رخدادهای خوب کم نیستند. موسسه تهران آرام آرام جایگاهش را به عنوان نهاد خصوصی کنش‌گر شهری نه تنها پیدا می کند بلکه با تعریف این جایگاه به عنوان بخشی از حلقه مفقوده تخصص و مدیریت، راه را برای رویدادهای مشابه نیز باز می کند. در این بین آنچه بیشتر به نظر همگان آمده مسابقات پیشنهادی برای تهران است که به صورت سالانه برگزار می گردد و هر بار وضعیتی جدید را هدف گرفته و خود نیز در وضعیتی جدید تعریف می شود. برای تامل درباره این رخداد، گفتگویی داریم با خانم پرشیا قره گوزلو که مدیریت و دبیری این مسابقه را بر عهده داشته است و خود سابقه طولانی تری در نقش آفرینی در موسسه تهران، مطالعات کلانشهر دارد.
- این دوره از مسابقه نیز با مدیریت شما به نحو احسن به انجام رسید و حالا خیلی زودتر از آنچه انتظار می رفت، مسابقات پیشنهادی برای تهران نه یک رویداد غافل گیر کننده، بلکه یک انتظار و مطالبه قلم داد می شود. ضمن خسته نباشید صمیمانه به شما و دوستان و بزرگانی که در این امر یاری رسان هستند اجازه بدهید ابتدا درباره ماهیت انتخاب مسابقه به عنوان یکی از شیوه های فراخوان صحبت کنیم. در موضوعاتی که جنبه ترویجی دارد معمولاً نشست ها و سخنران های مدعو و یا نهایتا کنفرانس ها و دریافت مقالات عمومی به عنوان راهکار اتخاذ می گردد. اما شما در این چند سال به سراغ یک رویداد طراحانه رفته اید. ظرفیت های مضاعف مسابقه را نسبت به شیوه های دیگر فراخوان چه می دانید؟
با تشکر از توجه شما به مسابقه پیشنهادی برای تهران ، در ابتدا خلاصه ای از روند شکل گیری مسابقه را شرح می دهم . پس از تأسیس مؤسسه تهران در سال ۱۳۹۰ ، پیشنهاد یک مسابقه در زمینه معماری و شهر در بستر تهران مطرح گردید و در سال ۹۲ به مرحله اجرایی رسید . اینجانب دردوره های اول و دوم به عنوان دبیر اجرایی این مسابقه به مؤسسه دعوت شدم و دوره های سوم و چهارم مسابقه را با حمایت و مشورت کمیته ای متشکل از اعضای هیئت مدیره مؤسسه برای انتخاب موضوعات و داوران، مدیریت کرده ام. در آغاز این جریان ، به پرکردن جای خالی مسابقات ایده محور برای استعدادهای جوان پرداخته ایم و معتقد بوده و هستیم که معماران برای تأثیر گذاری در تصمیم گیریهای شهری باید از مشکلات و ظرفیتهای آن مطلع بوده و طراحی در مقیاسهای بزرگ را تمرین کنند. این حیطه همیشه به باتجربه ها در زمینه های تخصصی و مهندسین مشاور تعلق داشته است و فرصتهایی محدود یا نایاب دست می دهد که استعدادها شناخته شود..به نظرمن ظرفیتهای مضاعف مسابقه نسبت به دیگر شیوه های فراخوان می تواند شامل این موارد نیز باشد : چه از طرف برگزار کننده و چه شرکت کننده ،روند کشفی را دنبال می کند که ارزش درگیر شدن دارد – معولا نتایج غیرقابل پیش بینی هستند ئ راه حلهای جدید ارائه می گردندو در یک بازه زمانی کوتاه ، دیدگاههای متفاوت مطرح می شوند و می توان در بازه ای طولانی گرایشهای طراحی در فارغ التحصیلان جوان را شناسایی کرد و همچنین
۲- این موضوع از جنبه های مختلف جای تامل دارد. وقتی یک مساله را طرح می کنیم، اگر یک پرسشِ واضح باشد، در بهترین حالت یک پاسخ واضح دریافت می کند اما وقتی یک مساله طراحانه مطرح می شود با توجه به فراروی هایی که در طرح ها توسط طراحان صورت می گیرد، فاکتورهای جدیدی به مساله اولیه اضافه می شود و حالا فکر های جدید باعث توسعه مساله و توسعه فهم از موضوع می شوند. این نوعی پیش رفته و خلاق از مشورت است که شاید در پیشه های غیر طراحانه امکانش وجود نداشته باشد. البته در استارتاپ ها تا حدودی می توان این امر را مشاهده کرد. شما با نتیجه ها و یافته های طرح ها دقیقاً چه می کنید؟
سوال شما از دو منظر قابل پاسخگویی است ابتدا اینکه به طور عملی با یافته ها چه کردیم ؟ ثانیا در اینده چه پیش بینی هایی کرده ایم ؟
در مسابقه اول،باتوجه به نتایج ، رایزنیهایی با سازمان زیباسازی شهر تهران صورت گرفت تا طرحهای برتر امکان معرفی به سازمان و محقق شدن را داشته باشندکه با پیگیریهای مستمر ما و برندگان طرحهای منتخب به نتیجه ای مطلوب نرسید. در مسابقات بعدی سعی کردیم با جذب حامی مالی انگیزه برای شرکت و رقابت را بالاترببریم و آثار برندگان را در مجله همشهری معماری منتشر کرده و همچنین درگروههای مجازی پخش کردیم . به عنوان مثال پس از مسابقه دوم ،کارگاهی با مشارکت برندگان و تعدادی از دانشجویان دانشکده شهرسازی گراتس درباره موضوع شهرهای در شهر و با محوریت ایده های اوسوالد ماتیاس اونگرس و روش پرسه زنی و مکاشفه در شهر صورت گرفت . تا جایی که اطلاع دارم ، چند نفر از این برندگان ، امکان راه یافتن به دفاتر خوب معماری و شهرسازی را پیدا کردند و همچنین انگیزه هایشان برای موضوعات مرتبط شهر و معماری افزایش یافت و تعدادی در مسابقات بعدی پای ثابت شرکت در رقابت هستند.
از منظر آینده به دلیل اینکه دیدگاه طراحی مبتنی بر پژوهش و پژوهش مبتنی بر طراحی از اصول ما برای شرکت در این مسابقات بوده است ، به این روش ادامه خواهیم داد و در عین حال روش ارتباط با مسئولین شهری برای اطلاع از طرحهارا نیز پیش خواهیم گرفت. در فراخوان مسابقات، معمولا یک موضوع پژوهش شده را محور قرارداده ایم، مانند طرح ارتقای کیفی زندگی در محور میدان اتقلاب تا خیابان دماوند در مهندسین مشاور طرح و معماری که از آن سه منطقه میدان فردوسی، چهارراه ولیعصر و دروازه دولت برای مکان و موضوع مسابقه انتخاب شد یا مسابقه سوم که درباره تخریبهای هکتاری در منطقه عودلاجان یک پژوهش اجتماعی و کالبدی انجام پذیرفت و بعد به مسابقه گذاشته شد. با توجه به موضوع امسال “شهر دوست دار کودک ” دوباره ، همکاریهایی را با سازمان زیباسازی از سر گرفته ایم و این سازمان از حامیان مسابقه ما بوده اند .
- مساله دیگری که در این گونه از مسابقات قابل توجه است نحوه انتخاب موضوع است. گاهی مثل مسابقه امسال یک تم ثابت در مکان های متنوع مطرح می شود و گاهی مثل سال قبل خود مکان است که موضوعیت جدی دارد. در چه فرآیندی موضوع انتخاب می شود؟ چه الویت ها و معیارهایی وجود دارد؟ چه موضوعاتی را در سال های قبل کنار گذاشته اید و یا فکر می کنید چه زمینه هایی در سال های بعد جای طرح می یابد؟
توجه شما نسبت به این موضوع بسیار دقیق بوده است . در مسابقه اول تم ازاد بود و هرگونه طرحی که می توانست به ارتقای کیفیت زندگی در تهران بیانجامد مورد بررسی قرار گرفت ، هیأت داوران هم وسیع تر و با تخصصهای میان رشته ای و معماری بودند. قطعا در مسابقات آزاد ، دیگاه پژوهش محور چندان کارایی نداشت. بر اساس پژوهشها یک بار مکانها اهمیت یافتند و دیگربار موضوعات پررنگ شده اند . تا به حال یک موضوع جذاب طراحی فضای عمومی در چند محله تهران را به دلیل نداشتن تحقیقات کافی کنار گذاشته ایم. و در مسابقه اول موضع طراحی یوتوپیایی شهر کنار گذاشته شدکه امیدوارم به آن نگاه دوباره ای بیندازیم . تم امسال نیز در ابتدا با محوریت آموزش میراث و معماری و شهر در هیأت مدیره مصوب شد و بعد به موضوعی که این روزها در طراحی فضاهای عمومی ما بسیار مغفول مانده است ، یعنی طراحی فضاهای عمومی برای کودکان اختصاص یافت .
- این مسابقه هم مانند مسابقات دیگر جایزه نقدی دارد، اما بر خلاف مسابقات دیگر شاکی ندارد، چرا؟! به نظر می رسد با توجه به اینکه در اکثر موارد سایت های طراحی متنوع اند و طراحان نه به حل مساله، بلکه به خلق مساله می پردازند، انتخاب معیارهایی برای داوری بسیار دشوار باشد. معیارها و خود داوران را چگونه انتخاب می کنید؟
همه تلاش ما بر رعایت درست موارد حقوقی مسابقات به منظور یک مسابقه عادلانه بوده است. ابعاد مسابقه نسبت به موضوعات معماری و تک بناها وسیع تر است و شرکت کنندگان متنوعی دارد و طبعا شاکیان و مدعیان خاص مثل همه مسابقات معماری را ندارد و به منظور شناسایی استعدادهای جوان است. درباره معیارهای داوری باید بگویم که اولین معیارها از درون دیگاههای هیئت مدیره و مؤسس مؤسسه تهران ، جوانه زد . برخی از آنها از همان ابتدا به عنوان معیارهای مسابقه از طرف مؤسسه به داوران اعلام گردید، مانند: نگاه به شهر به عنوان یک عنصر پویا و زنده ، فراهم کردن امکان تعامل انسانی با فضاهای عمومی و همچنین خلاف جهت بودن طرحها با سوداگریهای رایج در تهران.با با شناختی که داوران از این مسابقه در این چهارسال یافته اند، به غنای معیارهای ما افزوده اند و البته هربار نیز جلساتی مختص داوران برای تدوین معیارهای خودشان چه در اعلام فراخوان و چه پیش از روز داوری صورت می گیرد.
همیشه در کنار داوران معمار و شهرساز متخصص در موضوع از اساتید میان رشته ای فعال در حوزه جامعه شناسی ، انسان شناسی و هنر نیز بهره برده ایم . قطعا از اصلی ترین معیارهای ما در انتخاب داوران ، تخصص در موضوع ، تجربه داوری سالم و قدرت تعامل در گروه داوران است .
- چه چشم اندازی برای سال‌های بعد این مسابقه متصور هستید؟ آیا موسسه همیشه در تهران می ماند و یا این الگو به شهرهای دیگر نیز بسط و نشر پیدا می کند؟ اگر به کجا برسید فکر می کنید شکل فراخوان از مسابقه تغییر خواهد کرد؟ آیا جوانه های دیگری را نیز مشاهده می کنید که در کنار مسابقه به صورت مکمل عمل کنند؟
ما قطعا از موضوعات جدید و همچنین پیشنهادات بهتری که خارج از مؤسسه می آید، استقبال می کنیم. درباره بسط آن به شهرهای دیگری فعلا امکانات دبیرخانه ما محدود است، اما پیشنهاد همکاری با گروهها و مؤسسات دیگری در شهرستانها را منتفی نمی دانیم و اینکه این مسابقه با محوریت مکانی و موضوعی درشهرهای دیگر برگزار گردد، از آرزوهای ما نیز هست. درباره نحوه رشد و موضوعات مکمل در حال بررسی و جذب اسپانسر هستیم که امیدوارم به نتیجه رسیده و سپس آن را اعلام نماییم .
[divider]طرحهای برتر مسابقه (رتبه اول تا سوم) [/divider]
[divider]طرحهای برتر تقدیرشده[/divider]
[divider]طرح های تقدیرشده[/divider]
