درس بزرگ شهر «مسا» درباره‌ی مشارکت عمومی

نویسنده: یولیا گئورگی‌یوا/ برنامه‌ریز شهری
مترجم: طراوت نوریان/ دانشجوى کارشناسی ارشد معمارى دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات


شهر مسا (Messa) سومین شهر بزرگ ایالت آریزونا در آمریکا است، این شهر نیز مانند دیگر شهرهای آمریکا است. وسعتی بیشتر از ۳۴۴ کیلومترمربع دارد و قسمتی از منطقه کلان‌شهری فیونیکس (ققنوس) است؛ یک حومه معمول آمریکایی که با بزرگراه‌ها احاطه‌شده و هیچ نشانه شاخصی ندارد که هویت آن را از دیگر مناطق متمایز سازد. مسئولان و مدیران شهری آن تصمیم گرفتند تا چیزی خلق کنند که در این شهر وجود ندارد؛ نشانه شاخصی که به شهر هویت جدید بدهد و همچنین فضای جمعی که کیفیت زندگی ساکنان آن را ارتقاء دهد، فعالیت‌های متنوعی را به مرکز شهر بیاورد و به‌عنوان یک محرک توسعه جدید در مرکز شهر به آن خدمت کند.

[divider]مسابقه طراحی شهر مسا[/divider]

ایده طراحی فضای عمومی جدید در سال ۲۰۱۲ با حمایت مالی ساکنان شهر (تأمین امور مالی پروژه با اوراق قرضه) به تصویب رسید و در پایان سال ۲۰۱۳ مسابقه‌ای برای طراحی این فضا برگزار شد. تیم‌های طراحی همکاری و تعامل مناسبی با شهروندان داشتند و به‌منظور پاسخگویی به نیازهای ساکنان، نظرات آنان را در طرح‌ها اعمال می‌کردند. سه طرح اول در آگوست ۲۰۱۴ اعلام شد و پس از مشارکت و مناظره‌های عمومی، تیم طراحی متشکل از سه شرکت به‌عنوان برنده انتخاب شدند.

[divider]سؤالات کلیدی مطرح‌شده درروند طراحی[/divider]

محوطه مرکزی سایت با شرایط فعلی – که با پارکینگ‌های وسیع و چند ساختمان شهرداری احاطه‌شده است – نمی‌تواند در آینده به‌عنوان نوعی فضای عمومی با دسترسی‌های مطلوب پیاده و حس مکان قوی ایفای نقش کند؛ بنابراین مسئولیت طراحان ساده نبود. عامل بسیار مهم موفقیت طرح پیشنهادی تیم برنده، مشارکت همگانی در مرحله ایده ‌پردازی و تلفیق نظرات شهروندان با استراتژی‌های طراحی بود. طراحان در مرحله ایده ‌پردازی به دنبال پاسخ این سؤالات از مردم بودند:

  • اولویت‌های شما برای حضور در یک فضای شهری چیست؟
  • چگونه این پروژه می‌تواند به‌عنوان یک کاتالیزور جهت تقویت حس مکان مرکز شهر عمل کند؟
  • چگونه پروژه احیاء مرکز شهر مسا می‌تواند به نماد این شهر تبدیل شود؟
  • چه عواملی باعث می‌شود بارها و بارها به این مکان بیایید؟

تیم طراحی با توجه به اهداف تعریف‌شده در چشم‌انداز شهر و تعامل دوطرفه با جامعه پنج اصل را اساس کار خود قراردادند:

[divider]ایجاد شبکه پیوسته[/divider]

با طراحی خیابان‌های محلی و پیاده مدار، افزودن شبکه سبز درختان، فضاهای هویت مند و نظام یکپارچه مسیرهای دوچرخه و پارکینگ، دسترسی‌های مطمئن به مرکز شهر ایجاد می‌شود.

