در راستای موضوع پانزدهمین بینال ونیز، «گزارشی از خط مقدم»، در غرفه‌ی آفریقای جنوبی راه‌حل‌هایی کاربردی به مسائل شهری به نمایش گذاشته شده است، که زیر نظر سازمان «پایتخت باحال»[۱] و به دست شهروندان ابداع و اجرا شده‌اند.
غرفه‌ی امسالِ آفریقای جنوبی، که به سرپرستی پیتر جی متیوز[۲] از شرکت متیوز و همکاران[۳] برپا شده است، «پایتختِ طراحی شهروندی بی‌ناظر»[۴] نام دارد، و نمونه‌هایی از پروژه‌های «پایتخت باحال» – آزمایشی شهری که متیوز و گروه کوچکی از معماران، هنرمندان و طراحان از دوسالانه معماری ۲۰۱۲شروع کردند- در آن به نمایش گذاشته شده‌است.
آزمایشگاه آنها پرتوریا[۵]ست؛ پایتخت اداری آفریقای جنوبی، حدود ۶۰ کیلومتری شمال ژوهانسبورگ. این شهر نه چندان نامور، یک پایتخت کاملا معمولی است: این نگاه وجود دارد که پرتوریا، که پر است از ساختمان‌های تاریخی حکومتی، آثار دردناک، و یادگارهای بسیاری از گذشته‌ای فجیع، در پیچ و تاب زمانی کهنه و ملال‌آور گیر کرده‌است. پایتخت باحال خلاف این را ثابت کرده!
دعوت آراونا در این بینال با قدرت شهروندان به عنوان عوامل موثری در تصور، شکل‌دهی، و ساخت محیط مصنوع، مرتبط است. و این دقیقا همان روحیه‌ای است که «پایتخت باحال» با آن شکل گرفت. این پروژه که با تعداد کمی شرکت‌کننده شروع شد، به زودی به جنبشی بزرگ در سطح شهر با بیش از هزار شرکت‌کننده‌ی فعال و دنبال کنندگانی روزافزون تبدیل شد.
دیری نپایید که بخش خصوصی و موسسات آموزشی با فرماندهان پایتخت باحال همراه شدند، نه فقط چون پتانسیل همکاری‌های قدرتمند را در این کار می‌دیدند، بلکه دربافتند که از این موقعیت می‌توانند برای امتحان کردن ایده‌های مالکیت و مشارکت عمومی[۶] استفاده کنند.
«پایتخت باحال»، که به عنوان اولین گوریلا بینال[۷] بی‌سرپرستِ جهان شناخته می‌شود، هدف ساده‌ای دارد: که رابطه‌ی بوروکراتیک شهروندان و فضای عمومی را به هم بریزد و باعث شود مردمان درک تازه‌ای از محل زندگی خود به دست آورند. این پروژه شهرواندان را به کشف قسمت‌های فراموش شده‌ی شهر تشویق می‌کند، و از آنها می‌خواهد که در تبدیل پرتوریا به خانه، مکان، مقصد تفریحی، و پایتخت موثر باشند. همه‌ی پروژه‌های «پایتخت باحال» یا وضعیت کنونی را به چالش می‌کشند، یا از آن قدردانی می‌کنند، یا تلاش دارند آنرا متعادل کنند.
غرفه آفریقای جنوبی ثابت می‌کند که با کاهش فرایندهای بروکراتیک برای مجوز و تائیدیه گرفتن، یک شهر میتواند عملاً مردمی شود و باعث توانمندسازی اساسی و پایدار و مهم‌تر از آن همبستگی اجتماعی جدیدی برای آفریقای جنوبی گردد. این پروژه دنباله‌روی ایده‌های نوسازی شهری در عرصه عمومی است، ولی بر این نکته تاکید می‌کند که این مباحثات نباید تنها در میان اهل فن جاری باشد، بلکه عموم مردم نیز باید در آن شرکت کنند.
در غرفه بی‌حد و مرز آفریقای جنوبی چند چیدمان از پرتوریا، یک مستند کوتاه از افتتاحیه‌ی برنامه، و تمامی ۱۵۰ پروژه‌ی شهروند‌ساخته در قالب کاتالوگ، قرار دارد. این نمایشگاه شوق، تنوع و تعهد شهروندان پرتوریا را به نمایش می‌گذارد، و دست‌آوردهایی ایجاد زمینه‌ی مشارکت در مسائل معماری، هنر و طراحی به دست می‌آید را نشان می‌دهد. پروژه‌ی پایتخت باحال تا همین حالا هم ثابت کرده است که این رویکرد میتواند پرتوریا را به عنوان مرکز ابداعات شهریِ آفریقایی تثبیت کند. تغییر خلاقانه‌ی واقعی از سیاست‌های اداری به وجود نمی‌آید، ولی در تفکر و دستان مبدع شهروندان متعهد قرار دارد.
به گفته‌ی یکی از اعضای هیئت مدیره‌ی پاویون، آقای سائول مولوبی «مشارکت آفریقای جنوبی در دوسالانه به روابط بین‌المللی کمک کرده و توانایی‌های آفریقای جنوبی را به جهان نشان خواهد داد. غرفه‌ی امسال نیز تاریخی خواهد بود از این نظر که ما فقط آثار چند معمار و هنرمند منتخب را نیآورده‌ایم، بلکه پروژه‌هایی آورده‌ایم که بیش از هزار نفر در آن مشارکت داشته‌اند. احتمالا یکی از شاخص‌ترین غرفه‌های آفریقای جنوبی در تاریخ دوسالانه‌هاست. ما امیدواریم این سیاست فرهنگی وجهه‌ی مثبت آفریقای جنوبی را در ایتالیا استوار کند و برند کشور را ارتقا دهد.»
امسال پایتخت باحال در پرتوریا، در همکاری با بینال ونیز، تحت موضوع «Small is big» ادامه دارد.
منبع:[button color=”white” size=”normal” alignment=”none” rel=”follow” openin=”samewindow” url=”http://www.archdaily.com/790497/cool-capital-inside-south-africas-pavilion-at-the-2016-venice-biennale”]آرک‌دیلی[/button]
[divider]پانوشت[/divider][1] Cool Capital
[۲] Pieter J. Mathews
[۳] Mathews & Associates Architects
[۴] The Capital of Uncurated Design Citizenship
[۵] Pretoria
[۶] public ownership and engagement
[۷] guerrilla biennale
