خیلی خوب نمی‌شد اگر زباله‌ی خانگی وجود نداشت یا هر زباله‌ای به چیز دیگری تبدیل می‌شد؟ مثلاً محصولات جدید، مواد خام، گاز یا حداقل انرژی گرمایی؟ سوئد تقریباً به این نقطه رسیده است. بیش از ۹۹ درصد از زباله‌های خانگی آن‌ها به طریقی بازیافت می‌شود. با توجه به بازیافت ۳۸ درصدیِ زباله‌های خانگی در سال ۱۹۷۵، می‌توان گفت که در چند دهه‌ی گذشته در این کشور انقلابی در بازیافت رخ‌داده است.
امروزه طبق یک قاعده ایستگاه‌های بازیافت کمتر از ۳۰۰ متر از هر منطقه مسکونی فاصله‌دارند. اکثر سوئدی‌ها تمام زباله‌های قابل بازیافت را در خانه‌هایشان جدا می‌کنند و در کانتینرهای مخصوصی در بلوک آپارتمانی خود می‌اندازند یا آن‌ها را به یک ایستگاه بازیافت می‌برند. کشورهای کمی زباله‌ی کمتری را دور می‌اندازند.
[divider]افزایش بازیافت[/divider]
با توجه به این‌که تقریباً نصف زباله‌های خانگی سوئد سوزانده شده و به انرژی تبدیل می‌شود،WeineWiqvist مدیرعامل مدیریت پسماند سوئد و انجمن بازیافت (AvfallSverige) معتقد است که سوئد می‌تواند بهتر از این هم عمل کند. او توضیح می‌دهد که استفاده مجدد از مواد و محصولات به معنیِ مصرف انرژی کمتر برای تولید محصول است. در این حالت نسبت به زمانی که یک محصول را بسوزانیم و از نو محصول دیگری تولید کنیم انرژی کمتری مصرف می‌شود.
او می‌گوید: «ما می‌خواهیم با ارتقا دادن بازیافت و کار با مسئولین مرتبط، از سوزاندن به سمت بازیافت مواد حرکت کنیم و درزمینه‌ی زباله‌ها پیشرفت کنیم».
خانواده‌های سوئدی به جدا کردن روزنامه‌ها، پلاستیک، آهن، شیشه، وسایل الکترونیکی، لامپ‌های حبابی و باتری‌ها در زباله‌هایشان ادامه می‌دهند. بعضی از شهرداری‌ها مصرف‌کنندگان را برای جدا کردن پسماندهای غذایی تشویق می‌کنند؛ و تمام این‌ها دوباره استفاده می‌شوند، بازیافت شده یا به کمپوست تبدیل می‌شوند.
روزنامه‌ها به توده‌های کاغذی تبدیل می‌شوند، بطری‌ها دوباره استفاده یا ذوب می‌شوند و چیزهای جدید با آن‌ها ساخته می‌شود، ظرف‌های پلاستیکی به مواد خام پلاستیکی تبدیل می‌شوند، غذاها کمپوست شده و با یک فرآیند شیمیایی پیچیده به خاک یا بیوگاز تبدیل می‌شود. ماشین‌های حمل زباله اغلب با برق یا بیوگاز بازیافتی کار می‌کنند. آبی که به هدررفته تصفیه‌شده و قابل شرب می‌شود. ماشین‌های حمل زباله‌ی مخصوصی در شهر می‌گردند و وسایل الکترونیکی یا پسماندهای خطرناکی مثل پسماندهای شیمیایی را جمع‌آوری می‌کنند. داروسازان داروهای پس‌مانده را می‌پذیرند. سوئدی‌ها زباله‌های بزرگ‌تری مانند تلویزیون استفاده‌شده یا اثاثیه خراب‌شده‌ی خانه را به مراکز بازیافت واقع در اطراف شهرها می‌برند
[divider]تبدیل زباله به انرژی[/divider]
اجازه دهید به ۵۰ درصد زباله‌ی خانگی که برای تولید انرژی در نیروگاه‌های زباله‌سوز استفاده می‌شود نگاه نزدیک‌تری داشته باشیم. زباله نسبتاً سوخت ارزانی است و سوئد با گذر زمان ظرفیت و مهارت زیادی را در مدیریت مؤثر و سودآورِ ضایعات ایجاد کرده است. در سال ۲۰۱۴ سوئد ۲٫۷ میلیون تُن زباله از کشورهای دیگر وارد کرده است.
وزن خاکستر باقیمانده برابر است با ۱۵ درصد از وزن زباله‌ها قبل از سوزاندن. فلزات موجود در این خاکسترها جداسازی و بازیافت می‌شوند. باقیمانده‌ی آن‌که قابل سوختن نیست و شامل چیزهایی مثل چینی و کاشی می‌شود، غربال‌شده و از آن شن استخراج می‌شود. از این شن در جاده‌سازی استفاده می‌شود. حدود یک درصد همچنان باقی می‌ماند که به محل جمع‌آوری زباله‌ها در خارج از شهر برده می‌شود.
دود حاصل از نیروگاه‌های زباله‌سوز شامل ۹۹٫۹ درصد کربن دی‌اکسید غیرسمی و آب می‌شود اما باوجوداین همچنان به‌وسیله‌ی فیلترهای خشک و آب فیلتر می‌شود. فیلترهای خشک رسوب‌زدایی می‌شوند. از گل‌ولای حاصل از فیلتر آبیِ کثیف شده برای پر کردن معادن متروکه استفاده می‌شود.
در سوئد سوزاندن زباله برای تولید انرژی مبحث پذیرفته‌شده‌ای است اما در کشورهایی نظیر ایالات‌متحده هنوز بحث‌هایی راجع به آن وجود دارد.
[divider]بهبود عملکرد درزمینه‌ی بازیافت[/divider]
Hans Wrådhe در آژانس حفاظت از محیط‌زیست سوئد در حال انجام بررسی‌هایی در جهت وضع مالیات بیشتر برای جمع‌آوری زباله‌ها است. به گفته‌ی او «این کار آگاهیِ همه را نسبت به این مشکل بالا می‌برد».
Wrådhe با همکاری آژانس‌های دولتی و شرکت‌ها برای جلوگیری از تولید زباله، یک برنامه‌ی عملیاتی تبیین کرده است. این‌که چگونه تولیدکنندگان را تشویق کنیم تا محصولاتی بادوام بیشتر تولید کنند در این برنامه آمده است. این آژانس همچنین به‌منظور ایجاد برخی اصلاحات در حال کار روی طرحی برای کاهش مالیات است.
او می‌گوید «تبلیغات دولتی درباره‌ی چگونگی کم کردن ضایعات مواد غذایی نیز ممکن است کمک‌کننده باشد. استفاده از مواد غیرسمی در تولید باعث می‌شود زباله‌هایی که نیاز به عملیات گران دارند کمتر تولید شوند».
بعضی شرکت‌های سوئدی به‌صورت داوطلبانه وارد این ماجرا شده‌اند. برای مثال در طرحی نوآورانه به نام Garment Collecting شرکت H&M پذیرفته که لباس‌های کهنه را تحویل بگیرد و درازای آن کوپن تخفیف به مردم بدهد.
کمپانی Optibag ماشینی ساخته که می‌تواند کیسه‌های زباله‌ی رنگی را از هم جدا کند. مردم غذا را در کیسه‌ی سبز، کاغذ را در کیسه‌ی قرمز و شیشه یا فلز را در کیسه‌ی دیگری دور می‌ریزند. در کارخانه‌ی بازیافت Optibag به‌طور خودکار کیسه‌ها را جدا می‌کند. با این کار می‌توان ایستگاه‌های جداسازی زباله‌ها را حذف کرد
در شهر Helsingborg در جنوب سوئد سطل‌های زباله را به اسپیکرهایی مجهز کرده‌اند که موسیقی لذت بخشی پخش می‌کنند – همه این‌ها به خاطر بازیافت است. Wiqvist مدیرعامل مؤسسه بازیافت و مدیریت پسماند سوئد فکر می‌کند به کمال رسیدن در بازیافت امکان‌پذیر است و این ایده ارزش تلاش کردن دارد.
او می‌گوید «پسماند صفر شعار ماست. ما ترجیح می‌دهیم زباله‌ی کمتری تولید شود و تمام این زباله به طریقی بازیافت شود. شاید هرگز در این زمینه به کمال نرسیم اما به‌طور حتم ایده‌ی جذابی است».
منبع: [button color=”white” size=”normal” alignment=”none” rel=”nofollow” openin=”samewindow” ]سامانه آینده‌پژوهی و پویش محیطی شهر تهران[/button]
