هم‌زمان با آماده شدن ریودوژانیرو برای المپیک تابستانی ۲۰۱۶، خبرگزاری الجزیره گزارش کرد که نیروهای امنیتی خیابان‌ها را از افراد بی‌خانمان پاک‌سازی کرده است و برخی از این افراد را به پناهگاه‌هایی، در فاصلۀ ۵۰ مایلی شهر، انتقال داده‌اند. البته گویا این اتفاق جدیدی نیست. دو پژوهشگر در مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد، با بررسی تجربه ونکوور و لندن در زمان آماده‌سازی برای المپیک، به ماجراهای مشابهی اشاره می‌کنند.
ورسو هم‌زمان با آماده شدن ریودوژانیرو برای المپیک تابستانی امسال، خبرگزاری الجزیره گزارش کرد که نیروهای امنیتی بخشِ خصوصیْ خیابان‌ها را از افراد بی‌خانمان پاک‌سازی کرده است و برخی از این افراد را به پناهگاه‌هایی، در فاصلۀ ۵۰ مایلی شهر، انتقال داده‌اند.
برزیل اولین میزبان المپیک نیست که نحوۀ برخوردش با ساکنان خیابان‌ها، پیش از بازی‌ها، نگرانی‌هایی را موجب شده است. جکلین کنلی و پل وات، در مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۱ در مجلۀ سوسیولوژی[۱] منتشر شد، شهر ونکوور را در زمان المپیک زمستانی ۲۰۱۰ و شهر لندن را در زمان آماده‌سازی برای المپیک تابستانی ۲۰۱۲ موردبررسی قراردادند. آن‌ها گروه‌های کانونی تشکیل دادند و با بی‌خانمان‌ها و جوانانِ در معرضِ خطر مصاحبۀ رودررو ترتیب دادند.
جوانان ونکووری به محققان گفتند، در سالی که به بازی‌های ۲۰۱۰ منتهی می‌شد، پلیس در مناطق ثروتمندترِ شهر، جایی که بازی‌های المپیک برگزار می‌شد، «محدودۀ قرمز» [یا ورودممنوع] ایجاد کرده بود. در این شرایط، افرادی که به دلیل رفتارشان هشدارهایی [از پلیس] دریافت کرده بودند از محدوده خارج نگه‌داشته می‌شدند.
مرد جوانی اظهار داشت: «رفتار آن‌ها به‌گونه‌ای است که انگار اصلاً نباید آنجا باشی و فوراً تو را دستگیر می‌کنند. من حتی فردی را دیدم که به علت ورود به محدوده قرمز، به مدت شش ماه، زندانی شد».
جوانانی را که به نظر بی‌خانمان می‌آمدند -کسانی که لباس‌های کثیف یا پاره می‌پوشیدند، خال‌کوبی یا مدل موی موهاک داشتند، با سگ‌های بزرگ قدم می‌زدند، یا کوله‌پشتی‌های بزرگ حمل می‌کردند- از مناطق خرید و محله‌های ثروتمند به سمت شرقیِ شهر که فقیرنشین بود، می‌راندند.
به‌محض شروع بازی‌ها، قسمت شرقی شهر نیز تحت امنیت پلیس‌ها درآمد. کمتر از سه ماه مانده به شروع بازی‌های ۲۰۱۰، دولتِ ایالتیْ قانونی را تصویب کرد که به پلیس قدرت می‌داد تا افراد را از خیابان‌ها به سمت پناهگاه‌ها بیرون برانند.
خانمی ۲۴ ساله عنوان می‌کرد: «درست پس از مراسم افتتاحیه در قسمت شرقی شهر قدم می‌زدم که متوجه شدم خیابان‌ها و کوچه‌هایی که معمولاً افراد در آنجا مواد مخدر می‌فروختند یا مصرف می‌کردند، خالی‌شده است. هنگام عبورِ اتوبوس‌های تور المپیک، ماشین‌های پلیس به‌صورت پیوسته حضور داشتند.»
وی افزود: «خیلی عجیب‌وغریب بود به‌طوری‌که وحشت همه‌جا را فراگرفته بود».
هنگامی‌که کنلی و وات با جوانان لندنی، یک‌ساله پیش از شروع المپیک تابستانیِ سال ۲۰۱۲، صحبت کردند، به این نتیجه رسیدند که حضور پلیس در خیابان‌های لندن نیز افزایش‌یافته بود. همچنین تعداد دوربین‌های نظارتی و ایست‌وبازرسی‌ها در شهر بیشتر شده بود. جوانانی که در خانه‌های سیار در شهر زندگی می‌کردند به محققان گفتند که پلیس به‌صورت ناگهانی آنان را از رفت‌وآمد به مکان‌هایی که قبلاً آزادانه به آنجا رفت‌وآمد داشته‌اند منع کرده بود.
این مقاله پیش از شروع بازی‌های المپیک لندن چاپ شد؛ بنابراین مؤلفان قادر به تشخیص این مسئله نبودند که آیا این شرایط انعکاس‌دهندۀ همان شرایط ونکوور هنگام نزدیک‌شدن به بازی‌ها بوده است یا خیر؛ اما این مقاله دانش ما را، نسبت به خطراتی که افرادِ حاشیه‌نشین در میان این جشن جهانی با آن‌ها مواجه بودند، افزایش داد. اکنون، در برزیل، حامیان [بی‌خانمان‌ها] در حال فشارآوردن به دولت برای خدمت‌رسانی و پناه‌دادن به بی‌خانمان‌ها هستند تا اینکه آن‌ها را صرفاً از سر راه بردارند.
برای مطالعۀ بیشتر دربارۀ تأثیر المپیک بر شهرهای میزبان می‌توانید«ریو، پایتخت سرمایه‌داریِ مفتضح» را در پابلیک‌بوکز [۲] مشاهده کنید.
منبع: [button color=”white” size=”normal” alignment=”none” rel=”follow” openin=”samewindow” url=”http://daily.jstor.org/how-olympics-host-citie-hide-their-homeless/”]JStor[/button]
منبع برگردان: [button color=”white” size=”normal” alignment=”none” rel=”follow” openin=”samewindow” ]ترجمان[/button]
[divider]پی نوشیت[/divider]
[۱] Sociology
[۲] Public Books
