آسمان‌خراش‌ها نمادهای اقتدار و اقتصاد معماری در جهان هستند و یکی از برجسته‌ترین مزیت‌های آن‌ها صرفه‌جویی در فضای شهری است. این سبک ساختمانی که گذشته‌ا‌ی پرماجرا و گاهی جنجالی داشته، حالا یکی از شاخص‌های توسعه‌ی شهری به شمار می‌آید. در این مطلب به معرفی تعدادی از این ساختمان‌های بلندمرتبه می‌پردازیم که هرکدام در زمان خود شهرت چشم‌گیری داشته‌اند:
ساختمان وین‌رایت/ آدلر و سولیوان – ۱۸۹۱
ساختمان وین رایت اثر لوییس سولیوان و دانکمار آدلر اولین آسمان‌خراشی است که در جهان ساخته‌شده و به‌عنوان یک نمونه‌ی پیشرو و تأثیرگذار درزمینه‌ی طراحی آسمان‌خراش‌های مدرن شناخته می‌شود. این ساختمان زیبا بر اساس تئوری‌های بلندمرتبه‌سازی سولیوان و با الهام از ترکیب‌بندی سه‌گانه‌ی پایه، ستون و طاق در ساختار ستون‌های کلاسیک طراحی شد. چارچوب فلزی این بنا اولین نمونه‌ی موفق استفاده از قاب فولادی در آسمان‌خراش‌ها به شمار می‌آید.
ساختمان فلت آیرون( اتو) / دانیل برنهام – ۱۹۰۲
این ساختمان به‌عنوان یکی از مشهورترین ساختمان‌های نیویورک، نمادی از جسورانه‌ترین آثار معماری قرن ۲۰ است. نام فلت آیرون به معنای اتو به دلیل طراحی مثلثی شکل این ساختمان انتخاب‌شده و حضور پرشکوه آن در تقاطع خیابان پنجم و برادوی تحولی در منظر شهر منهتن ایجاد کرده است. نمای این بنا بر اساس سبک Beaux-Arts طراحی‌شده و جزییات دقیق آن طرحی از معماری قدیمی اروپا را در ذهن بینندگان تداعی می‌کند.
ساختمان وول ورث/ کاس گیلبرت – ۱۹۱۳
ساختمان وول ورث یک آسمان‌خراش زیبا و مبتکرانه است که در سال ۱۹۱۳ ساخته‌شده و تا امروز به‌عنوان نمادی استوار در افق شهر نیویورک خودنمایی می‌کند. نمای خارجی این برج فلزی مدرن سبکی تاریخی دارد و روح مدرنیسم معاصر را در کالبد تاریخ گذشته مجسم می‌کند. وول ورث بنای یادبودی از تسلط اقتصاد توسعه‌یافته بر نیویورک است و به همین دلیل بانام «کلیسای جامع تجاری» هم شناخته می‌شود. ارتفاع ساختمان وول ورث در ابتدا ۴۵ طبقه و ۶۲۵ فوت در نظر گرفته‌شده بود اما در طراحی نهایی به ۶۰ طبقه و ارتفاع ۷۹۲ فوت ارتقاء پیدا کرد و به‌این‌ترتیب در زمان پایان پروژه بلندترین ساختمان جهان بود.
ای دی کلاسیک: ویل رادیوس/ لوکوربوزیه ۱۹۲۴
ویل رادیوس یا رادیانت سیتی یکی از طرح‌های جامع شهری لوکوربوزیه است که هرگز تحقق نیافت. این طرح اولین بار در سال ۱۹۲۴ ارائه و در سال ۱۹۳۳ در کتابی به همین نام منتشر شد. رادیانت سیتی بر اساس آرمان‌های مدرنیته که مشوق نابودی سنت بود، ایده پردازی شد و بنا بود بر زمین‌های باقی‌مانده از تخریب شهرهای بومی اروپاییان ساخته شود. باوجود افراط‌گرایی، سخت‌گیری و اعمال سلیقه‌ی حکومتی کارفرمایان این پروژه، اصول تقارن و استانداردسازی لوکوربوزیه در طراحی بنا تأثیر گسترده‌ای بر شهرسازی مدرن گذاشت و منجر به توسعه‌ی سبک‌های جدید مسکن متراکم شد.
ساختمان کرایسلر/ ویلیام ون آلن ۱۹۳۰
این ساختمان با سبک شاخص معماری و تمایز نسبت به ساختمان‌های بلندمرتبه مجاور در نیویورک شناخته می‌شود. ساختمان کرایسلر در ۷۷ طبقه ساخته‌شده و ۳۲۰ متر ارتفاع دارد. کارفرمای این پروژه می‌خواست بلندترین برج جهان را داشته باشد اما کرایسلر تنها ۱۱ ماه توانست این جایگاه را حفظ کند و ساختمان امپایر استیت در سال ۱۹۳۱ آن را تصاحب کرد. ساختمان کرایسلر نمونه‌ی کلاسیک آرت دکو است که در آن تزیینات متمایزی بر اساس اتومبیل‌های کرایسلر ایجاد‌شده است.
