بنای مسجد جامع شوشتر در جانب غربی شهر شوشتر قرار گرفته است.
بنای اولیهٔ این مسجد از آثار قرون اولیهٔ اسلامی به شمار می‌رود که به استناد کتب تاریخی، در سال ۲۵۴ ه.ق توسط المعتزبالله، خلیفهٔ عباسی، بنا نهاده شده و بعدها به دست المسترشد بالله، دیگر خلیفهٔ عباسی(متوفی به ۵۲۹ ه.ق) به اتمام رسیده است. بنای این مسجد در قرون بعدی، خاصه در دورهٔ صفویه، تغییرات بسیاری کرده است. براساس شواهد موجود و منابع مکتوب، بنای اولیه دارای شبستانی در جانب قبله بوده است. بنا بر ادعای تذکره شوشتری، شبستان مسجد تیرپوش بوده تا اینکه در دورهٔ صفوی به دلیل فساد چوب‌ها، شبستان با طاق‌های آجری بر روی پایه‌هایی متشکل از قطعات سنگی پوشش یافته است. بنابراین، بنای کنونی مسجد، بیشتر از آثار دورهٔ صفوی و بعد از آن است و از بنای اولیه، جز نقشهٔ ساختمانی، بقایای کتیبهٔ بخشی از دیوار جانب قبله و دیوار شرقی بین گلدسته و منار که در قرن هشتم به بنا افزوده شده‌اند، چیز دیگری مشهود نیست.
بنای کنونی مسجد مشتمل بر شبستان بزرگ جانب جنوبی، صحن وسیع، منار و گلدستهٔ جانب شرقی است. بخش اصلی مسجد یا شبستان ستون‌دار جنوبی، دارای پوشش طاق و گنبد است که بر روی ۵۴ پایه استوار شده است. پایه‌ها از بلوکه‌های سنگی کوچک با ابعاد استاندارد ساخته شده که دارای پایه و سرستون چهارضلعی و ساقهٔ هشت ضلعی هستند.
در ضلع جنوبی شبستان محرابی با گچ‌بری‌هایی به شیوهٔ صفوی و در اضلاع دیگر، سنگ‌نوشته و فرامین و کتیبه‌هایی نصب شده است. ظاهراً قدیمی‌ترین این کتیبه‌ها، بخشی از کتیبهٔ گچ‌بری قرآنی است که در آن به خط کوفی، بخشی از سورهٔ یاسین نگاشته شده است.
چسبیده به ضلع شرقی مسجد جامع شوشتر، بقایای مناره‌ای از قرن هشتم دیده می‌شود. این مناره دارای ساقه‌ای استوانه‌ای و مزین به آجرکاری است که در میان آجرکاری‌ها، نقش‌های با کاشی فیروزه‌ای از کلمهٔ «الله»، «محمد» و «علی» دیده می‌شود. در وسط منار، میله‌ای وجود دارد که پلکان منار به دور آن می‌چرخیده است.
بنای مسجد جامع شوشتر در سال ۱۳۱۶ به شمارهٔ ۲۸۶ در فهرست آثار ملی ایران، ثبت شده است.
[divider]ماخذ[/divider]
مقالات مسجد-جامع-شوشتر در سایت http://www.arianica.com
[divider]منبع[/divider]
[button color=”white” size=”normal” alignment=”none” rel=”follow” openin=”samewindow” url=”https://telegram.me/koubeh”]کانال تلگرامی کوبه[/button]