[divider]خلق نشانه شهری[/divider]

یک سازه بزرگ از جنس مس به نام «باد رقصنده» که به‌عنوان نقطه کانونی رویدادهای میدان مرکزی ساخته شد، مسا را به مقصد دیدنی در دره ققنوس تبدیل کرد. برج خنک‌کننده با ایجاد خرده اقلیم محلی به خنک شدن هوای میدان تا ۱۵ درجه در روزهای گرم تابستان کمک می‌کند. بدین ترتیب باوجوداین سیستم خنک‌کننده، ویژگی‌های بهشت تابستانی فراهم‌شده در میدان و آب موجود در زمستان به میدان یخ تبدیل می‌شود.

[divider]فراهم آوردن انواع سایه[/divider]

برای پاسخگویی به اولین نیاز کاربران و تأمین آسایش اقلیمی آنان، گروه طراحی بر آن شد تا از اولین روز بهره‌برداری از پروژه، سایه ایجاد کند. حفظ درختان ارزشمند موجود، کاشت بیش از ۵۰۰ عدد درخت بالغ جدید و احداث سازه‌های دائمی سایه‌افکن، سایه موردنیاز این مکان را تضمین کرد.

[divider]فعالیت‌های دعوت‌کننده[/divider]

جهت فراهم کردن امکاناتی برای نشستن و نیز بستری برای رویدادهایی در سطح جهانی، اصل دعوت‌کنندگی برای ایجاد فضایی منعطف و چند عملکردی همراه با جذابیت‌های گوناگون لحاظ شد. گوشه‌هایی آرام برای نشستن و استراحت کردن، میدانی برای رویدادها همراه با یادمان «رقصنده باد» با بازارها و مکان‌هایی برای خوردن غذا و آشامیدن، مرکز شهر را به قلب تپنده زندگی عمومی شهری تبدیل می‌کند.

[divider]ارائه طرح پیشنهادی تک فاز و امکان‌پذیر[/divider]

حفظ و احیاء بناهای موجود در سایت، در اعمال هزینه‌های بالای بازسازی صرفه‌جویی می‌کند و فضاهایی برای زندگی پیاده در تراز زمین ایجاد می‌کند. بهسازی تالار شهر آن را به قسمتی از میدان شهری با پیچ‌وخم تبدیل می‌کند. «سالن آسمان» با امکان دسترسی برای عموم بر روی پشت‌بام این تالار تجربه استثنایی را برای بازدیدکنندگان به همراه دارد.

[divider]کلیدی برای به وجود آوردن فضاهای عمومی موفق[/divider]

درس مهمی که در این پروژه نهفته بود این است که این طرح یکی از نمونه‌های نادری است که شهروندان در تمام مراحل آن شانس مشارکت داشتند؛ از مرحله ایده پردازی تا تصمیم‌گیری نهایی. این گام مهمی در ساختن یک فضای عمومی موفق است که مردم بارها و بارها به آن مراجعه خواهند کرد.

[divider] اولین گام به‌سوی خلق مرکز شهری یکپارچه و پیاده مدار[/divider]

این مسابقه طراحی را می‌توان اولین قدم به‌سوی ایجاد مرکز شهری پیاده مدار و یکپارچه برای شهر مسا در نظر گرفت که برای ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان، نمونه جامعی ارائه داده است. بااین‌حال آنچه برای جامعه نگرانی ایجاد کرده هزینه ۵۰ میلیون دلاری برای اتمام پروژه است. در مقیاس بزرگ‌تر، این پروژه تنها بخش کوچکی از یک کلان‌شهر گسترده است که برای ارتقاء کیفیت زندگی در آن پروژه‌های بیشتری مانند این لازم است.


منبع: [button color=”black” size=”normal” alignment=”none” rel=”follow” openin=”samewindow” url=”http://landarchs.com/mesa-city-giving-us-great-lesson-public-participation/”]landarchs[/button]

منبع: برگردان:  [button color=”blue” size=”normal” alignment=”none” rel=”follow” openin=”samewindow” url=”http://landscaper.ir/?p=10343″]معمارمنظر[/button]

مطلبی دیگر
غفلت از دیپلماسی آب می‌تواند باعث منازعات داخلی در ایران شود