ترجمه و نگارش: الهه اصدقی، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری
[مکان‌ها به خاطر شکوهشان دوست داشته نمی‌شوند، بلکه همین دوست داشته شدن است که باعث شکوهشان می‌شود]
G. K. Chesterton, Orthodoxy, 1908
در سال‌های اخیر با توجه به افزایش آگاهی نسبت به اهمیت میدان‌های شهری، هزینه‌های فراوانی برای بهبود عملکرد این مکان‌ها انجام‌شده است، هرچند که بعضی از این هزینه‌ها و تلاش‌ها بی‌نتیجه بوده و نتوانسته‌اند مکان‌های مناسبی برای مردم فراهم آورند.
در حال حاضر بسیاری از طراحان بر اساس عادات خود و یکسری الگوهای از پیش طراحی‌شده اقدام به طراحی فضاهای عمومی می‌نمایند. استفاده از خلاقیت در ایجاد این طرح‌ها به‌گونه‌ای که پاسخ مناسبی از طرف مردم دریافت کند، نیازمند وقت و هزینه‌ی بیشتری است که عموماً کارفرمایان زیر بار این موضوع نمی‌روند. لنگ و مارشال بیان می‌کنند که کتاب آنها راه‌حلی برای رفع این مشکل است و طراحان می‌توانند با استفاده از مطالب این کتاب به طراحی مکان‌های عمومی جذاب و کارا بپردازند.
آنها در مقدمه کتاب خود بیان می‌کنند «ما به‌خوبی می‌دانیم که اطلاعات زیادی در مورد میدان‌های شهرهای مختلف بافرهنگ و شرایط آب و هوایی متفاوت وجود دارد و به‌هیچ‌عنوان ادعا نمی‌کنیم که در این کتاب تحلیل کاملی از میدان‌های شهری ارائه دادهایم. ما تنها در مورد تعداد محدودی از میدان‌ها به‌عنوان نمونه بحث کرده‌ایم و این کار را به خاطر ارائه درکی صحیح از مکان‌های شهری سرزنده و فعال و همچنین آگاهی از عواملی که به‌طور ناخواسته موجب غیر دلپذیر شدن آنها میشوند، انجام دادهایم.»
این کتاب دارای چهار بخش اصلی است و هر بخش به چندین فصل تقسیم می‌شود.
بخش اول با عنوان «مقدمه» به این موضوع می‌پردازد که میدان‌های شهری را باید بر اساس نحوه‌ی تجربه‌ی مردم از آنها و همچنین طبیعت و سرشت مردم، چه آنان که از میدان‌ها استفاده می‌کنند و چه آنان که استفاده نمی‌کنند، موردتوجه قرار داد. این بخش شامل سه فصل به ترتیب با این عناوین است: ۱- تجربه‌ی فضاهای باز عمومی، ۲- میدان‌های شهری به‌عنوان مکان، حلقه‌ی ارتباطی و نمایشگر رفتاری و ۳- ملاحظات اجتماعی- فرهنگی
بر اساس مطالب این بخش هر رویکردی برای توصیف عملکرد میدان شهری باید بر اساس درک نقش حرکت در داخل میدان باشد تا بتوان به‌درستی در مورد عملکرد آن صحبت کرد. در این بخش پیشنهاد می‌شود که میدان شهری را می‌توان به‌عنوان نمایشگر بصری رفتارهای بالقوه انسانی در نظر گرفت. مردمی که از میدان به‌صورت فعال و یا غیرفعال استفاده می‌کنند، رفتارشان را بر اساس درکی که از فضای باز دارند تنظیم می‌کنند. افراد مختلف، پیر یا جوان، زن یا مرد، غنی یا فقیر، گردشگر یا محلی، همگی میدان را به‌منظور یافتن علائق و مواردی که مطابق باسلیقه‌شان باشد، در نظر می‌گیرند. افراد علائق و سلایق گوناگونی دارند و فرصت‌های رفتاری و پیام‌های موجود در محیط ساخته‌شده را بر اساس تجربیات و پس‌زمینه‌ای که از آن می‌آیند، درک می‌کنند. باوجوداینکه هر فرد تفکرات مختص به خود را دارد، اما روش بررسی و ارزیابی محیط توسط افراد عموماً شبیه به هم است و می‌توان آن را فهمید.
