پیش درآمد نخستین مسابقه کارگاهی دبیرخانه آب های تهران

به گزارش گروه اجرایی دبیرخانه آب های تهران، روز چهارشنبه یکم آذرماه ۱۳۹۶ گردهمایی میانکار مسابقه کارگاهی ” دربند، شمیران: آب/ رود دره / ما مردمان ” از مجموعه سلسله نشست ها و کارگاه های ” اگر آب ها را در تهران جاری کنیم …؟ ” در بلوک C باغ کتاب تهران از ساعت ۱۳ تا ۱۹:۴۵، با حضور جمعی از طراحان شرکت کننده در مسابقه برگزار شد و شرکت کنندگان از نزدیک با صاحبنظران داور حاضر در گردهمایی ( سرکار خانم دکتر حمیده امکچی، آقای دکتر محمد مهدی محمودی، آقای دکتر اسکندر مختاری طالقانی و آقای مهندس فرهاد احمدی ) گفتگو کردند و تعدادی از سرپرستان گروه های طراح شرکت کننده در مسابقه کارگاهی، از جمله خانم دکتر مه تیام شهبازی، خانم دکتر الهام امینی، خانم دکتر ندا ضیابخش، خانم مهندس ژیلا سربازی، خانم مهندس آناهید ملک مرزبان، خانم مهندس جواهر کوتی، خانم مهندس بهارک کشانی، آقای مهندس سامان سیار، آقای مهندس احمد خلیفاوی و آقای مهندس افشین نفیسی، که در طی چهارهفته گذشته و در روند پیشبرد طرح با گروه همکارانشان به نکاتی برخورده بودند، موارد را با جمع حضار و داوران و صاحبنظران مهمان به اشتراک گزاردند و پرسش هایی را به نمایندگی اعضای گروه طراحی مطرح کردند.

همچنین، در این گردهمایی صاحبنظران مهمان: آقای محمد سالاری راد ( جامعه شناس )، آقای مهندس حیدری ( متخصص مهندسی آب )، آقای دکتر حمید ماجدی ( شهرساز و رییس دانشکده هنر و معماری واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی )، آقای مهندس مهدی فروغمند اعرابی ( معمار و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی )، آقای دکتر پیروز حناچی ( استاد گروه مرمت دانشکده معماری هنرهای زیبای دانشگاه تهران و معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران )، آقای دکتر علی اعطا ( معمار و عضو شورای اسلامی شهر تهران ) و آقای دکتر علی محمد سعادتی ( معمار و شهرساز و مدیر بافت و بناهای تاریخی شهر تهران ) از منظر تخصصی و حرفه ای و اجرایی خویش به بیان دیدگاهشان در مورد موضوع مسابقه و بالاخص رودخانه دربند پرداختند و در جمعی صمیمی و خودمانی پرسش های شرکت کنندگان در مسابقه کارگاهی را شنیدند و پاسخ گفتند.

در این گردهمایی آقای دکتر بابک اسلامی مجاوری ( مدیر برنامه ) و خانم دکتر غزال کرامتی ( دبیر برنامه )، موارد مربوط به کلیات موضوع مسابقه کارگاهی و سایت مورد طراحی، چرایی اجرا با رویکردی جمع گرا و کارگاهی و به این شکل شفاف و نحوه و ضوابط و قالب ارائه طرح ها به دبیرخانه آب های تهران جهت انجام مرحله داوری را پاسخ دادند.

یکی از خواسته های پر طرفدار جمع شرکت کنندگان حاضر در گردهمایی میانکار مسابقه کارگاهی تمدید مدت مسابقه بود که به دلیل تکرار مکرر درخواست، تمدید زمان مسابقه به مدت یک هفته توسط آقای دکتر اسلامی اعلام شد و مقرر گردید که با توجه به الزام به برگزاری داوری مسابقه در آذرماه ( به دلیل شرایط کاری برخی از داوران در دی ماه و بهمن ماه )، روز شنبه ۲۵ آذرماه از ساعت ۱۰ تا ساعت ۱۴، آخرین مهلت تحویل آثار به دبیرخانه آب های تهران باشد؛ و این مهلت به هیچ وجه تمدید نخواهد شد.

بازتعریف رابطه آب و انسان ایرانی در شهر و معماری امروز، دغدغه بیست و دوساله ای است که قسمتی از آن چهارده سال پیش در قالب پایان نامه دانشگاهی ارائه شد؛ دغدغه ای که انحصاری نبود و مدیران طرح جامع جدید تهران در ایدئوگرام توسعه شهر در نظر گرفتند و دوازده سال پیش در سطح طراحی بر نقشه سازمان فضایی پیشنهادی شهر تهران نقش بست.

اما، دغدغه بازتعریف این رابطه در همان سطح کلان طراحی ماند و در اجرا شاهد جریانات و اقداماتی شدیم که آب را از محیط انسان ایرانی امروز دورتر و دورتر کردند و فاصله مطالعات نظری تا اقدامات عملی شهری بسیار زیاد شد؛ تا سال ۱۳۹۴ که این دغدغه با یکی دو دوست دانشگاهی در میان گذاشته شد و به کمک این همراهان مصمم و توانمند، مجموعه نظر و عمل این بینش، شکل و رویه ای تازه به خود گرفت و در قالب پژوهش عملی مشارکتی، مرکب از نشست های تخصصی و مسابقه های کارگاهی به نحوی برنامه ریزی و طراحی شد، که از همه دیسیپلین های مرتبط، گروه هایی را جهت اقدام مشترک گردهم آورد و از طریق ایجاد امکان گفتگوهای بین نسلی ( صاحبنظران کهنسال و مشتاقان میانسال و دانش آموختگان جوان ) راه را برای تغییر رویه ها و بازگشت به خویشتن در سرزمین ایران در مورد موضوع آب روشن گرداند.

برای این منظور، مقرر شد که شهر تهران، به عنوان نماینده شهرهای ایرانی امروز، زمینه و مکان مطالعاتی این پژوهش باشد و ذیل عنوان کلی:” اگر آب ها را در تهران جاری کنیم … ؟ ” سه نمود آب ( به شکل رودخانه، به شکل قنات و به شکل چشمه ) در سه گستره تاریخی شمیران و تهران و ری، که بر امتداد ” محور دربند-ری ” از محورهای پنجگانه نقشه سازمان فضایی شهر تهران قرار دارند، در نشست(های) تخصصی محدود بازخوانی شوند. یک سایت مشخص هم برای هر نمود آب تعیین گردید تا از طریق برگزاری کارگاه های طراحی مشارکتی با موضوع کاملا مشخص و ویژه، معیارهای طراحی با آب در شهر به عنوان محصول نهایی این پژوهش عملی به دست آید. این سایت ها و موضوعات عبارتند از:
– دربند؛ شمیران: ( آب/ رود دره / ما مردمان )
محور کارگاه: زیست بوم و طراحی محیطی/ زندگی شهری و طبیعت گردی
( برای دستیابی به معیارهای طراحی، هنگامی که آب به شکل رودخانه روی زمین جاری است.)
– سنگلج؛ تهران: ( کاریز/ کهن شهر/ خانه من )
محور کارگاه: مهندسی، آب و معماری
(برای دستیابی به معیارهای طراحی، هنگامی که آب به شکل قنات (و یا آب لوله کشی) از نظر پنهان و زیرِ زمین است.)
– چشمه علی؛ شهر ری: ( چشمه/ اسطوره/ فردای شهر ما )
محور کارگاه: آب در اندیشه ایرانی
( برای دستیابی به معیارهای طراحی، هنگامی که آب به شکل چشمه چند هزارساله از پای صخره می جوشد.)

تا اکنون، دو نشست تخصصی نیمروزی به تاریخ های چهارشنبه ۶/۱۱/۱۳۹۵ و دوشنبه ۱۱/۲/۱۳۹۶ و همچنین گردهمایی ویژه آغاز نخستین مسابقه کارگاهی به تاریخ چهارشنبه ۱۳۹۶/۸/۳با تمرکز بر رودخانه دربند در محل تالار خلیج فارس موزه ظروف سلطنتی مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد و گردهمایی میانکار به تاریخ چهارشنبه ۱۳۹۶/۹/۱ در محل باغ کتاب تهران برگزار شده اند؛ مسابقه کارگاهی نیز، از همان روز سوم آبان ماه با بازدید دسته جمعی از سایت ( با محوریت خیابان دربند ) شروع شده و گردهمایی میانکار مسابقه به شکل کارگاه عمومی – با امکان حضور همه گروه های طراحی شرکت کننده- در محل باغ کتاب تهران برای روز چهارشنبه ۱/۹/۱۳۹۶ تدارک دیده شده است.

معیارهای طراحی با آب، ( که در این بخش از برنامه با تمرکز بر رودخانه و ذیل عنوان ” دربند؛ شمیران: آب/ رود دره / ما مردمان ” با محوریت زیست بوم و طراحی محیطی/ زندگی شهری و طبیعت گردی، طرح شده است ) مهمترین امری است که دبیرخانه آب های تهران از پس این سلسله نشست ها و گردهمایی ها و مصاحبه ها جستجو می کند و با وجود در دست داشتن معیارهای پایه مستخرج از تجارب جهانی و مطالعات نظری تخصصی سرزمینی، سعی دارد با جلب مشارکت و همکاری گروه های طراحی متشکل از دانشگاهیان و حرفه مندان علاقه مند به موضوع، هم دستاوردهای فعلی پژوهش را غنی تر سازد و هم این دستاوردها را از طریق این هم آوایی و همکاری در سطح وسیعی از جامعه تخصصی و حرفه ای و اجرایی گسترش و بسط دهد.

از طرفی به دلیل تنوع تخصص های شرکت کننده در مسابقه، سایت طراحی در یک بازه حداقلی-حداکثری، هم از شمال و جنوب و هم از شرق و غرب تعریف و تعیین شده است تا در هر دیسیپلینی ( به فراخور رویکرد همان تخصص به امر طراحی در شهر ) امکان تدقیق محدوده طراحی برای سرپرست گروه فراهم باشد و معیارهای حاصله واقعی تر و کاربردی باشند.

مطلبی دیگر
۲۱۲ شهر دنیا با شاخص ترافیک رتبه‌بندی شدند؛ رتبه تهران در وقت‌کشی