[cbtabs][cbtab title=”موضوع و شرایط مسابقه”]
بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به پاس احترام به خاطره جانبازان و شهدای آتش‌نشان، از یک سو، و با توجه به بازتاب گسترده فاجعه فروریختن ساختمان پلاسکو در سطوح ملی و جهانی، از سوی دیگر، در نظر دارد دستیابی به «ایده یا ایده‌های برتر» برای «جایگزینی پلاسکو» را از طریق فراخوان عمومی، به مسابقه بگذارد. این فراخوان، در اجرای مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و به منظور جلب مشارکت همه علاقمندان و صاحبان اندیشه و نظر، برای «بازتعریف مجموعه پلاسکو»، صورت می‌گیرد.
موضوع ایده‌پردازی:
بازتاب گسترده واقعه تاسف‌بار ۳۰ دیماه ۱۳۹۵ در افکار عمومی، خاطره قهرمانی شهدای آتش‌نشان، و ضرورت توجه به ارتقای کیفیت محیط شهری در مرکز تاریخی تهران، انتظارات گوناگونی را از بازتعریف پلاسکو مطرح ساخته است.
چشم‌انداز: بازتعریف مجموعه پلاسکو، فرصتی برای ایجاد یک فضای شهری مطلوب و یادآور خاطره جمعی شهروندان.
ایده‌پردازی: بازتعریف پلاسکو، بدان سبب به فراخوان عمومی گذاشته شده است که همه علاقمندان و صاحبان اندیشه و نظر (از معماران و طراحان شهری، مهندسان، هنرمندان و نویسندگان گرفته تا تشکل‌های صنفی و مردم‌نهاد و حتی خود کسبه پیشین پلاسکو) در تبیین یک آرمان تحقق‌پذیر برای بازتعریف مجموعه پلاسکو مشارکت جویند.
بستر ایده پردازی: امکانات و محدودیت‌ها
موقعیت: چهارراه استانبول یکی از مهمترین کانون‌های مرکز تاریخی تهران (تهران ناصری) محسوب می‌شود که خاطره مدنی ـ اجتماعی (خیابان‌های نادری و لاله زار، راسته فعالیت‌های فرهنگی و هنری ـ ورود مدرنیته و …) گرانقدری را با خود حمل می‌کند. با تسلط مطلق کمیت بر کیفیت در چند دهه گذشته نیز بار عملکردی ـ فعالیتی سنگینی بر این بخش از تهران تاریخی تحمیل شده و مجموعه‌های تجاری بزرگی (مثل بازار فردوسی و پاساژ کویتی‌ها و …) در کنار مجموعه پلاسکو ساخته شده‌اند. تغییر ماهیت لاله زار از یک محور فرهنگی ـ هنری به یک راسته فروش کالاهای برقی نیز بر این فشار افزوده است.
مجموعه‌ها و بناهای ارزشمند پیرامونی: ساختمان پلاسکو در یک بلوک شهری بین خیابان‌های جمهوری (جنوب)، فردوسی (غرب)، منوچهری (شمال) و لاله زار (شرق) که تا اوایل قرن محله پیرنیا نام داشت، ساخته شد. مساحت این محله نزدیک به ۷/۵ هکتار بود که بخش عمده جنوب آن را باغات غرب لاله زار تشکیل می‌داد. عرصه ساختمان پلاسکو نیز ناشی از تفکیک «باغ حسام السلطنه» بود. در اثر تفکیک باغات مذکور و تحولات تهران در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی، بناهای متعددی ساخته شد که بخشی از نماهای خیابانی در امتداد محورهای جمهوری، لاله زار، فردوسی و منوچهری از آن جمله‌اند. افزون بر این، مجموعه آموزشی ژاندارک به همراه کلیسا در مرکز این محله و مسجد هدایت و چند خانه به جا مانده از خانواده پیرنیا مهمترین بناهای ارزشمند پیرامون مجموعه پلاسکو را تشکیل می‌دهند.
مشخصات پیشین ساختمان پلاسکو:
مساحت عرصه: ۴۳۰۰ مترمربع
سطح کل زیربنا: حدود ۰۰۰، ۳۲ مترمربع (شامل حدود ۰۰۰، ۱۴ مترمربع در برج ۱۶ طبقه و حدود ۰۰۰، ۱۸ مترمربع در بنای پنج طبقه شمالی)
تراکم ساختمانی: ۷۰۰ درصد
تعداد واحدهای کسبی در مجموعه: ۵۸۰ واحد (شامل ۲۹۷ واحد در برج و ۲۸۳ واحد در بنای پنج طبقه)
محدوده طرح: بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به منظور ارتقای کیفیت فضایی ـ عملکردی مجموعه و اختصاص بخشی از آن به فضاها و امکانات رفاهی شهری، از یک سو و تأمین نیازهای خدماتی و تاسیساتی ـ تجهیزاتی مجموعه، از سوی دیگر، قطعه مجاور شرقی به مساحت ۵۰۰۰ مترمربع را که لبه جنوبی آن (بَرِ خیابان جمهوری) با عرصه تقریبی ۷۵۰ مترمربع و زیربنای تقریبی ۱۵۰۰ مترمربع در دو طبقه کاربری تجاری و باقیمانده آن با مساحت ۴۲۵۰ مترمربع کاربری پارکینگ دارد، به عرصه پلاسکو اضافه کرده و محدوده طرح را به ۹۳۰۰ مترمربع افزایش داده است.