بخش دوم با عنوان «انواع میدان‌های شهری و طراحی آنها» شامل این فصول است: ۴- میدان‌های عمومی، شبه عمومی و نیمه عمومی، ۵- انواع میدان‌ها بر اساس عملکرد، ۶- انواع میدان‌ها بر اساس اندازه، ۷- انواع میدان‌ها بر اساس محصوریت، ۸- انواع میدان‌ها بر اساس شکل، ۹- انواع میدان‌ها بر اساس طراحی داخلی، ۱۰- انواع میدان‌ها بر اساس عملکرد نمادین و ۱۱- انواع میدان‌ها بر اساس پارادایم طراحی
همان‌گونه که از عنوان بخش و عناوین فصول آن مشخص است، بخش دوم به ارائه‌ی یک تیپولوژی از میدان‌ها شهری می‌پردازد. در نگاه اول میدان‌ها دارای بازه‌ی بزرگی از اشکال و فرم‌های مختلف هستند و دستهبندی آنها دشوار به نظر می‌رسد. هر میدان را می‌توان از ابعاد گوناگونی توصیف کرد. طبق گفته‌ی لنگ و مارشال مهم‌ترین این ابعاد به‌صورت فصل‌به‌فصل در این بخش ارائه‌شده و تحت چهار زیر بخش قرارگرفته‌اند. اولین زیر بخش شامل یک فصل است (فصل چهارم) و در مورد میدان‌ها بر اساس مالکیت بحث می‌کند. دومین زیر بخش در مورد میدان‌ها بر اساس اهداف آنها صحبت می‌کند (فصل پنجم). زیربخش سوم در مورد ویژگی‌های کالبدی میدان‌ها است نظیر اندازه، درجه‌ی محصوریت، شکل و نحوه‌ی سازمان‌دهی فضای میانی آنها (فصلهای ششم تا نهم). نویسندگان کتاب از این خصوصیات به‌عنوان ویژگی‌های اساسی یک میدان یاد می‌کنند. زیر بخش چهارم به دستهبندی میدان‌ها بر اساس ویژگی‌های زیباشناسانه و همچنین معنای آنها می‌پردازد (فصلهای دهم و یازدهم).
بخش سوم با عنوان «آموختن از نمونه‌های موردی» شامل فصل مهم دوازدهم است. این فصل به توصیف و بررسی ۲۰ میدان شهری از اقصی نقاط دنیا می‌پردازد. این نمونه‌ها از کشورهای آمریکا، کانادا، فرانسه، انگلستان، هلند، اسپانیا، ایتالیا، استرالیا، چین و هند است. البته در سایر بخش‌های کتاب نظیر سرآغاز این کتاب به نمونه‌هایی از سایر نقاط جهان مانند ایران نیز اشاره‌شده است. نمونه‌های موردی بیان‌شده در این بخش به‌صورت کاملاً واضح نشان می‌دهند که در مکان‌های مختلف و برای افراد مختلف چه چیزی جواب می‌دهد و چه چیزی جواب نمی‌دهد. موارد بیان‌شده در این بخش در کنار مباحث نظری بخش اول پایه‌ی مناسبی برای طراحی موفق فضاهای باز فراهم می‌آورد و می‌توان به‌وسیله‌ی آن به پیش‌بینی موفقیت طرح‌ها هنگامی‌که هنوز بر روی کاغذ است، پرداخت.
بخش چهارم ترکیب و نتیجه‌گیری از فصول قبل است و به توصیف عملکرد انواع مختلف میدان‌ها بر اساس یافته‌های کتاب و بررسی نمونه‌های موردی می‌پردازد. طبق گفته‌ی لنگ و مارشال باوجوداینکه مطالب زیادی در این کتاب ناگفته می‌ماند، اما بر اساس دانش تجربی می‌توان فهمید که آیا یک طراحی می‌تواند به اهداف در نظر گرفته‌شده برای آن دست یابد یا نه. بر همین اساس فصل سیزدهم در مورد کیفیت‌های میدان‌های سرزنده بحث می‌کند و فصل چهاردهم به چگونگی آرام و ساکت تر ساختن میدان و حتی غیر دلپذیر نمودن آن می پردازد.
خاتمه‌ی این کتاب در مورد مسائلی است که در هنگام طراحی با آنها روبرو می‌شویم. همچنین در مورد فرآیند طراحی و نتایج سیاست‌های اعمالی برای مسئولان، برنامه‌ریزان و طراحان شهری صحبت می‌کند. این کتاب تلاش داشته تا به بیان اهمیت و نیز مشکلات طراحی مکان‌های عمومی خوب برای ساکنین یا گردشگران بپردازد.
در این کتاب سعی شده تا از تصاویر مناسب جهت درک هر چه بهتر مطالب استفاده شود. مطالب بیان‌شده در کتاب به‌طور مشخص مرجع دهی نشده‌اند ولی در پایان هر فصل منابع مورداستفاده و منابعی برای مطالعه‌ی بیشتر ارائه‌شده است. به‌طور خلاصه این کتاب شامل فهرست قابل‌توجهی از موضوعات مرتبط با طراحی میدان‌های شهری است که نویسندگان آن امیدوارند برای طراحان و سایر خوانندگان مفید باشد.
[divider]منبع[/divider]
Lang, J. and Marshal, S. 2016. Urban Squares as Places, Links and Displays: successes and failures. Routledge, New York.
