از خسارت‌های مستقیم با مرگ تدریجی فضاهای سبز و جنگل‌ها و نم‌نم از بین رفتن اثرهای تاریخی به‌جامانده تا هزینه‌های مستقیم تعطیل شدن‌های پیاپی منطقه‌های شهری آلوده و لنگ ماندن‌های چرخ اقتصاد از پس آن و بیماری‌های تنفسی، قلبی و ریوی و مرگی که با خود می‌آورد. ارزش‌گذاری اقتصادی رسمی بر حیات، به هنگام مرگ، یا دیگر عارضه‌هایی که معمولاً دیده نمی‌شوند، غیرممکن است و به قول ایروینگ فیشر، اقتصاددان آمریکایی، غیرقابل‌تبدیل به دلار می‌شود. بااین‌همه، طبق آمار آلودگی هوا در ایران سالانه چقدر هزینه دارد؟ بر اساس گفته نویسندگان گزارشِ «هزینه اقتصادی ناشی از آلودگی هوا»، «آلودگی هوا تنها یک عامل تهدید‌کننده سلامت نیست بلکه یک عامل عقب کشاندن کشورها است. آلودگی هوا با افزایش میزان مرگ‌ومیر و بروز بیماری‌های متعدد منجر به کاهش کیفیت زندگی خواهد شد. درنتیجه آلودگی هوا با کاهش نیروی کار، سطح درآمد، بازدهی و اقتصاد را در این کشورها کاهش می‌دهد.»
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تعادل، بر اساس گزارش جدید بانک جهانی که در ماه پایانی تابستان منتشر شد، آلودگی هوا سالانه بیش از ۵/۵ میلیون کشته و بیش از ۵ تریلیون دلار هزینه برای اقتصاد جهانی به همراه دارد. این گزارش با اشاره به اینکه آلودگی هوا روند رشد کشورهای درحال‌توسعه را کند می‌کند، خطرات ناشی از آلودگی هوا بر سلامتی را در کشورهای درحال‌توسعه بیشتر از کشورهای توسعه‌یافته ارزیابی کرده است. بر اساس این گزارش، کشور چین بیشترین ضرر را از ناحیه آلودگی هوا متحمل شده و در سال ۲۰۱۳ کشورهای هند و سریلانکا به ترتیب ۷/۶۹ درصد و ۸ درصد از تولید ناخالص خود را، طی سال ۲۰۱۳، صرف هزینه‌های ناشی از آلودگی هوا کرده‌اند. گزارش بانک جهانی همچنین این هزینه را برای ایران حدود ۲/۳ درصد تولید ناخالص داخلی برآورد کرده است. از سویی ایران بر اساس سال معیار ۲۰۱۳، بالغ ۹۹۷ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی دارد. به گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، بدین ترتیب رقم هزینه کشورمان در آلودگی هوا بر اساس قیمت دلار فعلی، ۸۰ هزار میلیارد تومان در هر سال است.
[divider] نفس سنگین شده ایران[/divider]
بر اساس گزارش بانک جهانی، مرگ‌ومیر زودرس ناشی از آلودگی هوا در ایران نیز طی دو دهه گذشته رشد کرده و از ۱۷ هزار نفر در سال ۱۹۹۰ به بیش از ۲۱ هزار نفر در سال ۲۰۱۳ رسیده است. آلودگی هوا برای کشورهای توسعه‌یافته نیز کم‌هزینه نیست و سالانه ده‌ها میلیارد دلار در این کشورها صرف هزینه تعطیلی روزهای کاری و هزینه‌های پیشگیری از مرگ‌ومیر زودرس می‌گردد. بر اساس این گزارش، آلودگی هوا برای ایالات‌متحده امریکا، بریتانیا و آلمان به ترتیب ۴۵، ۷/۶ و ۱۸ میلیارد دلار هزینه سالانه در بردارد. کشور ۴۰۰ هزارنفری ایسلند کم‌ترین میزان هزینه را بابت آلودگی هوا، چیزی حدود ۳ میلیون دلار، می‌پردازد بر اساس گزارش بانک جهانی پاک‌ترین هوای جهان را دارد.
بانک جهانی، بر اساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی، در گزارش مفصل خود اعلام کرده که مرگ‌ومیر زودرس ناشی از آلودگی هوا معادل یک مورد از هر ۱۰ مرگ‌ومیر در جهان است و آلودگی هوا پس از سیگار، رژیم غذایی و چاقی چهارمین علت مرگ‌ومیر زودرس در جهان است.
[divider] هزینه آلودگی‌ها، پنج برابر یارانه ماهانه[/divider]
سید محسن طباطبایی مزدآبادی، دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، با اشاره به نتایج پژوهش دانشگاهی درزمینه‌ی برآورد هزینه‌های ناشی از آلودگی هوا در شهر تهران در سال ۱۳۹۰، این هزینه‌ها را تقریباً ۱/۵ برابر بودجه پیشنهادی وزارت علوم در همان سال دانست و گفت: «در این تحقیق هزینه خارجی مجموعه پولی است که بتواند صدمات ناشی از انتشار مواد آلاینده و گازهای گلخانه‌ای را جبران کند. هزینه‌های خارجی ناشی از آلودگی CO، SO2، NOx و PM در شهر تهران، در سال ۱۳۹۰ مبلغی بالغ‌بر ۰۶/۱۸ هزار میلیارد ریال بوده است که البته با توجه به قیمت‌های سال ۱۳۸۱ به‌دست‌آمده و بر اساس واقعی سازی به روش نرخ تورم ۶۶/۷۴ هزار میلیارد ریال برآورد شده است. این یعنی سهم این هزینه‌ها نسبت به تولید ناخالص داخلی ایران و تهران به ترتیب ۰/۱۸ و ۰/۷۱ درصد است.»
او با یادآوری اینکه یکی از موضوعات مغفول درزمینه‌ی آلودگی هوا، تبعات سنگین اقتصادی آن برای کلان‌شهرهاست، گفت: «در سال ۲۰۱۳ تبعات اقتصادی آلودگی هوا در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه (OECD) به رقم ۲/۳ هزار میلیارد دلار رسیده و در کشور چین نیز این عدد حدود ۱/۶ هزار میلیارد دلار برآورد شده است.» وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، نیز دی‌ماه سال گذشته بابیان اینکه بر اساس بررسی‌های به‌عمل‌آمده، هزینه صدمات آلودگی هوا در تهران برای هر شهروند، ماهانه ۲۱۰ هزار تومان است که سالانه به ۲ میلیون و ۵۲۰ هزار تومان می‌رسد، گفت: «این در حالی است که یارانه‌ای که هر شهروند از دولت دریافت می‌کند، ماهانه ۴۵ هزار تومان است که سالانه به ۵۴۰ هزار تومان می‌رسد؛ یعنی هر تهرانی سالانه ۵ برابر یارانه‌ای که از دولت می‌گیرد، هزینه بی‌توجهی مسئولان مربوطه به موضوع آلودگی هوا را می‌پردازد.»
با هزینه سالانه آلودگی هوا که ۸۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است می‌توان ۲۰ هزار واگن مترو یا ۱۴۵ هزار اتوبوس نو یا ۵۳۳ هزار تاکسی خرید. به گزارش فارس، با این هزینه می‌توان ۳۵۵ کیلومتر مترو یا ۹۰۰ بوستان ۶۰ هکتاری یا ۱۴۰ نیروگاه خورشیدی یا ۶۰ ورزشگاه ۵۰ هزارنفری ساخت بنابراین آسمان دودی شهر تهران هزینه گزافی دارد و تنها با کاهش آلودگی هوا به طریقه‌های مختلف می‌توان این هزینه را کاهش داد.
منبع: [button color=”white” size=”normal” alignment=”none” rel=”nofollow” openin=”samewindow” url=”http://www.eghtesadonline.com/”]اقتصاد آنلاین[/button]