وضعیت محدوده در طرح تفصیلی ملاک عمل
پهنه: پهنه S123 محورها و گستره‌های تجاری ـ اداری و خدماتی
تراکم ساختمانی: ۳۴۰ درصد، با حداکثر ارتفاع ۶ طبقه (با سطح اشغال ۸۰% در ترازهای همکف و اول و ۴۵% در طبقات بالا) + ۶۰% تراکم تشویقی برای تجمیع دو قطعه: تراکم ساختمانی کل ۴۰۰ درصد
توضیحات بیشتر:
۱. «ساختمان پلاسکو» نام مجموعه‌ای تجاری ـ خدماتی در شمال شرقی چهارراه استانبول (تقاطع خیابان‌های جمهوری و فردوسی) بود که در سال‌های ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۱ ساخته شد و بخش جنوبی آن با ارتفاع تقریبی ۶۵ متر از نخستین برج‌های تهران و نشانه‌های «معماری مدرن» پایتخت به شمار می‌آمد.
۲. پس از انقلاب اسلامی، مالکیت عرصه آن با مساحت ۴۳۰۰ مترمربع در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفت. لیکن سرقفلی ۵۸۰ واحد تجاری ـ تولیدی مستقر در دو بنای ۱۵ طبقه (برج جنوبی) و پنج طبقه (بخش شمالی) با مجموع زیربنای تقریبی ۳۲۰۰۰ مترمربع که در زمینه پوشاک فعالیت داشتند، در مالکیت بخش خصوصی (افراد) بود.
۳ . برج ۱۵ طبقه در آتش سوزی ۳۰ دیماه ۱۳۹۵ فروریخت و جان تعدادی از هموطنان و قهرمانان آتش‌نشان را گرفت. در اثر این حادثه فاجعه بار، افزون بر آن عزای ملی، فضای کار نزدیک به ۳۰۰ واحد فعال در زمینه تولید و عرضه پوشاک نیز ویران شد و به بخش شمالی که حدود ۲۸۰ واحد مشابه در آن استقرار داشتند، آسیب جدی وارد آمد. این بنا هم به سبب خطر تکرار فاجعه مشابه و براساس نظر مراجع ذیصلاح مبنی بر عدم استحکام، می‌بایست جایگزین شود.
معیارهای پایه و محصول ایده پردازی
معیارهای پایه
- بهره‌گیری از فرصت بازسازی پلاسکو برای ارتقای کیفیت فضایی و کارکردی بافت تاریخی این بخش از مرکز تهران و ایجاد یک فضای شهری مطلوب، یادآور جایگاه مدنی چهارراه استانبول در گذشته.
- یادمانی برای قدرشناسی شهر و شهروندان از شهدای آتش‌نشان.
- توجه به حقوق مالکیت (اعم از عرصه و اعیانی)
- تلاش برای ایجاد برابری و تعادل بین هزینه‌ها و درآمدهای ناشی از بازتعریف مجموعه پلاسکو و مطرح نبودن رویکرد اقتصادی
- ایجاد یک قرارگاه مدنی در این مکان با توجه به ارزش‌های مرکز تاریخی
- تحقق‌پذیری و توجه به قوانین و مقررات ملاک عمل
- ارائه ترکیبی نو به منظور شکل‌گیری یک مجموعه چندمنظوره شاخص در مرکز تهران
این فراخوان، براساس مصوبه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در مورد ساختمان پلاسکو و در چارچوب آیین‌نامه مصوب دبیرخانه دائم مسابقات معماری و شهرسازی (مستقر در وزارت راه و شهرسازی) صورت می‌گیرد و تابع ضوابط و مقررات آن است.
هدف از این فراخوان عمومی، دستیابی به ایده یا ایده‌های برتر برای بازتعریف مجموعه پلاسکو از طریق جلب مشارکت همگانی است. بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی در نظر دارد تلفیق ایده یا ایده‌های برتر را پس از گزینش آنها توسط هیئت داوری، همراه با ضوابط و الزامات فرادست، در تدوین برنامه کالبدی ـ فضایی مجموعه در گام طراحی بازتعریف مجموعه پلاسکو (که آن هم از طریق مسابقه صورت خواهد گرفت) به‌کار گیرد.
