نویسنده:بهاره آروین/ عضو شورای شهر
چطور می‌توان از درستی و اعتبار داده‌های یک گزارش اطمینان یافت؟ روز شنبه (۹۶/۴/۱۷) آقای امانی، معاون توسعه، برنامه‌ریزی و امور شوراهای شهرداری تهران به همراه جناب پندار مدیر کل بودجه شهرداری تهران در جلسه اعضای منتخب پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران حضور یافتند تا گزارشی از عملکرد سه ساله برنامه دوم شهرداری تهران ارایه دهند. گزارشی پر از اعداد و ارقام جزئی و متعدد در حوزه‌های مختلف. در همان حوزه نخست گزارش که حوزه حمل و نقل و ترافیک بود، جناب آقای هاشمی، از اعضای منتخب، گزارش را قطع کردند و به برخی عدد و رقم‌های ارایه شده در حوزه خطوط مترو و نادقیق بودن گزارش معترض شدند.
در تمام طول گزارش و اعتراضات اعضا، به این سوا‌ل فکر می‌کردم که واقعا چطور می‌توان از صحت داده‌های ارایه شده در گزارش مطمئن شد؟ وقتی گزارش دارد توسط بالاترین مرجع برنامه‌ریزی و گردآوری داده‌ها ارایه می‌شود، کدام مرجع همپایه است که بتواند از درستی و اعتبار داده‌های گزارش شده مطمئن شود؟ فکر می‌کنم توجه به برخی ایده‌های فون هایک، اقتصاددان اتریشی در مورد تقسیم معرفت راهگشا خواهد بود.
«هایک از این اصل ساده و بدیهی آغاز می‌کند که همه‌کس همه چیز را نمی‌داند. دانش و اطلاعات هر فردی ناگزیر، جزئی و خاص است. بنابراین افراد از این نظر در موقعیت‌های خاص و متفاوتی قرار دارند. به طوری که می‌توان گفت در میان افراد جامعه نوعی پراکندگی اطلاعات وجود دارد… تقسیم معرفت بدین معنی است که هر فردی از معلوماتی هم که ندارد سود می‌برد. این سود جستن همانند فایده‌ای است که در تقسیم کار مشاهده می‌شود. : نجار علی‌رغم این‌که خیاطی بلد نیست می‌تواند لباس تهیه کند. همچنان که هیچ فردی قادر به داشتن تمامی تخصص‌های گوناگون نیست، احاطه داشتن به تمامی معرفت‌ها (علمی و عملی) و اطلاعاتی که افراد جامعه در اختیار دارند نیز امری غیرممکن است». بر این مبنا، «همان‌گونه که در یک فرآیند پیچیده‌تر تولید، یک فرد (تولیدکننده) نمی‌تواند تمامی مهارت‌ها را به طور کامل داشته باشد و قادر به انجام کلیه مراحل تولیدی به طور فردی نیست و تولید با کارایی بیشتر، به ناگزیر توسط تقسیم کار امکان‌پذیر است، در خصوص دانش و اطلاعات لازم برای فعالیت انسان‌ها نیز چنین پدیداری وجود دارد. یک شخص یا نهاد به تنهایی نمی‌تواند مجموعه اطلاعات کلی و جزئی را که به طور پراکنده در اختیار افراد است، یک‌جا داشته باشد، اما روابط متقابل خودجوش بین افراد در یک نظام بازار رقابتی به گونه‌ای عمل می‌کند که نهایتا استفاده کارآمد و بهینه از این اطلاعات پراکنده صورت می‌گیرد». (به نقل از درباره هایک، نوشته موسی غنی‌نژاد)
بر مبنای همین ایده‌ها بود که فکر کردم تنها راه کارآمد مطمئن شدن از درستی و اعتبار داده‌هایی تا این حد جزئی و تخصصی، انتشار عمومی این داده‌هاست با این امید و هدف که هر فرد و گروه متخصص و مطلع در هر حوزه خاص، داده‌های ارایه شده در حوزه خود را مورد بررسی قرار دهند و نتیجه بررسی‌‌شان را به منتخبان خود در شورا اطلاع دهند. فکر می‌کنم تنها از طریق انتشار عمومی و فعال کردن پتانسیل همه شهروندانی که در هر حوزه صاحب تخصص و اطلاعات هستند، می‌توان درستی و اعتبار این حجم زیاد از داده‌هایی جزئی و تخصصی را مورد آزمون قرار داد.
ناگفته پیداست که این انتشار عمومی گزارش‌های ارایه شده به شورا، تاچه حد همراستا با ایده محوری شهرداری تمام شیشه‌ای است بدین‌معناکه هر اطلاعاتی که در دسترس شوراست و بر مبنای قانون انتشار آزاد اطلاعات، انتشار آن بلامانع است، باید در دسترس همه شهروندان قرار گیرد. برای تحقق این هدف، وبسایت #شهرداری_تمام_شیشه_ای به آدرس http://mglassy.ir راه‌اندازی شده است تا هم گزارش‌هایی که در حوزه‌های مختلف ارایه می‌شود، در آن‌جا بارگذاری شود. هم مخاطبان بتوانند نظرات خود را در مورد این گزارشات، ارایه دهند و هم در بازه‌های زمانی مشخصی، گزارشی از اقدامات انجام شده در راستای طرح شهرداری تمام‌شیشه‌ای و برنامه‌های پیش‌بینی شده در ذیل آن، به شهروندان ارایه شود.
آن‌چه هم‌اکنون در دسترس است، نسخه اولیه و آزمایشی این وبسایت است که من با امکانات محدود شخصی خودم به راه انداخته‌ام و امیدوارم در طی زمان و با کمک مخاطبان علاقمند و شهروندان دغدغه‌مند، به تدریج بر امکانات این وبسایت افزوده شده و نواقص آن رفع شود به گونه‌ای که به ابزاری کارآمد برای تعامل سیستماتیک و ثمربخش میان شهروندان و منتخبان مردم در شورای شهر تهران تبدیل شود.
منبع: کانال بهاره‌آروین