برج تحقیقاتی اس سی جانسون وکس/ فرانک لوید رایت ۱۹۵۰
در ساخت این بنای چالش‌برانگیز، تمایل شدید رایت به طراحی‌های پیشرو و تخیلی و تعهد به نوآوری درهم‌آمیخته‌اند. دفتر مرکزی شرکت در کنار ساختمان اداری قرار داشت که رایت یک دهه پیش طراحی کرده بود و با توجه به توسعه‌ی هر دو ساختمان در طراحی این برج فضای کاری مدرن و سیستم‌های سازه‌ای بیومیمتیک در نظر گرفته شد. در کف ساختمان شبکه‌ای از ستون‌های قائم بتنی و در داخل ساختمان مجموعه‌ای از آجر و لوله‌های شیشه‌ای استفاده‌شده است. این برج را می‌توان نمادی از یک دستاورد جسورانه در دنیای معماری نامید.
ساختمان سیگرام/ میس وندر روهه- ۱۹۵۸
سیگرام در مرکز شهر نیویورک قرار دارد و ون در روهه در طراحی آن از اصول جذاب مدرنیسم استفاده کرده است. این ساختمان ۳۸ طبقه در پارک اَوِنو قرار دارد و نخستین تلاش معمار در بلندمرتبه‌سازی با کاربری اداری بوده است. ون در روهه می‌خواست ساختمان را بافاصله‌ی ۱۰۰ فوتی از خیابان بسازد و میدان دید وسیعی برای بازدیدکنندگان فراهم کند. در نمای خارجی بر اساس نظر او به جزییات با دقت ویژه‌ای پرداخته‌شده است. بعد از ساخت نمای خارجی عناصر عمودی دیگری نیز به پانل‌های پنجره جوش داده شد تا علاوه بر تقویت استحکام نما و مقاومت در برابر جریان باد، بیان زیبایی شناسانه‌ای از معماری عمودی ساختمان ارائه شود.
برج پیرلی/ جیو پونتی، پیر لوئیجی نروی- ۱۹۵۸
برج پیرلی در مقایسه با بافت سنتی مجاور در شهر میلان یکی از اولین نمونه‌های آسمان خراش مدرن در ایتالیاست. این برج ۱۲۷ متری که با نام Il Pirellone هم شناخته می‌شود، بلندترین ساختمان ایتالیا بین سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۹۵ بوده است. فرم باریک این بنای ۳۳ طبقه مانند موشکی به نظر می‌رسد که در حال پرتاب به سمت آسمان است. قرار گرفتن آن در مرکز سایت پروژه باعث شده تا ساختمان از خیابانهای اطراف فاصله داشته باشد.
چیس منهتن پلازا/ SOM ۱۹۶۱
پروژهی ساخت این آسمان‌خراش ۶۰ طبقه در سال ۱۹۶۱ توسط گوردون بانشفت از شرکت SOM به پایان رسید. ساختمان چیس منهتن پلازا نمادی از تکامل هنر اسکیدمور، اوینگز و مریل به‌عنوان رهبران ملی طراحی معماری بود که حفظ کار آیی و اثربخشی توأمان در معماری را احیا کرد. این برج باریک و بلند با ارتفاع ۸۱۳ فوت از بین خیابانهای شلوغ منهتن سر برآورده و تنها ۳۰ درصد از سایت ۲.۵ هکتاری پروژه را اشغال کرده است. در ساخت چیس منهتن پلازا از مصالح مقرون‌به‌صرفه و در دسترس استفاده‌شده و نمای خارجی آن با آلومینیوم آنودایز، شیشه و استیل پوشیده شده است.
