نیمی از مردم جهان در حال حاضر در نواحی شهری زندگی می‌کنند که این موضوع باعث می‌شود بر سر منابع رقابت شکل بگیرد و فشار مضاعفی بر فضاهای سبز محدود فعلی وارد شود.
بسیاری از نواحی شهری هنوز هم در حال از بین بردن فضاهای سبز خود هستند. برای معکوس کردن این جریان و اطمینان از اینکه از مزایای چندگانه‌ی فضای سبز به‌درستی درک شده است ما باید فوراً به سمت اقدامات عملی و روی زمین حرکت کنیم.
هیچ دستورالعمل واضحی برای تبدیل دانسته‌ها به عمل در مورد فضای سبز وجود ندارد؛ اطلاعات محدودی در دست است که با استفاده از آن‌ها بتوان کنشگران فضای سبز را در پاسخ به این سؤالات که «چه مقدار فضای سبز کافی است؟» یا چطور باید فضای سبز را مدیریت و نگهداری کرد راهنمایی کرد. همچنین دستورالعمل مشخصی درباره‌ی اینکه چگونه به مزایای چندگانه‌ی فضای سبز با استفاده از منابع محدود دست یابیم وجود ندارد.
[divider]چرا به فضاهای سبز نیازمندیم[/divider]
گزارش اخیر سازمان سلامت جهانی (WHO) بر آن است تا دستورالعملی برای غلبه بر عدم قطعیت‌های فراهم کردن چنین فضاهایی به دست دهد.
شواهد محکمی وجود دارد که نشان می‌دهند فضای سبز برای ما خوب است. فضای سبز منافع بسیاری برای سلامت جسمی و ذهنی دارد که شامل کاهش بیماری‌ها و مرگ‌ومیرها، استرس و چاقی و طیفی از نتایج مثبت اجتماعی، محیطی و عدالت‌گستر می‌شود.
بنابراین ایجاد فضای سبز کافی درون نواحی شهری‌مان در اولویت است. ما باید فضاهای سبز موجود را محافظت کنیم و بهبود بخشیم و علاوه بر این فضاهای سبز جدید را هم به وجود بیاوریم.
چارچوب‌های سیاسی مختلفی نیاز به این فضاها را در شهرها برجسته کرده‌اند. مثلاً در دستور کار شهری جدید برافزایش فضاهای عمومی باکیفیت و سبز، ایمن، فراگیر و در دسترس تأکید شده است. همچنین دستور کار توسعه‌ی پایدار ۲۰۳۰ مقرر کرده است:
…ایجاد دسترسی همگانی به فضاهای سبز و عمومی ایمن، فراگیر و در دسترس برای همه به‌خصوص برای زنان و کودکان و افراد سالمند و معلول.
[divider]حرکت به‌سوی اقدام و عمل[/divider]
گزارش WHO مروری نظام‌مند بر مدارک منتشرشده در خصوص مداخلات فضای سبزی انجام داده است. یافته‌های این گزارش انواع مختلفی از مداخلات را مشخص می‌کند که توانسته‌اند نتایج مثبتی درزمینه‌ی سلامت، اجتماعی و محیطی به بار آوردند.
این مدل‌های مداخله هم شامل فضاهای سبز کوچک‌تر مانند درختان خیابان و باغ‌های محلی می‌شوند وهم فضاهای بزرگ‌تر و به‌هم‌پیوسته‌تر مانند پارک‌ها و سبزراه‌ها می‌شود. این نشان می‌دهد وقتی پای نیاز روزافزون به فضای سبز در میان جمعیت در حال افزایش به میان می‌آید باید به چیزی فراتر از پارک‌های شهری سنتی فکر کنیم.
یافته‌ی دیگر گزارش سازمان جهانی سلامت نشان می‌دهد وقتی مداخلات فضای سبز علاوه بر بهبودهای فیزیکی فضا با مشارکت اجتماعی هم همراه می‌شود نتایج مؤثرتری خواهند داشت.
این یافته بر اهمیت شناخت گروه مخاطب مداخله تأکید می‌کند. لازم است زمان و منابع کافی برای درگیر کردن مخاطب اختصاص یابد. این مشارکت طلبی باید هم در مرحله‌ی طراحی و هم در اجرا و هم بعد از اتمام مداخله صورت گیرد و ارتقا یابد.
[divider]آموختن از دیگران[/divider]
گزارش WHO مطالعات موردی‌ای را از مداخلات فضای سبز از سرتاسر اروپا جمع‌آوری کرده و درس‌های مشترکشان را استخراج کرده است.
طیفی از یافته‌ها از این گردآوری به‌دست‌آمده است مثلاً اینکه تشویق به همکاری‌های بین‌رشته‌ای و بین بخشی هنگام برنامه‌ریزی، اجرا و ارزیابی یک عامل کلیدی برای ساخت یک فضای سبز موفق است.
یافته‌ی کلیدی دیگر فهم این نکته است که فضاهای سبز شهری درواقع سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت هستند؛ بنابراین لازم است فضای سبز در راهبردها و چارچوب‌های توسعه‌ی محلی گنجانده شوند مانند طرح‌های جامع، سیاست‌های حمل‌ونقل و راهبردهای پایداری و تنوع زیستی.
یکی از مثال‌هایی که به‌عنوان مداخله‌ای موفق در گزارش سازمان سلامت جهانی آمده مربوط به فضای سبز کونس‌واتر در ایرلندشمالی است. این پروژه از رویکردی پایین به بالا و مشارکت اجتماع محلی استفاده کرده است.
مشارکت عمومی‌ای که از ابتدای شروع پروژه جلب شده بود این اطمینان را به وجود آورده که نیازهای اجتماع محلی به‌درستی شناخته‌شده است. طراحی این فضای سبز پاسخی است به این نیازهای شناسایی‌شده.
همراه شدن این فهم محلی با آخرین تفکرات در باب اقدام مؤثر موجب شده این پروژه به مثال خوبی از یک طراحی شاهد-مبنا (evidence-based design) و پاسخی مناسب به زمینه‌ی محلی باشد.
این پروژه همچنین به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت شناخته می‌شود. یک برنامه‌ی مدیریت و نگهداری چهل‌ساله برای این فضای سبز تهیه‌شده است.
گزارش سازمان جهانی سلامت یک گام مهم روبه‌جلوی مهم است. روندهای نگران‌کننده‌ای درزمینه‌ی بیماری‌های روانی، چاقی، انزوای اجتماعی، نابرابری در بهره‌مندی از خدمات سلامت و زوال محیط زیستی در سرتاسر جهان در حال رشد هستند. نیاز مبرمی به اجرای راهکارهای عادلانه وجود دارد و فضای سبز نقشی کلیدی در این زمینه‌ها ایفا می‌کند.
مداخلات فضای سبز شهری می‌توانند سلامت و مزایای اجتماعی و محیطی را برای همه‌ی گروه‌های اجتماعی به‌خصوص آن دسته از مردم که وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین‌تری دارند به ارمغان بیاورند. هیچ اقدام دیگری درزمینه‌ی سلامت نمی‌تواند همه‌ی این دستاوردها را باهم به وجود آورد.
منبع: [button color=”red” size=”normal” alignment=”none” rel=”nofollow” openin=”samewindow” url=”https://theconversation.com/green-space-how-much-is-enough-and-whats-the-best-way-to-deliver-it-77393″]theconversation[/button]