نویسنده:هدا حسینی/کارشناسی ارشد معماری از دانشگاه هنر و معماری پارس
[divider]دیوارنگاری[/divider]
در طول تاریخ در تمدن‌های بزرگ و کوچک همیشه نقاشی دیواری به‌عنوان رسانه‌ای فراگیر و چند شکلی توانسته به‌تناسب امکانات موجود قالب‌ها و شیوه‌های گوناگونی را تجربه نماید. این هنر به لحاظ ماهیت ارتباطی خود، قابلیت‌های فراوانی در ساختارهای زیباشناختی، جامعه‌شناختی، روان‌شناختی و مسائل فرهنگی، هنری، سیاسی و … یک جامعه دارد. در این گرایش، هنرمندان تلاش می‌کنند با ابداع روابط بصری ممتاز و هماهنگ میان قابلیت‌های بصری موضوع و عناصر بصری در محیط، اثری منسجم و یکپارچه خلق نمایند به‌طوری‌که امکان تفکیک دیوار از نقاشی دیواری امکان‌پذیر نباشد. بدین شکل، نقاشی دیواری در ترکیب جدید، اثری کاملاً متمایز با دیگر آثار تجسمی است. (کفشچیان مقدم، ۱۳۸۳)
[divider]ویژگی‌های دیوارنگاری[/divider]
نقاشی دیواری خوب با گونه‌ای از نقاشی که صرفاً بر سطوح دیوار کشیده شده باشد، حتی اگر هم اثر هنری برجسته‌ای باشد، بسیار فرق دارد. نقاشی دیواری برای مرتبط ساختن قطعات دیوار و کل معماری ساختمان، نیازمند سبکی مطابق با اصول منطقی نقاشی دیواری است. به‌طورکلی اثر دیواری باید در محل مناسبی از معماری ساختمان نقاشی گردد که حس تحسین بینندگان را برانگیزد. نقاشی‌های دیواری به طرح‌هایی نیاز دارند که وحدت دیوارها و کل ساختمان را از میان نبرد. (کفشچیان مقدم، ۱۳۸۳)
[divider]دیوارنگاری در سن‌پترزبورگ (بافت تاریخی)[/divider]
در پژوهش حاضر، دو شهر سن‌پترزبورگ و مسکو واقع در روسیه موردبررسی قرارگرفته‌اند. طبق مشاهدات میدانی، شهر سن‌پترزبورگ فاقد نقاشی دیواری شاخص در سطح شهر بود. از دیدگاه نگارنده علت اصلی این امر، بافت تاریخی غنی و همچنین تزئینات فراوان در این شهر است که جایی برای نقاشی دیواری باقی نمی‌گذارد.
[divider]دیوارنگاری در سن‌پترزبورگ (بافت مدرن)[/divider]
طبق مطالعات صورت گرفته درباره سن‌پترزبورگ، نقاشی‌های دیواری در محلات مسکونی، پارک‌ها و به‌طور کل در مکان‌هایی به‌دوراز بافت تاریخی اجراشده‌اند و متناسب با محل اجرا، از موضوعات سیاسی، فرهنگی، ورزشی، تاریخی و اجتماعی برخوردار هستند. به‌طور مثال در پارک‌ها، محتوای دیوارنگاری‌ها تا حدی از سیاست فاصله گرفته و رنگ و بوی فرهنگی و ورزشی به خود می‌گیرند اما در محلات مسکونی نقش سیاست و تاریخ در این دیوارنگاری‌ها پررنگ‌تر است. (yulia-art ،۱۳۹۵)
[divider]دیوارنگاری در مسکو[/divider]
مسکو به دلیل دارا بودن بافت مدرن‌تر نسبت به سن‌پترزبورگ، نقاشی‌های دیواری بیشتری در سطح شهر و حتی در اطراف مکانه‌ای تاریخی دارد. این نقاشی‌ها نیز با محوریت سیاست، فرهنگ و تاریخ این سرزمین اجراشده‌اند. نکته قابل‌تأمل در این نقاشی‌ها، متناسب بودن آن‌ها با افق دید دیوار در محل است. به‌علاوه آن‌ها بافرهنگ حاکم بر فضای دیوار و هماهنگ با محیط و بستر طراحی‌شده‌اند.
[divider]نتیجه‌گیری[/divider]
با بررسی دیوارنگاری، به‌عنوان یک هنر شهری در بطن دو شهر مسکو و سن‌پترزبورگ می‌توان چنین نتیجه گرفت که گستره موضوع دیوارنگاری‌ها، به فراخور محل اجرا، متفاوت می‌شود. اما بااین‌حال نقش سیاست و تاریخ در شکل‌گیری دیوارنگاری‌ها، پررنگ‌تر از موضوعات دیگر به نظر می‌رسد. با توجه به دو بافت شهری موردبررسی در این پژوهش، یعنی بافت تاریخی و مدرن، چنین مشاهده شد که میزان حضور این هنر شهری در بافت، به‌تناسب نوع بافت متفاوت است. در چینی‌جاهای تاریخی به دلیل ایجاد کمترین مداخلات در شهر، دیوارنگاری‌های کمتری دیده می‌شوند اما در چینی‌جاهای مدرن حضور این هنر شهری پررنگ‌تر است.
منبع: [button color=”blue” size=”normal” alignment=”none” rel=”follow” openin=”samewindow” url=”http://landscaper.ir/graffiti-in-urban-landscape-of-russia.html”]معمار منظر[/button]