پی بادی تریس/ سرت، جمسون و گورلی ۱۹۶۴
این ساختمان در سال ۱۹۶۴ توسط جوزف لوییس سرت طراحی شد که در آن زمان ریاست دانشکده معماری هاروارد را به عهده داشت و پروژه‌های مسکن‌سازی برای ۱۵۰۰ نفر از دانشجویان این دانشگاه را انجام داده بود. پی بادی تریس یکی از همین پروژه‌هایی است که او برای دانشگاه هاروارد طراحی کرد و در حقیقت بیانیه‌ای از دیدگاه او درباره محله‌ی ایده آل بود. اگرچه بسیاری از عناصر تعیین‌کننده مانند مقیاس، کاربری چندمنظوره، فضای باز مشترک و طراحی زیبایی شناسانه در این اثر ارائه‌شده اما مهم‌ترین جنبه‌ی اهمیت سبک معماری این ساختمان، تحول و جدایی از مسکن‌سازی مدرن بوده است. پی بادی تریس نمادی از یک پروژهی قرن بیستمی است که توسط جامعه‌ی معماری به‌عنوان یکی از ایده آل‌های آرمان مترقی مدرنیسم معرفی‌شده اما مجاوران و عموم مردم آن را با واژه‌هایی مانند فاقد جذابیت، سرد و بزرگ موردانتقاد قرار داده‌اند. پیرامون این ساختمان حجم‌های سه، پنج و هفت‌طبقه‌ای قرار دارد و این ترکیب‌بندی با سه ساختمان ۲۲ طبقه کامل می‌شود. ارتفاع متفاوت ساختمان‌ها به دلیل بافت مسکونی کم ارتفاع مجاور بوده و درعین‌حال نیاز دانشگاه برای مسکن متراکم را هم تأمین می‌کند.
مارینا سیتی / برتراند گلدبرگ ۱۹۶۴
اگرچه این ساختمان دوقلوی ۶۰ طبقه به‌اندازه‌ی برج سیرز و ساختمان جان هانکوک شناخته‌شده نیست اما فرم بلال شکل آن به‌عنوان نمادی متمایز و جذاب از معماری مدرن در افق شهر شیکاگو خودنمایی می‌کند. معمار این پروژه برتراند گلدبرگ عمیقاً بر این باور است که مردم دوست دارند در مرکز شهر شیکاگو زندگی کنند. این رویکرد او منجر به طراحی و ساخت مارینا سیتی به‌صورت یک مجموعه « شهر در شهر» شد که کاملاً جوابگوی نیازها و فعالیت‌های روزمره مردم بود. این طراحی درواقع روشی برای استفاده از کالاهای مصرفی برون‌شهری و سهولت دسترسی به یک محیط شهری بود.
مرکز صدا و سیمای شیزوئوکا/ کنزو تانگه ۱۹۶۷
این ساختمان اولین نمونه‌ی تحقق‌یافته‌ی ایده‌ی متابولیسمی تانگه در مورد رشد ساختاری ارگانیک است که در سال ۱۹۵۰ رواج یافت. ساختمان مرکز صداوسیمای شیزوئوکا برخلاف ابعاد بسیار کوچکش اهمیت فراوانی در بیان مختصر و مفید مفاهیم متابولیسم نوین در معماری و برنامه‌ریزی شهری دارد که در جریان جنگ جهانی دوم در ژاپن گسترش پیدا کرد. هسته‌ی زیربنایی این مرکز یک سیلندر قطور ۷.۷ متر بود که تا ارتفاع ۵۷ متری می‌رسید و شامل راه‌پله، دو آسانسور، یک آشپزخانه و امکانات بهداشتی در هر طبقه بود. این هسته اصلی، محوری برای دسترسی به واحدهای اداری مدولار ایجاد می‌کرد که شبیه به جعبه‌هایی از جنس فلز و شیشه با ابعاد ۳ و ۵ متری طراحی‌شده بودند.
برج ویلیس/ اسکیدمور، اوینگز و مریل ۱۹۷۳
برج ویلیس در شهر بادخیز شیکاگو ساخته‌شده و قبلاً به نام برج سیرز شناخته می‌شد و زمانی بلندترین برج جهان بود. پیکربندی این برج به‌صورت مجموعه‌ای از ستون‌های بلند طراحی شد که ساختار اصلی برج را تشکیل می‌دهند. این سیستم فضای کاری وسیعی در طبقات کوچک‌تر پایین که دفاتر اداری برج در آن قرار دارند ایجاد می‌کند. سبک طراحی این بنا منجر به صرفه جویی ۱۰ میلیون دلاری در هزینه‌های خرید فلز شد.