نحوه ارائه محصول ایده پردازی
به منظور همسان سازی مدارک معرف ایده‌های پیشنهادی و تسهیل فرایند بررسی و ارزیابی، کلیه مدارک می‌بایست در قالب دو صفحه حاوی مطالب و نکات زیر با حجم حداکثر ۵ مگابایت به صورت PDF و قابل چاپ در قطع A3، به نشانی ایمیل دبیرخانه فراخوان ارسال شود:
۱٫ متن توضیحی ایده شامل طرح مفهومی و الگوی فضایی (حداکثر ۳۰۰ کلمه)
۲٫ حداکثر دو تصویر از ایده پیشنهادی
لازم به ذکر است، ایده‌هایی که ارائه آنها با چارچوب اعلام شده فوق منطبق نباشد مورد بررسی قرار نخواهد گرفت و بررسی تطبیقی با شرایط فراخوان قبل از ورود به مرحله ارزیابی، توسط برگزارکننده انجام خواهد شد.
شرایط و چارچوب برگزاری مسابقه
این فراخوان، براساس مصوبه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در مورد ساختمان پلاسکو و در چارچوب آیین‌نامه مصوب دبیرخانه دائم مسابقات معماری و شهرسازی (مستقر در وزارت راه و شهرسازی) صورت می‌گیرد و تابع ضوابط و مقررات آن است.
هدف از این فراخوان عمومی، دستیابی به ایده یا ایده‌های برتر برای بازتعریف مجموعه پلاسکو از طریق جلب مشارکت همگانی است. بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی در نظر دارد تلفیق ایده یا ایده‌های برتر را پس از گزینش آنها توسط هیئت داوری، همراه با ضوابط و الزامات فرادست، در تدوین برنامه کالبدی ـ فضایی مجموعه در گام طراحی بازتعریف مجموعه پلاسکو (که آن هم از طریق مسابقه صورت خواهد گرفت) به کار گیرد.
[/cbtab][cbtab title=”تاریخ‌های مهم و جوایز”]
اعلام رسمی فراخوان: چهارشنبه ۱۳۹۶/۷/۵
با توجه به درخواست عده ای از علاقه مندان و مصادف شدن اعلام فراخوان با ایام سوگواری، زمان ثبت نام و تحویل ایده و اعلام نتایج به شرح زیر تمدید شد:
ثبت نام: تا ساعت ۲۲ روز پنجشنبه ۱۳۹۶/۷/۲۰
وب‌سایت مسابقه پلاسکو
ارسال ایده: تا ساعت ۲۲ روز پنجشنبه ۱۳۹۶/۷/۲۷
Plascorebuild@gmail.com
اعلام نتایج: تا ۱۰ روز پس از آخرین مهلت ارسال آثار
*بدیهی است آثاری که پس از مهلت اعلام شده ارسال گردند در مسابقه شرکت داده نخواهند شد.
توجه:
۱) شرکت کنندگان می‌بایست حداکثر تا ساعت ۲۲ شنبه ۱۳۹۶/۷/۲۰ در وب سایت ثبت نام کنند.
۲) شرکت کنندگان می‌بایست کد رهگیری را در گوشه سمت راست بالای دو صفحه پیشنهاد خود وارد کنند.
۳) پیشنهادهای فاقد کد رهگیری بررسی نخواهند شد.
جوایز:
به منظور تقدیر از ارائه دهندگان ایده‌های برتر برای جایگزینی پلاسکو، به ترتیب ۱۰، ۷ و ۴ سکه بهار آزادی به منتخبین اول تا سوم و یک سکه و لوح تقدیر به انتخاب شدگان تا رتبه دهم تقدیم خواهد شد و ترکیب ایده‌ها مبنای تدوین برنامه کالبدی در مسابقه طراحی پلاسکو قرار خواهد گرفت.
علاوه بر جوایز فوق، کلیه ایده‌ها با حفظ مالکیت معنوی شرکت کنندگان، در تارنمای دبیرخانه فراخوان و انتشارات احتمالی موضوع (کتاب، کاتالوگ و …) و همچنین نمایشگاه اختصاصی ایده‌ها، ارائه خواهد شد.
[/cbtab][cbtab title=”برگزارکننده”]
ترکیب هیئت داوران و برگزارکننده مسابقه
ترکیب هیئت داوران براساس آیین‌نامه جامع برگزاری مسابقات معماری و شهرسازی کشور
- آقای دکتر مهدی حجت
- آقای مهندس حسین شیخ‌زین‌الدین
- آقای مهندس سید محمد بهشتی
- آقای دکتر محسن حبیبی
- آقای دکتر پیروز حناچی
- آقای مهندس فرجامی
- آقای مهندس علی اعطا
برگزار کننده مسابقه: مهندسان مشاور باوند
مدیر مسابقه: آقای مهندس فرخ زنوزی
این مسابقه در چارچوب آیین نامه جامع برگزاری مسابقات معماری و شهرسازی کشور، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی معماری و شهرسازی و با حمایت دفترخانه دائمی آن برگزار می‌شود.
[/cbtab][/cbtabs]
