رویدادهای معماری

رشد انفجاری تهران به روایت تصاویر ماهواره‌‌‌ای ناسا

تهران، پایتخت ایران، در میان سریع‌ترین شهرهای جهان ازنظر سرعت رشد و گسترش قرار دارد. جمعیت تهران در اوایل ۱۹۴۰ میلادی حدود ۷۰۰ هزار نفر جمعیت داشت. در سال ۱۹۶۶ جمعیتش به ۳ میلیون نفر رسید و در سال ۱۹۸۶ یعنی در خلال جنگ ایران و عراق و با اضافه شدن آوارگان جنگ جمعیتش به ۶ میلیون نفر رسید. در سال ۲۰۰۹ جمعیت ناحیه متروپلیتن تهران به ۱۰ میلیون نفر رسید. این جمعیت از مجموع جمعیت ۵ کلان‌شهر دیگر ایران بیشتر است. این رشد انفجاری اثرات محیط زیستی و بهداشتی داشته است که شامل آلودگی آب‌وهوا و همچنین از دست رفتن مقدار قابل‌توجهی زمین قابل‌کشت می‌شود.

سنجنده ماهواره لندست ۵ ناسا، این تصاویر را که به روش  false-color پردازش شده‌اند از تهران برداشته است. عکس اول مربوط به ۲ اوت ۱۹۸۵ و عکس دوم مربوط به جولای ۲۰۰۹ است. در هر دو تصویر مناطق با پوشش گیاهی به رنگ سبز روشن، مناطق شهری در طیفی از رنگ خاکستری تا سیاه و نواحی خالی و خشک به رنگ قهوه‌ای نمایش داده‌شده‌اند. درحالی‌که در عکس اول حواشی تصویر را نواحی غیرشهری پوشانده است در عکس دوم تقریباً تمام چارچوب عکس را نواحی شهری شده پرکرده است. جاده‌های متقاطع اصلی شهر در ۱۹۸۵ همچنان در ۲۰۰۹ دیده می‌شوند اما جاده‌های بسیار دیگری هم اضافه‌شده‌اند به‌خصوص در شمال شهر.

تهران بر روی یک صفحه‌ی تدریجاً لغزان قرارگرفته است که شمال آن به کوه‌های البرز و جنوب آن به کویر نمک متصل است. این شهر از هزاران سال پیش جمعیت پذیر بوده است. تهران در ابتدا روستایی بود در حاشیه شهر باستانی ری که در تقاطع مسیر شرقی- غربی جاده ابریشم و مسیر شمال-جنوبی مسیر دریای کاسپین و خلیج‌فارس قرارگرفته بود.

در طول تاریخ طولانی این شهر، نسل‌های مختلف برنامه‌ریزان شهری سعی کرده‌اند که رشد تهران را مدیریت کنند. در قرن ۱۶ میلادی حکومت وقت یک بازار و یک دیوار دور شهر ساخت که در قرن ۱۹ این محدوده گسترده‌تر شد و حصار جدیدی برای شهر ساخته شد. در دهه ۱۹۳۰، نسل جدید برنامه‌ریزان شهری، بر خرابه‌های حصار قدیمی شهر بولوارهای جدید ساختند.

tehran_tm5_1985214_lrg
تهران در سال ۱۹۸۵
tehran_tm5_2009200_lrg
تهران در سال ۲۰۰۹

منبع: [button color=”white” size=”normal” alignment=”none” rel=”nofollow” openin=”samewindow” url=”http://earthobservatory.nasa.gov/IOTD/view.php?id=41308&eocn=related_to&eoci=related_image”]ناسا[/button]

مطلبی دیگر
بسط مفاهیم جدید در شهرسازی ایران – شهر‌منطقه‌ها – قسمت دوم