زمانی برای تجدید نظر؛ آیا معماری با سیاست در ارتباط است؟

به زعم پاول فینچ حرفه‌ی معماری، از یادمان‌ها تا بحران مسکن باطناً به روابط سیاسی پیوند خورده است.

نویسنده: پاول فینچ. دبیر تحریریه‌ی ژورنالِ معمار

مترجم: نیلوفر رسولی. دبیر سرویس ترجمان

تعداد قابل توجهی از پروژه‌های معماری همواره تا اندازه‌ای سیاسی هستند. اخبار منتشر شده در ماه اخیر این نکته را ثابت می‌کند. بزرگ‌ترین خبر، تصمیم خانواده‌ی سعودی برای کنار آمدن با مردم کشور و تأثیر نامطلوبی است که تندروی‌های تکفیریِ سعودی به جامعه تحمیل می‌کنند.

کسب اجازه برای رانندگی زنان نشانه‌ای از تغییر عظیمی است که ظاهراً تا همین اواخر در تصور هم نمی‌گنجید. نشانه‌ی عظیم دیگری که در قیاس با این موضوع نسبتاً برابر باشد، [طرح] شهر رویاپردازانه‌ی نئوم[۱] است، جایی که نسل جوان سعودی در آسایش مضاعفی زندگی خواهند کرد؛ شهر و معماری نئون کانتکست، بازتاب و راه‌گشای تغییر سیاسی و اجتماعی رادیکالی خواهد بود. 

در طرح دیوید آجادییه [۲]که برای ساخت یادمان قتل عامی در کنار خانه‌ی ارباب‌ها[۳] برگزیده شده است، دین نیز به همان اندازه‌ی [سیاست] تاثیر دارد. چنین پروژه‌ای پیچیده است و از لحاظ سیاسی، نوشتن از این پروژه بدون طعنه زدن به یکی از طرفین دشواری های خاص خود را دارد .

سایت پروژه نامعمول و طرح، سیاسی است؛ چرا که در این مکان، برخلاف سایر قتل عام‌هایی که در طول تاریخ خصوصاً در قرن نوزده و بیستم اتفاق افتاده، رخدادی تاریخی، اهریمنی و تکان‌دهنده صورت گرفته است[۴]. البته این موضوع به این معنا نیست که این طرح نمی‌تواند موفق باشد، اما با توجه به مسائل پیچیده‌ی مربوط به سایت پروژه، مسئولیت مضاعفی را باید بر دوش بکشد. می‌توان امیدوار بود که این طرح بتواند مقامی در شان یادمان هفتم جولای در لندن[۵]،  واقع در پارک هیده[۶] (طبق تصویر) را به خود اختصاص دهد، نمونه‌ای از اینکه چگونه سادگی می‌تواند یاد و احساس را برانگیزد.

بزرگ‌ترین قضیه‌ی سیاسیِ معماری، علاقه‌ی جدید دولت به تحویل پروژه‌های مسکن‌سازی انبوه در آینده‌ای نزدیک است- که با سخنرانی‌های مربوطه به تناقض می‌رسد. در موضعی خوش‌بینانه (بر مبنای تجربه)، من کنفرانس حزب تریسا می[۷]را در مقام امری صرفاً سیاسی از قلم نمی‌اندازم. گرو گذاشتن دو بیلیون پوند مسئله‌ای نیست که بتوان به این سادگی از آن گذشت. به من گفته شده است که صادق خان سه بیلیون پوند از خزانه را برای رسیدن به هدف مسکن اجتماعی و خانه‌های «قابل خرید» اختصاص داده است، « قابل خرید» به هر مفهومی که امروز بتواند داشته باشد.

وعده‌های اقتصادی تاجایی مطرح هستند که بتوانند اهمیت سیاسی موضوع را بالا ببرند. اگر بخواهید نتیجه‌ای بگیرید، حتی با فرض به اینکه صنعت خانه‌سازی توانایی این کار را داشته باشد (که هم اکنون ندارد)، می‌فهمید که حاصل این وعده‌ها در طول زمان به ارقام مطرح شده دست پیدا نمی‌کند.

