خانه‌ی خاک‌کوبیده می‌تواند به زندگی ۱۰۰ میلیون نفر زلزله‌زده کمک کند: نگاهی به ساختمان برگزیده‌ی سال ۲۰۱۷

نوشته: سباستین جردن[۱]؛ خبرنگار دزین.
ترجمه: شهاب‌الدین تصدیقی؛ دانشجوی مطالعات معماری ایران. دانشگاه تهران.


ادوارد نگ[۲]،‌ استاد معمار در جشنواره جهانی معماری سال ۲۰۱۷ ادعا کرد که مدل اولیه از ساختمانی که برای روستای چینیِ تخریب‌شده در زلزله ساخته شد، می‌تواند امنیت را برای میلیون‌ها نفر در جهان به ارمغان آورد. ادوارد نگ این ادعا را در فیلمی که دزین[۱] در فستیوال جهانی معماری تهیه کرد مطرح نمود.

خانه‌ای در روستای چینی «گوانگ‌مینگ[۲]» که با روش‌های جدید ضدزلزله بازسازی شد.

این خانه‌های «خاک‌کوبیده[۳]» توسط دانشگاه چینی هنگ‌کنگ[۴] (CUHK) و تیمی از متخصصین لرزه‌شناس در دانشگاه کمبریج طراحی شد. تکنیک‌های ساخت و ساز به مرور با کمک مدل تکمیل شدند. هدف کمک به ساکنین روستای گوانگ‌مین در ژائوتونگ[۵] بود تا خانه‌هایشان را پس از زلزله‌ی ۲۰۱۴ لودیان[۶] بازسازی کنند.

پروفسور ادوارد نگ در گفتگویی که به طور اختصاصی در جشنواره جهانی معماری ۲۰۱۷ با دزین داشت، اظهار کرد که تکنیک‌های ضدزلزله‌ی به‌کاررفته در این خانه، می‌تواند به انسان‌ها در سراسر زمین کمک کند:

زلزله‌ی لودیان در ۲۰۱۴ باعث تخریب وسیع روستای گوانگ‌مینگ شد؛ جایی که تکنیک‌های سنتی ساخت، مبتنی بر دیوارهای خاک‌کوبیده بوده است.

«زمین‌لرزه، مشکل چینی‌ها نیست، مشکل تمامی مردم دنیاست. انسان‌های زیادی در خانه‌های گلی زندگی می‌کنند، پس اگر بتوانیم با طراحی سازه‌ای ایمن‌تر به کمک این افراد بیاییم، درواقع داریم مشکلِ حدود ۱۰۰ میلیون انسان را حل می‌کنیم.»

هدفِ تحقیقات پشت این پروژه، تأمین سکونتگاه‌هایی با روش ساخت راحت و ارزان بود که در برابر زمین‌لرزه نیز مقاوم باشد.

این خانه برای زوجی پیر در گوانگ‌مینگ ساخته شد و تکنیک‌های ساخت آن قابل آموزش به اهالی بود تا بتوانند خانه‌های خود را با مصالح بومی و بدون هزینه‌ی زیاد بازسازی کنند. بیشتر روستا در اصل با همین تکنیک «خاک‌کوبیده» بازسازی شد. ساکنین در ابتدا اقدام به ساختن خانه‌هایشان با مصالح مقاوم‌تری همچون آجر و بتن کرده بودند، ولی وقتی هزینه‌ی بالای این دست مصالح روشن شد ساخت و ساز متوقف شد. درنتیجه نگ و تیمش روشی برای ساختن خانه را جست‌وجو کردند که تکنیک سنتی خاک‌کوبیده را با مقاومت لرزه‌ای بسیار بالاتری اجرا کند. نگ بیان داشت: «فکر می‌کنم آنچه بر رویش کار کردیم، بیشتر از یک خانه بود، این مدلی است که به ما امکان حل بسیاری مشکلات دیگر در سراسر جهان را می‌دهد. حال ما الگویی ساختنی داریم که می‌توانیم آن را نشر دهیم.»

وی افزود: «خیلی خانه‌ی ساده‌ایست. باید هم ساده باشد، چون روستاییان باید به آسانی بیاموزند که چطور آن را بسازند. برای طراحی مقاوم دربرابر لرزه، خیلی مهم است که هندسه‌ی ساده‌ای داشته باشیم. فرم مربع همیشه مقاوم‌تر است و بنابراین ما هم طراحی‌مان را از یک بلوک مربعی اغاز کردیم. سقف هم فرم هرمی خیلی ساده است».

خانه در قالبی ساده و مربعی ساخته شد که در هنگام زلزله، فرم مقاومی است.

محققین CUHK تلاش کردند تا کیفیت زمین و خاکی که برای ساختن به کار می‌رود را بالا ببرند تا مقاومتش افزایش یابد. نگ می‌گوید: «ما در کنار متخصص لرزه‌شناس‌مان، شروع به تقویت ترکیب خاکی موجود در محل کردیم. با کمک برخی اصول و روش‌های علمی، این خاک مقاوم‌تر شد و کارایی آن بالا رفت. بازشوی پنجره‌های خانه با قاب‌های بتنی مقاوم شده‌اند تا در صورت زلزله آسیبی نبینند. با ایجاد هر پنجره‌ای در یک دیوار خاک‌کوبیده، ان را ضعیف‌تر می‌کنید. پس برای پنجره‌های بزرگی مثل پنجره‌های این خانه، باید آن را با سازه‌ای در بر می‌گرفتیم تا ساختار دیوارمان یکپارچه عمل کند. نگ سپس توضیح داد:«قاب پنجره بتنی است تا حین لرزش دیوار، پنجره دست‌نخورده باقی بماند»

دیوارهای خاک‌کوبیده‌ی خانه با میله‌های بتنی و فولادی مقاوم‌سازی شده‌اند تا قوی‌تر شوند.
آتریوم مرکزی خانه را تقسیم می‌کند و با نورگیری سقفی روشن می‌شود.

سازه‌ی مربعی با آتریومی سرشار از نور طبیعی، در وسط به دو بخش تقسیم می‌شود. این آتریوم به لطف ظرفیت حرارتی بالای دیوارهای خاک‌کوبیده، در زمستان‌ها گرم و در تابستان‌ها خنک است. به نقل از نگ، مسأله مهم‌تر این است که صرفا یک خانه نسازی، بلکه خانه‌ای بسازی که ساکنینش از آن لذت ببرند.

سال گذشته جایزه‌ی ساختمان سال جهان به موزه‌ی ملی اشتتین[۷]، اثر رابرت کونیکزنی[۸] از شرکت KWK Prome رسید. روی سقف این اثر، میدانی عمومی بر پا شده بود.

اطلاعات در باب خاک کوبیده

[divider]پی‌نوشت[/divider]

[۱] Sebastian Jordahn

[۲] Edward Ng

[۲] Guangming

[۳] Rammed Earth

[۴] Chinese university of Hong Kong

[۵] Zhaotong

[۶] ۲۰۱۴ Ludian earthquake

[۷] National museum of Szczecin

[۸]  Robert Konieczny

[divider]منبع[/divider]

[button color=”white” size=”normal” alignment=”none” rel=”follow” openin=”samewindow” url=”https://www.dezeen.com/2017/12/01/movie-waf-world-building-of-year-winner-earthquake-resistant-video/”]Dezeen[/button]

مطلبی دیگر
تخریب قریب الوقوع “خانه شهر” بنایی که متعلق به مردم کرمان است