ساختمان مرکز تجارت جهانی/ مینورو یاماساکی+ امری راث و پسران ۱۹۷۶
مرکز تجارت جهانی به‌عنوان نماد شهر نیویورک و در رقابت با ساختمان‌های نظیر مجسمه آزادی و ساختمان امپایر استیت قرار دارد و در بین مردم به برج دوقلو شناخته می‌شود. این برج یکی از مشهورترین ساختمان‌ها در طول تاریخ است و توسط معمار ژاپنی- آمریکایی مینورو یاماساکی طراحی‌شده و بلندترین ساختمان جهان بین سال‌های ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۴ بوده است. تا قبل از تخریب این برج در حادثه‌ی تروریستی ۱۱ سپتامبر، ۵۰۰,۰۰۰ نفر در آن مشغول به کار بودند و در یک هفته‌ی معمولی ۸۰۰,۰۰۰ بازدیدکننده داشت. این مرکز باهدف بیان مجسمی از صلح جهانی طراحی‌شده و مکانی برای برقراری ارتباط، تبادل اطلاعات و مواجهه چهره به چهره برای انواع کسب‌وکارها و مبادلات مالی است. این دو برج ۱۱۰ طبقه‌ای فضای کاری وسیع و یک پارکینگ زیرزمینی با ظرفیت ۲۰۰۰ ماشین، یک لابی وسیع و فضایی برای تماشای چشم‌انداز شهری در بالاترین طبقات دارد.
مرکز سیتی گروپ/ هیو استابینز و ویلیام لو میسوریر ۱۹۷۷
مرکز سیتی گروپ در میان اسمان خراش‌های متنوع شهر نیویورک یکی از منحصربه‌فردترین بناهای مدرن به شمار می‌آید. این ساختمان بر روی چهار پایه قرار دارد که هرکدام در مرکز اضلاع آن تعبیه‌شده‌اند. سیتی گروپ ۷۲ فوت از سطح پیاده‌رو ارتفاع دارد و در بالاترین قسمت آن طاقی شیب‌داری با زاویه ۴۵ درجه ساخته‌شده است. در طراحی و اجرای این بنا یک اشتباه بزرگ رخ داد که می‌توانست منجر به یک فاجعه‌ی ساختمانی شود. ماجرا از این قرار بود که معماران این پروژه ایمنی ساختمان را قربانی کار آیی بیشتر و کم‌حجم بودن ساختمان کرده بودند، درحالی‌که شهر نیویورک در معرض طوفان‌ها و تغییرات شدید ابو هوایی است. این موضوع تا سال ۱۹۹۵ به‌صورت یک راز باقی ماند اما نهایتاً با ابراز نگرانی معماران و مهندسین ساختمان علنی شد.
ساختمان AT & T/ فیلیپ جانسون و جان بورگی ۱۹۸۴
ساختمان AT & T که شجاعانه از بین آسمان‌خراش‌های شیشه‌ای خیابان مدیسون در مرکز منهتن قد علم کرده، مهم‌ترین جزییات معماری در پنجاه سال اخیر را در خود دارد. این اثر فیلیپ جانسون و جان بورگی که حالا به نام برج سونی مشهور است، به‌تنهایی توانست دنیای معماری را متحول کند. اصول معماری این بنا به‌صراحت مبانی مدرنیسم را نقض کرده و پیشگام شروع رویکردی جدید به طراحی بر اساس مفاهیم معماری شده است. شاخص‌ترین نماد این ساختمان طاق چیپندیل آن است و عناصر به‌کاررفته در آن گویای ویژگی‌های پست‌مدرنیستی است که در ارتفاع ۶۴۷ فوتی این ساختمان از سطح زمین نگاه مخاطبان را به خود جذب می‌کند. سر در ورودی آرکید‌های ایتالیایی بسیار بزرگ را در ذهن تداعی می‌کند و فرم تأثیرگذار آن، بناهای مدرن مجاور را به‌سرعت از ذهن بازدیدکننده محو می‌نماید.
پی پی جی پلیس/ جان بورگی و فیلیپ جانسون ۱۹۸۴
طراحان این برج مفهوم برج مدرن را با بناهای تاریخی نئوگونیک ترکیب کردند. این بنا شامل یک برج ۴۰ طبقه، یک ساختمان ۱۴ طبقه و چهار ساختمان شش طبقه است و ترکیب حجم‌های کم ارتفاع ویژگی عمودی بودن برج اصلی را تقویت می کند. تمام ساختمان‌ها به لحاظ مصالح شبیه به هم هستند و پیرامون یک میدان مرکزی قرار گرفته اند. معماران در نمای ساختمان از یک میلیون فوت مربع شیشه ساخت صنایع پی پی جی استفاده کردند و تجربه‌ی دیگری در طراحی دیوارهای پرده ای بدست آوردند. این مجموعه ۱.۶۰ فوت مربع مساحت دارد و یکی از پروژه‌های شاخص بلندمرتبه سازی است که در جریان تغییر رویکرد معماران آن به پست مدرنیسم ساخته‌شده است.
منبع: [button color=”white” size=”normal” alignment=”none” rel=”nofollow” openin=”samewindow” url=”http://www.archdaily.com/794582/the-stories-behind-17-skyscrapers-and-high-rise-buildings-that-changed-architecture?ad_medium=widget&ad_name=chrome-extension”]آرک دیلی[/button]