این مسئله مصداقی از« شکست بازار» نیست، چرا که بخش خصوصی هرگز ادعا نمی‌کند که می‌تواتد برای همه خانه‌‌ی قابل خرید فراهم کند. کمبود موجود، نتیجه‌ی شکست سیاسی بلند مدتی است که از زمان افزایش جمعیت لندن در دهه‌ی ۱۹۸۰ تا کنون در حال وقوع است. طبق مشاهده‌ی بدبینانه‌ی من، شکست پروژه‌ی ساخت بخش عمومی مسکن نتیجه‌ی نفرت توری‌ها[۸] از آن‌چه است که به آن طبقه‌ی کارگر می‌گفتیم، و امروز، حزب کارگر بریتانیا از آن شرمسار است. امروزه به این مسئله رسیدگی می‌شود، چرا که کمبود مسکن تبدیل به معضلی برای طبقه‌ی متوسط شده است.

نادیده گرفتن حجم عظیم مهاجرت داخلی، امید زندگی بالا و [دگرگونی] شکل خانواده حاصل شده را نمی‌توان معطوف به معماری دانست، اما لازم است این حرفه مسئولیت‌های اخلاقی خود را در جهت رفع این مشکلات پذیرا باشد. نماینده‌ی فعلی ریبا[۹] توانایی لازم برای طرح این موارد را دارد، همانطور که قبلاً هم به این امور پرداخته است. و برای انجام این امر به نهایت حمایت ممکن نیازمند است.

[divider]پی‌نوشت[/divider]

[۱] Neom City

[۲] David Adjaye

[۳] The House of Lords

[۴] این مسابقه برای طراحی یادمان ملی هولوکاست در کنار کاخ وسن مینیستر برگزار شد. از میان داورهای این مسابقه می‌توان به حضور شهردار لندن صادق خان اشاره کرد. بعد از اعلام طرح برگزیده محالفت‌های زیادی بر سر سایت اجرای طرح صورت گرفت- م.

[۵] the Carmody Groarke London 7/7
بمب گذاری‌های ۷ ژوئیه ۲۰۰۵ – ۱۶ تیر ۱۳۸۴ – (اغلب با عنوان ۷/۷) رشته‌ای از حملات انتحاری انفجاری در ساعات بامداد ۷ ژوئیه ۲۰۰۵ در مرکز لندن با هدف شهروندان عادی در سیستم حمل و نقل عمومی لندن بودند. در این روز چهار بمب در سه ایستگاه مترو و یک اتوبوس شهری توسط چهار بمب گذار انتحاری منفجر شد که به مرگ ۵۲ شهروند عادی و هر چهارعامل حمله انجامید، همچنین ۷۰۰ نفر در این حملات زخمی شدند.

[۶] Hyde Park
هاید پارک از بزرگ‌ترین پارک‌های شهر لندن و محلی سلطنتی است. این پارک مکان برگزاری نمایشگاه بزرگ در سال ۱۸۵۱ بود، نمایشگاهی که به خاطر آن بنای کریستال پالاس توسط سر جوزف پکستون طراحی شد- م.

[۷] Theresa May
نخست‌وزیر و رهبر حزب محافظه‌کار بریتانیا

[۸] Tories
پیشینه‌ی احزاب سیاسی انگلستان به قرن هفدهم و سال‌های پس از جنگ داخلی این کشور بازمی‌گردد که «حزب سلطنت» و «حزب میهن» شکل گرفت. حزب میهن که چندی بعد به «توری» معروف شد، جوانه‌ی اولیه حزب محافظه‌کار انگلیس به‌شمار می‌رود و هنوز هم حزب محافظه‌کار را با نام «توری» می‌شناسند.. حزب محافظه‌کار (حزب محافظه‌کار و اتحادگرای) کنونی بریتانیا در ادامه‌ی اهداف این حزب فعالیت می‌کند. در سال ۱۹۲۰ با کاهش بالای آرای لیبرال‌ها این حزب رقیب جدی حزب کارگر انگلستان بود. وینیستون چرچیل و مارگارت تاچر دو نخست‌وزیر حزب محافظه‌کار هسنتد- م.

[۹] RIBA

[divider]منبع[/divider]

[button color=”red” size=”normal” alignment=”none” rel=”follow” openin=”samewindow” url=”https://www.architectsjournal.co.uk/opinion/if-you-think-that-architecture-isnt-about-politics-think-again/10024816.article”]ArchitectsJournal[/button]

مطلبی دیگر
فرصت تفکر در فضایی به وسعت جهان: غرفه‌ سنگاپور در دوسالانه ونیز ۲۰۱۶