هرازگاهی که میزان گردوغبار شهر اهواز به ده‌ها برابر حد مجاز می‌رسد، مانند دیگر بحران‌هایی که به وجود می‌آید تنها چند روزی در صدر اخبار و فضای مجازی قرار می‌گیرد و پس‌ازآن به فراموشی سپرده می‌شود، آلودگی شهر اهواز در حال حاضر فضایی فراتر از استان خوزستان را در برمی‌گردد اما با نگاهی به شاخص ذرات معلق در شهرهای دیگر می‌توان دریافت این پدیده به‌سرعت تمام پهنه کشور را در برگرفته است به‌نحوی‌که از سیستان و بلوچستان تا شمال شرق و غرب کشور در بازه‌های زمانی گوناگون با میزان بالایی از آلودگی ناشی از ذرات معلق روبرو هستند.
حقیقت آن است که بحران‌های زیست‌محیطی ما مثل کمبود آب، افزایش دما و آلودگی هوا همه در چرخ زیست‌محیطی به یکدیگر وابسته‌اند، بر اساس گزارش‌های اخیر آزمایشگاه زمین دانشگاه برکلی، ایران سه برابر میانگین جهانی در حال گرم شدن است، این مطلب حاکی از این است که اگر سیاست‌ها و هزینه‌های دولتی بتواند تالاب‌ها و منابع آبی خوزستان را باز زنده سازی کند، همچنان روند خشک شدن و فرسایش زمین ادامه خواهد داشت، گرمایش زمین در چرخه تغییرات اقلیمی ایران بی‌شک حلقه اول است که به‌طور مستقیم باعث خشک‌سالی می‌شود، گرمایش چند برابری در ایران نشان می‌دهد ما در سال‌های پیش رو بیش از دیگر مناطق دنیا با این چالش دست‌به‌گریبان خواهیم بود، پرداختن به عوامل گرمایش منطقه‌ای ایران نیازمند تحقیقات وسیعی است که بدون انجام آن تصمیم‌گیری غیرممکن است، اما به‌طورکلی مشخص است که آلودگی هوا و افزایش ریز گردها ناشی از کمبود منابع آبی است و از طرفی گرمایش منطقه‌ای چند برابری ایران باعث کم‌آبی یا به عبارتی خشک‌سالی است، در این وضعیت پرداختن به طرح‌هایی مثل انتقال آب دریاها یا بارور کردن ابرها تنها فراموش کردن و نادیده گرفتن این تغییرات زنجیروار زیست‌محیطی است و نه‌تنها به حل مشکل نخواهد انجامید بلکه تجربیات مشابه نشان می‌دهد این قبیل دخالت‌ها در طبیعت بدون مطالعات دقیق معمولاً نتیجه عکس نیز می‌دهند.
مطلب حائز اهمیت در تغییرات اقلیمی در کشورما این است که اولویت‌های رسانه و آگاهی افزایی رعایت نمی‌شود، درحالی‌که مهم‌ترین دغدغه زیست‌محیطی کشورمان گرمایش بی‌سابقه است، پرداختن به یوز ایرانی و دریاچه ارومیه در سطحی نازل، کارشناسی نشده و هیجانی بخشی از انرژی فعالان و دوست داران این حوزه را به خود مشغول می‌کند، پرداختن‌های بی‌تناسب به چالش‌های زیست‌محیطی باعث می‌شود درنهایت برآیند فعالیت‌ها به دلیل رعایت نکردن تعادل به‌جایی نرسد.
این مطلب بی‌شباهت به هشدار رئیس سازمان محیط‌زیست نیست که یوز ایرانی را به علت از بین رفتن چراگاه‌ها محکوم‌به انقراض می‌دانست اما این مطلب را گوش زد می‌کرد که شاید روزی که یوز ایرانی منقرض بشود دریابیم مسائل مهم‌تری مانند فرسایش خاک و کمبود آب نیز از مرحله بحرانی و برگشت‌پذیر گذشته است و تمام انرژی این حوزه تنها صرف یک مسئله شده است.
هوای اهواز نیز از این مسئله مستثنا نیست، با بحران‌هایی که قطار وار در کشورمان رخ می‌دهند هوای اهواز نیز به فراموشی سپرده شد تا زمانی که دوباره به صدر اخبار برگردد، بی‌شک با توجه به مطالبی که در مورد گرمایش زمین و ریشه‌های آلودگی‌ها و ذرات معلق ذکر شد اهواز و به دنبال آن بقیه شهرها کانون اخبار ریز گرد خواهند بود، گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی اما در کشورهای دیگر تا قدری واکنش‌های متفاوتی به دنبال داشته است، ایالت کالیفرنیای آمریکا دو استراتژی بلندمدت برای این تغییرات وضع کرده است، یکی برنامه‌های سخت گیرانه برای رساندن انتشار کربن به‌عنوان عامل شناخته‌شده گرمایش زمین به صفر و دیگری تدابیر لازم برای وفق دادن ساختمان‌ها به شرایط موجود، به نظر می‌رسد در کشور ما این گزینه دوم کاملاً به دست فراموشی سپرده‌شده است، ما در کنار مبارزه با تغییرات باید تدابیری بی اندیشیم که ساختمان و شهرها را برای این دوران جدید که شاید هیچ‌گاه تمام نشود آماده کنیم، حقیقت این است که با تکمیل شدن چرخه تغییرات زیست‌محیطی شاید اهواز هیچ‌گاه نتواند نفس تازه کند، بسیاری از کشورها مانند چین با شناخت شرایط موجود در چندساله گذشته کوشیده‌اند به‌سرعت خود را برای این دوران جدید آماده کنند، ساختمان‌هایی که در دوران رشد اقتصادی چین با سرعت سرسام‌آور تنها برای رفع نیاز اقتصاد رو به رشد چین ساخته می‌شدند، حال با استانداردهای سخت گیرانه‌ای روبرو شده‌اند که بناهای آینده را مجاب می‌کند در کنار نگاه به مصرف انرژی ساختمان‌ها را به نحوی طراحی کنند که اگر هوا در شهر در بدترین شرایط به سر می‌برد باز ساختمان‌ها توانایی حفظ کیفیت حداقلی هوا را داشته باشند تا زندگی بشر در حیاتی‌ترین فضایش به خطر نیافتد.
بدیهی است با شرایط موجود اگر ساختمان‌ها را به‌سرعت برای شرایط جدید آماده نکنیم سیل مهاجرت از شهرهای غربی کشور که هم‌اکنون آغازشده است سرعت خواهد گرفت و در طول چند دهه جمعیت به حداقل خود خواهد رسید، برای جلوگیری از این هرج‌ومرج باید اطمینان حاصل کرد که در گام اول فضای زیستی اولیه انسان‌ها در این شهرها خود را مقاوم کنند تا بتوان در درازمدت با پدیده‌های پیچیده‌ای مثل ریز گردها، کمبود آب و گرمایش زمین مبارزه کرد.
اینفوگرافی:
