جهان‌های کوچک، نقاش: واسیلی کاندینسکی

دسترسی آنلاین به بیش از ۳۲۰۰۰ شی‌ء هنری از باوهاوس در وبسایت موزه‌ی هاروارد

مترجم: علی جاودانی


قطعاً همه‌ی شما نام مدرسه‌ی باوهاوس را در کتاب‌های تاریخ معماری خوانده‌اید و لابد آن‌ها را متخصصان بی‌احساس فناوری و طرفدار بناهای بی‌چهره‌ی شیشه-فلزی و مبلمان بی‌پیرایه‌ی مدرنیستی می‌دانید؛ اما این فقط بخش کوچکی از حقیقت است:


معمولاً وقتی از طراحی باوهاوس صحبت می‌کنیم، فراموش می‌کنیم که باوهاوس علاوه بر آنچه گفته شد، پیش و بیش از همه‌چیز، یک‌جور مدرسه‌ی هنر بود. باوهاوس پیش از فروپاشی‌اش به‌دست نازی‌ها در ۱۹۳۳، تحت برنامه‌ی آموزشی سفت و سختی زیر نظر استادانی به فعالیت مشغول بود که نه‌تنها همگی شیفته و واله‌ی تکنولوژی یا زوایای قائمه نبودند بلکه مجموعه‌ای از نظریات و کردارهای ارگانیک را با خود به ارمغان آوردند. برای مثال، پاول کله شیفتگی ما نسبت به ماشین‌ها را در آثاری نظیر «دستگاه تیمار مغناطیسی گیاهان»[۱] به سخره گرفت (تصویر بالا)؛ و واسیلی کاندینسکی نظریات رازورزانه‌ی خود را درباره‌ی سمبولیسم در تابلوهای بیش‌ازپیش انتزاعی و درخشانش، مثل «جهان‌های کوچک»[۲] (تصویر پایین)، به تصویر کشید.

جهان‌های کوچک، نقاش: واسیلی کاندینسکی

هر دوی این آثار در مجموعه‌ی ویژه‌ی هاروارد، «یکی از نخستین و بزرگ‌ترین مجموعه‌های آثار مرتبط با باوهاوس»، موجود است و شما می‌توانید در وبسایت موزه‌های هاروارد آثار بیشتری را ـ در واقع بیش از ۳۲۰۰۰ شیء هنری ـ از این هنرمندان و دیگرانی همچون اسکار اشلمر[۳]، که طراح بسیاری از آن لباس‌های عجیب‌وغریب باوهاوسی است، بیابید (برخی از طرح‌های او را برای باله‌ی سه‌گانه[۴] در تصاویر زیر ببینید).

مجموعه‌ی باوهاوس هاروارد نشانگر آن است که چطور مدرسه‌ی باوهاوس «گلخانه‌ای بود برای طیف گسترده‌ای از ’ایسم‘ها: از اکسپرسیونیسم گرفته تا دادائیسم، کانستراکتیویسم و فانکشنالیسم [کارکردباوری]». گرایش به ربط دادن مکتب باوهاوس با رنگ‌های اصلی و کاربست مینیمالیستی شیشه و آهن و بتن، بیشتر به برخی از مشهورترین استادان/دانش‌آموختگانش، نظیر گروپیوس، موسس باوهاوس، و معماران/طراحانی همچون میس فن در روهه، لوکوربوزیه، ارو سارینن و شاگرد او چارلز ایمز مربوط می‌شود.

نه‌تنها این مشاهیر، بلکه «جنبه‌های متفاوتی از باوهاوس و میراثش» نیز در مجموعه‌ی هاروارد به نمایش در آمده است: نقاشی‌ها، عکس‌ها، سرامیک‌ها، پارچه‌ها، آثار فلزی و … .

بخشی از این سایت به نام پداگوژی آثار دوران دانشجویی هنرمندانی نظیر هربرت بایر[۵] را در معرض دیدگان ما قرار می‌دهد. (تصویر زیر). هرچند بایر به «’استتیک ماشینی‘ شق ‌و رق»[۶] اش مشهور است، اتود ذغالی او از پشم و تراشه‌های چوب «نقطه‌ی مقابل برنامه‌ی انقلابی مدرسه به نظر می‌رسد». بااین‌حال، این خود نمونه‌ای از تأکید باوهاوس بر مبانی تکنیک است؛ همان «شیوه‌های پرورشی‌ای که به صورت‌های گوناگون در مدارس هنر امروز هم پابرجا مانده است».

وبسایت هاروارد مجموعه‌ی آثاری را که به صورت فیزیکی در تملک دارد به نمایش گذاشته اما کپی این آثار را در دسترس ما قرار نداده است. شمار زیادی از تصاویر کوچک در آرشیو آنلاین آن را نه می‌توان بزرگنمایی کرد و نه بارگذاری. هرچند اگر بر “ادامه‌ی مطلب”، که زیر قسمت معرفی سایت قرار دارد، کلیک کنید می‌توانید تعداد زیادی از نمونه‌ها را در هر بخش باز کنید و آنها را از نزدیک ببینید. همچنین می‌توانید در تاریخ و مأموریت مدرسه‌ی باوهاوس سیری درست و حسابی کنید.

خالی از لطف نیست که بدانید در طی دوران دایر بودن مدرسه فقط یک نمایشگاه از آثار هنرمندان باوهاوس در آمریکا برگزار شد؛ آن هم در دانشگاه هاروارد و به سال ۱۹۳۰ بود و دانشجویان لیسانس آن را سامان دادند. به‌علاوه، والتر گروپیوس به مدت ۱۵ سال در مدرسه‌ی طراحی هاروارد[۷] تدریس کرد و در این مدت مدرسه را در مقام دژ مستحکمی برای مدرنیسم معمارانه اعتبار بخشید. (ر.ک: Gropius’ Total Theater for Erwin Piscator,، تصویر پایین) در نهایت، مجموعه‌ی باوهاوس موزه‌ی هاروارد نشانگر آن است که آنان تحصیل هنر را در اروپا و آمریکا به‌تمامی دگرگون کردند.

[divider]پی‌نوشت[/divider]

[۱] Apparatus for the Magnetic Treatment of Plants

[۲] Small worlds

[۳] Oskar Schlemmer

[۴] Triadic ballet

[۵] Herbert Bayer

[۶] hard-edged ‘machine aesthetic’

[۷] Harvard’s Graduate School of Design

[۸]  برای دیدن بازسازی سه‌بعدی آن اینجا را کلیک کنید. -م.


منبع: [button color=”white” size=”normal” alignment=”none” rel=”follow” openin=”samewindow” url=”http://www.openculture.com/2016/08/32000-bauhaus-art-objects-available-through-the-harvard-art-museums-website.html”]openculture[/button]

مطلبی دیگر
حق بر شهر: از میدان تا ایوان