالیایی قرن هجدهم میلادی و شهروند جمهوری ونیز، زاده ۱۷۰۷ در ونیز و متوفی به سال ۱۷۹۳ در پاریس است و به عنوان یکی از پدران کمدی مدرن جهان شناخته میشود. گولدونی نقش مهمی در مکتوب کردن نمایشهای کمدیا دلآرته ایتالیا داشت. این نمایشها که شباهت بسیاری به تئاتر روحوضی ایرانی دارد بیشتر بداهه بودند، اما گولدونی با تدوین آنها به سبکی از کمدینگاری امروزی دست یافت. همین شهرت کافی است ساختمانی که زمانی محل زندگی گولدونی در ونیز بوده است در قرن بیستم میلادی به موزه تبدیل شود. سال ۱۹۱۴ کارگروهی از متشکل از شهروندان، این خانه را خریدند و سال ۱۹۳۱ آن را به شهر اهدا کردند. این خانه که از ۱۹۵۳ میزبان موسسه مطالعات نمایشی خانه گولدونی بود اواخر دهه ۹۰ میلادی دوباره مرمت و به موزه تبدیل شد. امروزه، خانهموزه گولدونی زیر نظر بنیاد موزههای شهری ونیز اداره میشود.
[divider]خانهموزه هرمان ملویل در ماساچوست[/divider]
هرمان ملویل رماننویس، نویسنده داستانهای کوتاه و شاعر عصر نوزایی آمریکایی است که در ۱۸۱۹ بهدنیا آمد و در ۱۸۹۱ چشم از جهان فروبست. مهمترین آثار این نویسنده شهیر بهویژه ازنظر ایرانیان، دو کتاب «تایپی» (۱۸۴۶) و «موبیدیک» (۱۸۵۱) است.
«اَروهید» خانهموزهای تاریخی در شهر پیتسفیلد ماساچوست آمریکا است که ملویل بین سالهای ۱۸۵۰ تا ۱۸۶۳ در آن زندگی میکرد و دقیقا در همین خانه بود که مهمترین آثارش شامل موبیدیک، پیِر و مرد مطمئن را خلق کرد.
این خانه در دهه ۸۰ قرن هجدهم میلادی به شکل مهمانپذیر و خانه رعیتی ساخته شد. ملک مجاور آن به عموی ملویل تعلق داشت و او درطول رفتوآمدهایش به خانه عمو توماس، این خانه را در ۱۸۵۰ با پول قرضی خرید و ۱۲ سال با کشاورزیکردن و نوشتن در این خانه زندگی کرد. اما در سال ۱۸۶۳ درپی بهبود وضع مالی خانوادگی، این خانه را به برادرش فروخت و خودش به نیویورک بازگشت.
این خانه سالها در اختیار مالک خصوصی بود. اما سال ۱۹۷۵ انجمن تاریخی شهرستان بِرکشایر آن را خرید و پس از مرمت به موزه تبدیل کرد که بهصورت غیرانتفاعی اداره میشود و بخشی از آن بهعنوان دفتر این انجمن استفاده میشود و بخش دیگرش در ماههای گرم سال برای بازدید بهروی عموم باز است. این خانه امروزه در فهرست ثبت ملی اماکن تاریخی آمریکا قرار دارد.
خانه هرمان ملویل در نیویورک
هرمان ملویل پیشاز خریدن خانه اروهید در ماساچوست، بین سالهای ۱۸۳۸ تا ۱۸۴۷ در خانهای واقع در لنسینگبرگ در شهرستان تُروی در ایالت نیویورک زندگی میکرد. این خانه هم از سال ۱۹۹۲ وارد فهرست ملی اماکن تاریخی آمریکا شده و هرچند به موزه تبدیل نشده است اما زیر نظر انجمن تاریخی لنسینگبرگ حفاظت و نگهداری میشود.
[divider]موزه ایبسن[/divider]
هنریک ایبسن، زاده ۱۸۲۸ و متوفی به سال ۱۹۰۶ بزرگترین نمایشنامهنویس، کارگردان تئاتر و شاعر قرن نوزدهم نروژ است. ایپسن یکی از پایهگذاران مدرنیسم در تئاتر است و اغلب از او بهعنوان «پدر رئالیسم» یاد میشود. خانه عروسک (۱۸۷۹)، اشباح (۱۸۸۱)، دشمن مردم (۱۸۸۲) و هِدا گابلر (۱۸۹۰) از مهمترین آثار این نمایشنامهنویس است.
ایبسن نماد تئاتر نروژ است و بهحدی برای مردم این کشور مهم است که جشنوارهای بینالمللی با نام «جشنواره بینالمللی تئاتر هنریک ایبسن» همهساله در فصل پاییز برگزار میشود و میزبان نمایشهایی است که براساس آثار ایبسن در سراسر جهان روی صحنه رفتهاند.
علاوهبراین، آخرین خانهای که این نمایشنامهنویس در آن زندگی میکرد و نزدیک قصر سلطنتی نروژ در «دروازه هنریک ایبسن» در اسلو قرار دارد امروزه به موزه تبدیل شده است. ایبسن بین سالهای ۱۸۹۵ تا زمان مرگ یعنی در ۱۹۰۶ در این خانه زندگی میکرد. پساز مرگ سوزانا همسر ایبسن در ۱۹۱۴ شهرداری منطقه کریستیانا در اسلو دارایی ایبسن را که در این خانه درحال تخریب بود در اختیار گرفت و اتاق کار، اتاقخواب و لوازم داخل آن را به موزه فولک نروژ امانت داد.
کتابخانه ایبسن هم به موزه تلهمارک در شهر شین فرستاده شد. اتاق ناهارخوری به موزه شهر گریمستا فرستاده شد. سال ۱۹۹۰ بازیگری به نام کنات ویگرت این آپارتمان را اجاره کرد تا به محلی در دسترس برای عموم تبدیل شود. در ادامه مرمت این خانه، سال ۱۹۹۳ موزه فولک نروژ مسئولیت عملیات مرمت را بهعهده گرفت. اما بهدلیل اینکه بسیاری از اشیای اصلی خانه ایبسن به موزههای دیگر فرستاده شده بود، تبدیل این خانه به موزه جذابیت بالایی نداشت. بههمینعلت خانواده این نمایشنامهنویس اموال شخصی بهارثرسیده از ایبسن را به این موزه اهدا کردند که از آنجمله میتوان به اشیای اهدایی تنکرد ایبسن، سیاستمدار و سفیر که نتیجه هنریک ایبسن بود اشاره کرد. در ادامه، وزارت فرهنگ و امور کلیساهای نروژ کمکهای مالی برای مرمت این خانه را تامین کرد و سال ۲۰۰۶ را بهمناسبت صدمین سال درگذشت او و در بزرگداشت این نویسنده بزرگ نروژی، «سال ایبسن» نامید.
[divider]خانهموزه مارک تویِن[/divider]
ساموئل لنگهورن کلمنز که با نام هنری مارک توین شناخته میشود نویسنده، فکاهینویس و ناشر آمریکایی در ۱۸۳۵ متولد شد و در ۱۹۱۰ با زندگی وداع گفت. بین تمام آثار توین سه اثر ماجراهای تام سایر (۱۸۷۶)، شاهزاده و گدا (۱۸۸۱) و ماجراهای هاکلبری فین (۱۸۸۵) از شهرتی جهانی برخوردارند و بهویژه برای نوجوانان ایرانی بسیار شناختهشده هستند.
خانهموزه مارک توین در هارتفورد کنتیکت قرار دارد ساموئل کلمنز و خانوادهاش بین سالهای ۱۸۷۴ تا ۱۸۹۱ در آن زندگی میکردند. این خانه را معمار معروف نیویورکی ادوارد تاکرمن پاتر به سبک نئوگوتیک آمریکایی ساخته بود. مارک توین بسیاری از شناختهشدهترین آثارش را در این خانه خلق کرده است که از آنجمله میتوان به ماجراهای تام سایر، شاهزاده و گدا، زندگی روی میسیسیپی، ماجراهای هاکلبری فین و یک یانکی اهل کنتیکت در دربار شاه آرتور اشاره کرد.
کلمنتز این خانه را در ۱۹۰۳ فروخت و ساختمان آن بعدها به مدرسه و کتابخانه عمومی تبدیل شد. سال ۱۹۲۹ این خانه در آستانه تخریب قرار داشت اما گروهی غیرانتفاعی با نام «یادبود مارک توین» این خانه را نجات دادند. این بنا در سال ۱۹۶۲ ثبت ملی اماکن تاریخی آمریکا شد و پساز مرمت سرانجام سال ۱۹۷۴ به موزه تبدیل شد.
[divider]خانهموزه ارنست همینگوی[/divider]
ارنست همینگوی نویسنده و روزنامهنگار معروف آمریکایی که سال ۱۸۹۹ بهدنیا آمد و ۱۹۶۱ با زندگی وداع کرد بهدلیل آثاری که از اواسط دهه ۲۰ تا اواسط دهه ۵۰ میلادی خلق کرد توانست برنده جایزه پولیتزر داستان در ۱۹۵۳ و برنده جایزه نوبل ادبیات در ۱۹۵۴ شود. وداع با اسلحه (۱۹۲۹)، برفهای کلیمانجار (۱۹۳۶)، مرگ در بعد از ظهر (۱۹۳۲) و پیرمرد و دریا (۱۹۵۲) از مهمترین آثار این نویسنده است.
خانهای در کیوست فلوریدا که زمانی محل زندگی این نویسنده پرآوازه آمریکایی بود سال ۱۹۶۸ وارد فهرست ثبت ملی اماکن تاریخی آمریکا شد. همینگوی بین سالهای ۱۹۳۱ تا ۱۹۳۹ در این خانه زندگی کرد با وجود این تا زمان مرگ این خانه را نگه داشت. امروزه این موزهخانه یکی از جاذبههای منطقه است و بهخصوص با گربههای ششهفت انگشتی معروفی که از نسل گربههای همینگوی هستند و همچنان در این خانه زندگی میکنند بسیار شناختهشده است.
[divider]منبع[/divider]
[button color=”white” size=”normal” alignment=”none” rel=”follow” openin=”samewindow” url=”http://chamedanmag.ir/سرنوشت-خانه%E2%80%8C-نویسندگان-معروف-دنیا-؛-ت/”]وبسایت چمدان[/button]